Beyaz Saray ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, Vilnius’taki NATO zirvesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, "Ukrayna için bir reform yolu" belirleneceğini ifade ederken, ancak "bir takvim veremem" dedi.

Sullivan ayrıca çarşamba günü ABD Başkanı Joe Biden ile Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenskiy arasında bir görüşme yapılacağını duyurdu.

Bu açıklama Ankara’nın son dakikada U dönüşü yaparak, İsveç’in NATO’ya üyeliğine onay vermesi ardından geldi.

Erdoğan, önceki Kürt şantajında bulunmuş, ardından pazartesi günü İsveç’in NATO’ya üyeliğini Türkiye’nin Avrupa Birliği adaylık sürecine bağlamıştı.

ÜYELİK İÇİN HANGİ KOŞULLARI KARŞILAMAK GEREKİYOR?

Ukrayna mevcut durumda NATO'ya katılmak için üyelik kriterlerini karşılamıyor. 1990'lardan bu yana, üye olmak için "üyelik eylem planı" adı verilen bir programın belirlenmesi gerekir. Bu, halihazırda askeri, politik ve ekonomik olarak gelişmiş olduğu düşünülen ülkelere veriliyor.

Üyelik için bu eylem planı verildiğinde, NATO üyesi olmak için tamamlanması gereken bir program olarak önem kazanıyor. Türk devleti gibi üye ülkeler pratikte NATO programına uymasa da, normalde temel özgürlüklere saygı, hukukun üstünlüğü, piyasa ekonomisinin tesis edilmesi, siyasi, ekonomik ve hukuki alanlarda olduğu kadar savunma ve güvenlik alanlarında da uyum sağlanması şart koşuluyor.

2008 yılında, Ukrayna'nın bu siyasi ve askeri şartları yeterince yerine getirmediği düşünülerek üyelik planı verilmesi reddedilmişti. NATO, Rusya ile yaşanan savaş başından beri de bu pozisyonunu henüz değiştirmedi.

Ayrıca, üyelik eylem planında, tüm aday ülkelerin uluslararası anlaşmazlıklarını barışçıl yollarla çözmeleri ve iyi komşuluk ilişkilerine sahip olmaları gerektiğine dair bir madde bulunuyor. Ancak Ukrayna'nın uluslararası anlaşmazlıkları var ve savaş halindeki bir ülke. Komşularıyla iyi ilişkileri bulunmuyor ve topraklarının bir bölümü işgal edilmiş. Şu anda Ukrayna, NATO'nun yalnızca ortak ülkesi durumunda ve 1990'lardan bu yana NATO Ukrayna'yı korumakla yükümlü değil. Patikte ise Ukrayna’ya hem siyasi hem de askeri destek veriliyor.

UKRAYNA ÜYE OLURSA NE OLUR?

Bununla birlikte NATO Ukrayna'yı üye yaparsa, transatlantik ölçeğinde bir savaşa neden olacak. Zira 5. Madde devreye girecek ve Askeri İttifak'ın tüm ülkeleri Ukrayna'yı korumakla yükümlü olacak. Bu, Avrupa kıtasını, Amerika Birleşik Devletleri'ni, Kanada'yı içeren bir transatlantik savaşla sonuçlanacak… Diğer bir ifadeyle tüm bu güçlerin Rusya'ya karşı savaşa girmesi gerekecek. Ancak şu an itibariyle böyle bir durum reddediliyor.