Irak ve Suriye’de yoğun bir şekilde insanlığa karşı suçlar işleyen, etnik ve dini temizlik kampanyası yürüten Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) için kullanılan terimler Batılılar tarafından da terk edilmeye başlandı.

Irak’ta Haziran ayındaki Musul işgali öncesine kadar hem Irak’ta hem de Suriye’de “isyancı”, “İslamcı”, “Maliki karşıtları” veya “Suriye rejimine karşı muhalif güçler” olarak adlandırılan vahşet örgütü IŞİD, özellikle Ağustos başında Şengal’i istila ederek gerçekleştirdiği katliamlar yüzbinlerce kişinin evlerini terk etmesine yol açmasıyla birlikte, tüm dünyanın temel gündemi haline geldi.

Bu örgüt, daha sonra kendisini İslam Devleti olarak ilan etti.  Batılılar IŞİD’in kısaltılmışını kendi dillerine dönüştürerek yazarken çoğunlukla “İslam Devleti cihatçıları” kavramını kullandı. İran, Lübnan ve Kürt medyası ile diğer birçok medya ise “DAİŞ” ismini kullandı.

En son Fransız hükümeti resmi olarak “DAİŞ” adını kullanmaya başladı. Pazartesi günü Paris’te Irak’a ilişkin düzenlenen uluslararası konferansta Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ilk kez bu kavramı kullandı. 30 ülke temsilcisinin katıldığı konferansın sonuç bildirgesinde de aynı isim tercih edildi. 

Amerika Başkanı Barack Obama, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve İngiltere Başbakanı David Cameron, İslam Devlet örgütünün “ne İslamiyet ne de bir İslam Devleti” ile ilgisinin olmadığında mutabık oldular. Ortadoğu’da başta Kürt özgürlük hareketi olmak üzere birçok güç yıllardır bu örgüte karşı savaşırken, bunların İslamiyet ile bağının olmadığını söylüyordu.

Batı ilk olarak Fransız makamlarının IŞİD’e karşı semantik savaşta bir eşik atlayarak, resmi olarak “DAİŞ” terimini kullanması ile dikkatler yeniden “DAİŞ” terimine çevrildi.  Fransa’nın bu kararı “yumuşatıcı” bir karar değil, siyasi bir tavır olarak değerlendirildi. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius gazetecileri de IŞİD’i işaret ederken veya tasvir ederken “Devlet” ve “İslam” kelimelerinin kullanılmamasını istedi.

Bir çok gazeteci ve gözlemci, DAİŞ kelimesinin IŞİD’i işaret ederken kullanılan basit bir Arapça kısaltma olduğunu düşünüyor. Diğer bir ifadeyle, “Dewla ul-İslamiya fi al-Irak wal-Şam”ın kısaltılmışı olarak kullanıldığı düşünülüyor. Oysa bunun yanlış olduğu belirtiliyor.

Bazı istisnalar hariç Arap dünyasında örgütler ve siyasi gruplar nadiren kısaltmalara başvuruyor. Hamas (Harakat al-Muqawama al-Islamiya) bu nadir örgüler arasında.

Kendisini İslam Devleti olarak ilan eden IŞİD, DAİŞ olarak adlandırılmaktan oldukça rahatsız görünüyor. Kurulduğu Nisan 2013’ten sonra bu şekilde adlandırılmayı reddetti.  Özellikle İran ve Lübnan medyası ile Arabiya televizyonu tarafından kullanılan DAİŞ kelimesini hızlı bir şekilde yayıldı. Amaç “İslam” ve “Devlet” kelimelerini gizlemek ve örgütün bölgedeki etkisini azaltmak ve ideolojisinin yayılmasını engellemekti.

Bölgede terör estiren IŞİD’in “aşağılayıcı” bulduğu DAİŞ kavramı, bu şekli ile Arap dilinde yer almasa da yakın ses veren başka kelimeler var. “Dais”, ayağı ile ezen kişi anlamına gelirken, "Dahis" geçimsizlik yaratan veya fitne çıkaran kişi olarak anlam kazanıyor.

Dahis aynı zamanda Müslüman Arap dünyasının tarihindeki ünlü savaşlara gönderme yapıyor. Milattan Sonra 608 ile 650 arasındaki Dahis ve el Gabra savaşlarında İslamiyet öncesi Cahiliye dönemi Arap kabileleri karşı karşıya getirmişti. Bu nedenlerle DAİŞ kaçınılmaz olarak çok negatif konseptlere ve kötü bir imaja gönderme yapıyor.