Destekçiler, işbirlikçiler, suç ortakları, yeminli düşmanlar, ittifaklar hepsi aynı masada, Ortadoğu'da beslenen IŞİD canavarını görüşüyor.  ABD'nin oluşturmaya çalıştığı uluslararası koalisyona, IŞİD destekçisi ülkeler de dahil edilmek isteniyor. 

Obama yönetimi günlerden beridir, IŞİD'e karşı bir strateji oluşturmaktan bahsediyor. Bu stratejinin bugün açıklanması bekleniyor.  Açıklama 11 Eylül saldırısının 13'üncü yıldönümü öncesine denk gelecek. Obama yaptığı açıklamada stratejisinin IŞİD'i "zayıflatmak ve yok etmek" üzerine kurulu olduğunu söyledi.

Obama stratejini yerel saatle 21.00'de Beyaz Saray'dan açıklaması beklenirken, paralel olarak Dışişleri Bakanı John Kerry de Ortadoğu temaslarını sürdürüyor. Bu görüşmeler sonucunda ön plandaki Arap ülkeleri, "IŞİD karşıtı" koalisyon projesine katılacaklarını açıkladı.

ABD'nin "IŞİD'e karşı ittifakı"nın temeli geçen haftaki NATO zirvesinde atıldı. ABD bu ittifak için 40'ı aşkın ülkenin desteğini almış gözüküyor. Görünürdeki amaç: Irak'a askeri destek sunmak, yabancı "cihatçıların" bölgeye akışını engellemek ve IŞİD'in finansman kaynaklarını kesmek.

PLANIN ÖNÜNDEKİ ZORLUKLAR

Pratikte bunun kadar gerçekleşeceği konusundaki şüpheler ise henüz giderilmiş değil.  Zira hem koalisyonu oluşturmak isteyen ABD hem de bu koalisyona eklemlenmeye çalışılan güçler üzerinde ağır şaibeler var.  Bu nedenle uluslararası ve bölgesel düzeyde ABD'nin oluşturmak istediği koalisyonun hayata geçirilmesinin zorlu olacağı yorumları da yapılıyor. Bunun başlıca nedenlerinden biri Suudi Arabistan, Katar ve Türkiye gibi IŞİD'e aktif destek veren ülkelerin de plana dahil edilmesiyle ilgili. Bununla birlikte Suriye ve İran gibi ülkelerle de kaçınılmaz olarak yolların kesişmesi, plana ilişkin bilinmezlikler arasında yer alıyor.

Arap Birliği ülkeleri Pazar günü yaptıkları açıklamada IŞİD dahil "terörist gruplarla karşı politik, ideolojik ve güvenlik alanlarında" ortak kararlılık içerisinde olduklarını söyledi. Bölgenin kilit ülkesi olan Mısır, Salı günü yaptığı açıklamada ABD'yi "siyaseten" desteklediklerini bildirdi, ancak güvenlik tedbirlerine katılımın BM çatısı altında ve BM Güvenlik Konseyi'nin kararıyla olması gerektiğini belirtti.  Arap Birliği içerisinde IŞİD'i aktif bir şekilde destekleyen ve finanse eden ülkeler var.  Özellikle Suudi Arabistan ve Katar, bu konuda ön planda yer alıyor.

Suriye'de hükümet yanlısı medya, "terörizmle mücadele bahanesiyle" Ortadoğu'ya geri gelen ABD'ye Arap ülkeleri tarafından verilen "açık çek"e tepki gösterdi.

Ancak öyle görünüyor ki yeni stratejide ABD'nin yolu Başar El Esad yönetimi ile de kesişiyor. Washington'un uluslararası koalisyon oluşturmaya çalıştığı bir sırada BM'nin yeni Suriye elçisi Staffan de Mistura, Çarşamba günü Şam'a ilk ziyaretini gerçekleştirdi. Mistura üç günlük ziyaretinde "çözüm perspektifleri"ni tartışacak.

ABD'DEN GÜVENLİK KONSEYİ'NE KARAR TASARISI

ABD ayrıca BM Güvenlik Konseyi'ndeki ortaklarına bir karar tasarısı verdi. Tasarı üye devletleri kendi vatandaşlarının IŞİD'e karşı katılımını engellemek amacıyla tedbir almaya zorluyor.

ABD'nin uluslararası koalisyon çağrısına, aralarında Fransa ve İngiltere'nin aralarında olduğu 10 dolayında ülke şimdiden cevap verdi.  Salı günü, Fransa Savunma Bakanı Jean-Yves Le Drian, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) isimli vahşet örgütüne karşı uluslararası bir koalisyon çerçevesinde asker gönderilebileceği işaretini verdi. Fransa, 2003'te Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesiyle sonuçlanan ABD ve ittifaklarının müdahalesine katılmayı reddetmişti. 3 Ağustos'ta Şengal'e yönelik saldırı ve katliamların ardından Fransa hükümeti Federal Kürdistan Bölgesi'ne silah yardımı yapacaklarını açıklamış ve ilk teslimatlar yapılmıştı.  Fransa, Irak'ta yeni hükümetin kurulması ardından IŞİD'e karşı bir uluslararası konferans da organize etmeyi umuyor.

SURİYE İLE KESİŞEN STRATEJİ

Obama'nın Irak'ta daha geniş bir alanda belirlenecek hedeflere hava saldırıları talimatı verebileceği ifade edilirken, Suriye'de de benzer şekilde hava saldırılarının düzenleneceği yönünde işaretler veriliyor. Ancak, Batılı medyaya göre IŞİD'in elindeki yerlerin Başar El Esad'a karşı savaşan "daha ılımlı İslamcı" grupların tutması koşul olarak öne sürülüyor.

Paralel olarak  ABD'nin Irak ordusuna askeri yardımı arttırması beklenirken, bu yardım da Kürtler, Sünniler ve Şiileri kapsayan bir ulusal birlik hükümetinin kurulması şartına bağlanıyor.  7 Eylül günü Irak hükümeti kuruldu. Bu da saldırıların başlatılması konusunda bir yeşil ışık olarak görülüyor.

Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, bugünden itibaren Ortadoğu ziyaretine başlıyor.  Ziyaretin amacının IŞİD'e karşı ittifak projesini savunmak olarak ifade ediliyor.  Kerry'nin önce Amman'a, ardından Suudi Arabistan'ın Cidde kentine giderek burada Körfez ülkeleri, Irak, Ürdün, Mısır ve Türkiye Dışişleri Bakanları ile bir araya gelmesi bekleniyor. Bu toplantı Perşembe günü gerçekleşecek.   Diğer bir ifadeyle, Obama'nın "eylem planı"nı açıklaması sonrasına denk gelecek.

ABD'nin eylem planında İran'ın ne kadar yer alacağı bilinmiyor.  ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Jennifer Psaki, İran ve Suriye'nin sözkonusu koalisyonda yer almayacağını söylese de, alanda bu yönlü bir işbirliği yapıldığına dair iddialar var.

ABD'nin oluşturmak istediği koalisyon içerisinde Türkiye'ye de rol biçildiği görülüyor. Türkiye, IŞİD'in bölgede büyümesi ve işlediği yoğun insanlık suçlarında sorumluluğu olan temel ülkeler arasında yer alıyor.