Mali ve Burkina Faso’dan sonra Nijer’de darbe

Nijer’de darbeci askerler Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum’u devirdiklerini duyurdu.

Çarşamba gününden bu yana, cumhurbaşkanı ve ailesi kendi rezidanslarında cumhurbaşkanlığı muhafızları tarafından alıkonulmuş durumda.

2020 yılından bu yana Nijer, Mali ve Burkina Faso’dan sonra DAİŞ ve El Kaide bağlantılı saldırılarla sık sık gündeme gelen Sahel bölgesinde darbenin gerçekleştiği üçüncü ülke oldu.

Nijer askerleri çarşambayı perşembeye bağlayan gece ulusal televizyon kanalında, 2021 yılından bu yana iktidarda olan Muhammed Bazum iktidarını devirdiklerini duyurdu.

Albay Binbaşı Amadu Abdraman, "Biz, Savunma ve Güvenlik Güçleri (SGG), Vatanı Koruma Ulusal Konseyi (VKUK) içinde birleşerek, bildiğiniz rejime son vermeye karar verdik" dedi.

Albay Binbaşı, bu durumun “güvenlik durumunun devam eden kötüleşmesi, zayıf ekonomik ve sosyal yönetimin” ardından geliştiğini belirtti.

Abdraman, VKUK’un  "Nijer tarafından verilen tüm taahhütlere saygı gösterme" konusundaki "bağlılığını" teyit ederken, aynı zamanda "ulusal ve uluslararası topluma, insan hakları ilkelerine uygun olarak görevden alınan yetkililerin fiziksel ve manevi bütünlüğüne saygı gösterilmesi konusunda” güvence verdi.

Açıklamada "7'nci Cumhuriyet'ten kaynaklanan tüm kurumlar askıya alındı, bakanlıklar genel sekreterleri güncel işlerin sevkiyle ilgilenecek, Savunma ve Güvenlik Güçleri durumu yönetiyor, tüm dış ortaklardan 'müdahale etmemeleri' isteniyor” denildi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Cumhurbaşkanı Bazum ile görüştüğünü ve ona “tam dayanışmasını” ifade ettiğini söyledi. Beyaz Saray, özel olarak cumhurbaşkanını korumakla görevli muhafızların Bazum’u serbest bırakmasını ve şiddete bulaşmamasını istedi.  ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Nijer'e Amerikan yardımının devamını "demokrasinin sürdürülmesi" şartına bağladı.

Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, yaptığı yazılı açıklamada Fransa'nın Nijer'de "iktidarı zorla ele geçirmeye yönelik her türlü girişimi" kınadığını belirtti.

Nijer, “cihatçı” olarak tanımlanan silahlı grupların yol açtığı şiddetin vurduğu Sahel bölgesinde Batılı ülkelerin son müttefiklerinden biri olarak değerlendiriliyor. Komşu ülkeler olan Mali ve Burkina Faso, askeri darbelerden sonra Rusya dahil olmak üzere başka ortaklara yöneldi.

Nijer, özellikle Sahel'de 1.500 asker konuşlandıran Fransa'nın ayrıcalıklı bir ortağı olarak dikkat çekiyor.

DARBELERLE DOLU TARİH

Nijerya’da ilk kez darbe olmuyor. Yoksul ve çölleşmiş Nijer’in tarihi darbelerle dolu. Eski bir Fransız kolonisi olan Nijer, 1960’da bağımsızlığını elde ettikten sonra dört kez darbe oldu. İlki 1974’te, sonuncusu şubat 2010’da yaşandı. Bunlara bir de çok sayıda darbe teşebbüsünü eklemek gerekiyor.