Birleşmiş Milletler (BM) müfettişlerinin Suriye'deki kimyasal silahlara ilişkin nihai raporunda kimyasal silahların "olası" veya "kesin" olarak beş kez kullanıldığı belirtildi.  Müfettişleri bu saldırıların sorumlularına işaret etmiyor.

BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon'a 12 Aralık Perşembe günü sunulan nihai raporda, kimyasal silah kullanımı doğrulanıyor.  Rapor, Şam yakınındaki Guta, Halep yakınındaki Han El Asal, Şam yakınındaki Cobar, kuzey batıdaki Sarakeb ve Şam yakınındaki Eşrefiye Sahnaya'da kimyasal kullanıldığına ilişkin "kanıtlar" veya "güvenilir bilgiler"e yer veriyor.

Buna karşın Şam yakındaki Doğu Guta'da bulunan Bahariye ve Halep'teki Kürt mahallesi Şeyh Maksut'ta kimyasal kullanıldığına dair belirtiler "inandırıcı" bulunmadı.

Rapor "Suriye'de mevcut durumda taraflar arasında devam eden çatışma sırasında kimyasal silah kullanıldığı" sonucuna varırken, kimyasal silahla saldırının kim tarafından gerçekleştirildiği tespitinde bulunmuyor, zira bu müfettişlerinin görev alanına girmiyor.

Nihai rapor, 16 Eylül'de BM Genel Sekreteri'ne sunulan ön raporda olduğu gibi, 21 Ağustos'ta Şam'ın Guta bölgesinde aralarında çocukların da bulunduğu sivillere yönelik kimyasal kullanıldığını doğruladı. Batılı devletler bu saldırıdan Esad rejimini sorumlu tutuyor, Rusya, İran ve Şam rejimi ise silahlı grupların işi olduğunu söylüyor.

23 Mart 2013'te Han El Assal'da rejimin silahlı grupları suçladığı saldırıda "asker ve sivillere karşı" kimyasal silah kullanıldığına dair "güvenilir bilgiler" elde edildiği belirtildi. Ayrıca Şam yakınındaki Cobar'ta 24 Ağustos 2013'te askerlere karşı düşük ölçekte olası kimyasal silah kullanımı ile uyuşan "kanıtlar" bulunduğu ifade edildi. Rapora göre Sarakeb'de ise 24 Ağustos günü sivillere yönelik düşük ölçekte kimyasal silah kullanıldığına işaret eden kanıtlar toplandı.

Eşrefiye Sahnaya'da 25 Ağustos'ta askerlere yönelik gerçekleşen saldırıda "genellikle tanıklıklar, mühimmat atıkları, toprak ve kan eşantiyonlarından oluşan belirtilerin düşük ölçekte kimyasal kullanıldığını "telkin ettiği" ifade edildi.

Soruşturmacılar, 22 Ağustos'ta Bahariye'de, 13 Nisan'da Kürt mahallesi Şeyh Maksut'ta yapılan saldırılarda kimyasal kullanıldığı yönündeki suçlamaları "destekleyecek" kanıt bulamadıklarını bildirdi. Bahariye'de hükümet tarafından toplanan kan örnekleri üzerindeki testlerin negatif çıktığı bilgisi verildi.

Suriye hükümeti muhalefeti Han el Assal, Cobar, Eşrefiya Sahnaya ve Bahariye'de kimyasal silah kullandığı suçlamasında bulunmuştu. Diğer şüpheli belirtiler ise muhalefet ile başta Fransa ve İngiltere olmak üzere bir çok ülke tarafından uyarılmıştı.

82 sayfalık BM Güvenlik Konseyi üyelerine de sunuldu. Güvenlik Konseyi'nin gelecek Pazartesi raporu incelemesi bekleniyor. Ban Ki-mon raporun kendisine teslim edildiği sırada kimyasal silah kullanımının "uluslararası yasaların ağır ihlali" olduğunu hatırlattı.  BM Genel Sekreteri,  Eylül ayı sonuna ABD-Rusya anlaşması çerçevesinde BM'de alınan karar ardından Suriye kimyasal silahlarının imhasına başlandığına işaret etti.  Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütü gözetiminde yapılan imha işleminin 30 Haziran 2014'e kadar tamamlanması gerekiyor.