UCM savcısı Karim Khan'ın ofisi BM Güvenlik Konseyi'ne sunduğu bir raporda, "mevcut düşmanlıklar bağlamında meydana gelen olaylara ilişkin soruşturma başlattığını" doğruladı.

DARFUR’DA TARİH TEKERRÜR MÜ EDİYOR?

Ülke, iktidar için yarışan iki general arasındaki anlaşmazlık nedeniyle üç aydır kaosa sürükleniyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi, 2005 yılında da bu bölgedeki duruma el koymuş ve eski diktatör Ömer El Beşir hakkında tutuklama kararı çıkarmıştı.

Nisan ortasından bu yana devam eden savaşta Darfur bölgesi bir kez daha kanlı çatışmalara girmeye başladı. 2000’li yıllardaki iç savaşta bu bölgede 300 bin dolayında kişi öldürülmüştü. Haziran ayında ise paramiliter güçler ile ittifakları tarafından öldürüldüğü düşünülen en az 87 kişiye ait cenazeler bir toplu mezarda bulundu.

Kerim Khan, BM Genel Konseyi’nde bir kez daha “tarihin tekerrür etmesine izin verme riski” ile karşı karşıya olduklarını belirterek, “Bu Konseyi Darfur'daki durumu UCM'ye havale etmeye sevk eden aynı korkunç hikaye” dedi.

Savcı, "Sıklıkla tekrarlanan 'bir daha asla' ifadesi, neredeyse yirmi yıldır belirsizlik ve ıstırap içinde, çatışma yaralarıyla yaşayan Darfur halkı için burada ve şimdi bir şeyler ifade ediyor olmalı” dedi.

UCM savcısı, "Silaha sahip olan ve her istediğini yapabileceğine inanan her muharip tarafa, her komutana, her askere açık bir mesaj gönderiyorum; kasıtlı olarak sivillere, evlerine, işyerlerine yönelmek (…) UCM'yi doğuran Roma Statüsü'nün yasakladığı suçlardır” diye ekledi.

Yağma, evlerin yakılması ve yargısız infazlara atıfta bulunan savcı, kendi servislerine "çocuklara yönelik suçlar, cinsel suçlar ve cinsiyete dayalı şiddete öncelik verilmesi" için "talimat" verdiğini söyledi.

ABD, yeni UCM soruşturmasını "alkışladı". Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller yaptığı açıklamada, Batı Darfur'daki "hedefli etnik cinayetler" ve toplu mezarda bulunan cesetler için Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ve müttefiklerini suçlayarak, "Darfur'daki zulüm ve şiddet hesap verebilirliği hak ediyor" dedi.

Savcının raporuna göre, daha fazla savaş suçu riski, "Sudan hükümeti de dahil olmak üzere ilgili aktörlerin yükümlülüklerini açıkça ve uzun süredir göz ardı etmesiyle birleşiyor.”

Batı Sudan'da geniş bir bölge olan Darfur, 2003 yılında Ömer El Beşir'in Arap çoğunluklu rejimi ile ayrımcılığa tepki gösteren etnik azınlıklardan isyancılar arasında başlayan bir iç savaşla altüst olmuştu. El-Beşir isyana karşı, daha sonra HDK'yi doğuracak olan silahlı cancavid çetelerini devreye koymuştu. Cancavidler 2003’ten itibaren Darfur’da katliamlar, tecavaüzler ve sürgünlerle tanınıyor.

15 Nisan’dan bu yana General Abdul Fettah El Burhan’a bağlı ordu ile eski ortağı general Muhammed Hamdan Daglo’nun paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında iktidar savaşı yaşanıyor. Bu iki güç, daha önce ittifaktılar. Ama iki aydır silahla iktidarı ele geçirmek için birbiriyle savaşıyorlar.

Bu savaşın bedelini ise, zaten yoksul olan ülkede siviller ödüyor. Çatışmalarda şimdiye kadar 3 bine yakın kişi hayatını kaybederken, 3 milyon kişi göçe maruz kaldı. Bunların bir kısmı ülke içinde yer değiştirmek zorunda kalırken, bir kısmı da ülkeden kaçmak zorunda kaldı.