Amerikan Uzay ve Havacılık Ajansı (NASA)’nın göktaşlarını kontrol altına almayı hedefleyen NEO programı başarısız kaldı. NASA tarafından yayınlanan bir rapora göre, göktaşlarının takibi ve etkisiz hale getirilmesi için daha fazla kaynak ve işbirliğine ihtiyaç var.

NASA Genel Müfettişi tarafından hazırlanan rapora göre, dünyaya yaklaşan göktaşlarını takip ve kontrol etmeyi amaçlayan ‘Near-Earth Objects (NEO)’ adlı program beklenenden oldukça kötü bir başarı düzeyine ulaştı. 2005 yılında ABD Kongresi’nin izniyle NASA’ya verilen görevin başarı düzeyinin yüzde 10’larda kaldığı raporda yer aldı.

YÜZDE 90 HEDEFLENMİŞTİ, YÜZDE 10’DA KALDI

NASA raporuna göre, NEO projesi 2020 yılına kadar dünyaya yaklaşan ve çapı 140 metreyi aşan göktaşlarının (asteroid) yüzde 90’ı takip ve tespit edilecekti. Ancak, şimdiye kadar yapılan çalışmalarda asteroidlerin sadece yüzde 10’luk bir kısmı takibe alınabildi.

Rapora göre, NASA’nın yürüttüğü NEO projesi kapsamında ve öncesinde 1998 yılında başlayan çalışmalarda şimdiye kadar 11 bin gök cismi tespit edildi. Bu cisimlerin sadece yüzde 10’unun takibe alındığı ya da sıkıştırıldığı belirtilen raporda, 2020 yılı için öngörülen yüzde 90 hedefinin tutturulmasının zor olduğuna dikkat çekildi.

DAHA FAZLA MADDİ KAYNAK VE KOORDİNELİ ÇALIŞMA GEREKİYOR

NASA’ya NEO projesinin 2014 yılı çalışmaları için ayrılan bütçenin 40 milyon dolar olduğu kaydedilen raporda, bu miktarın sadece yüzde 7’sinin savunma stratejileri için verildiği eleştirisi yapıldı. Rapora göre, göktaşlarının parçalanması ve yine dünyaya düşme tehlikesi halinde sivillerin tahliyesi gibi önlemlere ihtiyaç var. Göktaşlarının önemli bir kısmı henüz atmosfere dahi ulaşmadan parçalanırken, bazılarının dünya için tehlikeli olabileceği üzerinde duruluyor.

Raporda, NASA’nın 2005 yılından bu yana sağlam temellere oturan bir programı hayata geçirmediği, araştırma ve diğer çalışmaların da koordineli bir şekilde teftiş edilmediğine dikkat çekildi.

ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞART

NASA raporunda, Şubat 2013’te Rusya’nın Urallar bölgesindeki Çelyabinsk’e düşen meteor da hatırlatıldı. Raporda, yerden 23 bin metre yükseklikte infilak eden ve binin üzerinde kişinin yaralanmasına yol açan meteroun hiç fark edilmeden dünyaya düştüğüne vurgu yapıldı. Raporda, hem planlama hem de kaynak sorunları nedeniyle NASA’nın değişik araştırma kurumları ile ortak çalışma yürütmesinin mümkün olmadığı ve bunun çalışmaları geri bıraktığının altı çizildi.

NASA Genel Müfettişi’nin raporunda son olarak, NEO programının daha etkili olabilmesi için bir dizi ortak stratejiye ihtiyaç olduğu belirtildi. Buna göre, NASA’nın ABD Savunma Bakanlığı, Ulusal Bilimler Vakfı (NSF) ve diğer uluslararası ajanslarla ortak çalışma yürütmesi daha etkili sonuçlar verecek.

İKİ DEV GÖKTAŞI DÜNYADAKİ HAYATI YOK ETMİŞTİ

Dünya’ya çarpan ve büyük felaketlere yol açan iki büyük göktaşı olduğu tahmin ediliyor. İrili ufaklı bazı meteorlar ile 65 milyon yıl önce düşerek dinozorların ölümüne yol açtığı tahmin edilen asteroidden başka, 250 milyon yıl önce Dünya’ya çarpan bir başka göktaşı veya kuyruklu yıldız olduğu sanılıyor.

Bu yıl içinde yayınlanan bir araştırmaya göre, Dünya’ya 250 milyon yıl önce çarpan dev göktaşı veya kuyruklu yıldız 10 kilometre çapında idi. Çarpmayla oluşan sarsıntı sonucunda meydana gelen yanardağ patlamalarının etrafa yaydığı lavların ve kül bulutlarının gezegenimizi asırlar süren karanlık ve soğuk bir döneme soktuğu ve tüm yaşamı yok ettiği araştırmada yer almıştı.