Irak Yüksek Seçim Kurulu, ağırlıklı olarak Başure Kürdistan partilerinin aldığı sonuçları etkileyecek birçok bölgedeki seçimleri iptal etti. Başurlu güçler ise buna rağmen parçalı bir şekilde Bağdat’ı ziyaret ederek kurulacak hükûmette yer alma yarışına girdi.

İPTAL NASIL ETKİLEYECEK?

Irak Parlamento seçimlerinin üzerinden yaklaşık bir aya yakın zaman geçti. Seçimlere hile karıştırıldığı yönünde yapılan itirazlar sonucunda, Irak Bağımsız Yüksek Seçim kurulu tarafından bazı bölgelerde seçimler iptal edildi.

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu, Başur ve Iraklı bazı partilerin hile itirazlarının ardından, oylama gününde parti temsilcilerinden ciddi şikayetler alındığını belirtti. Komisyon, şikayetlerin Erbil’de 7, Enbar’da 51, Bağdat’ta 17, Selahaddin’de 11 ve Ninova’da 16 oy kullanma merkezi hakkında yapıldığını açıkladı. Komisyon, 10 vilayette ve yurt dışında altı ülkede bin 21 sandıkta kullanılan oyların, tamamen iptaline karar verildiğini duyurdu.

Yapılan açıklamada, Erbil’de 73, Enbar’da 50, Sülaymaniye’de 96, Bağdat’ta 6, Duhok’ta 224, Diyala’da 2, Salahaddin’de 36, Ninova’da 179, Musul’da 195, Kerkük’te 186 sandıkta kullanılan oyların iptal edildiği bildirildi.

İptal sadece bununla da sınırlı kalmayabilir. Zira alınan karardan sonra iptal edilen sandıklardaki oylar elle sayılacak ve yüzde 25 civarında hile tespit edilirse, ülke genelindeki seçimlerin iptal edilmesi gibi bir durum da ortaya çıkabilir. Çünkü iptal edilen bölgeler seçmenlerin yüzde onluk bir dilimine tekabül ediyor.

İptal kararı, 24 Mayıs'ta partilerin itirazı ve talebi üzerine Meclis Başkanı Selim Cuburi başkanlığında 328 parlamenterden 165 parlamenterin katıldığı meclis toplantısından sonra alındı.

İptale ilk tepki KDP’den geldi. KDP Sözcüsü Mahmud Muhammed, iptali kabul etmediklerini söyledi. Çünkü iptalden en çok etkilenen parti, KDP. Zira iptal edilen ve yeniden elle sayılması istenen oyların büyük bir çoğunluğundan KDP lehine sonuçlar çıkmıştı. İptal kararı alınan oyların Ninova, Duhok gibi bölgeler ile yurt dışında kullanılan oylar olması KDP’nin bu bölgelerden aldıkları oyların hileli olduğu anlamına geliyor. Duhok’ta iptal edilerek yeniden elle sayılması istenen 224 sandıktan 217’si göçmen kamplarında kullanılan oylar. KDP'nin, bu göçmen kamplarında kullanılan oylar sonucu Musul’dan altı milletvekili aldığı açıklanmıştı. KDP’nin Musul’dan böyle bir sonuç elde etmesi birçok çevreyi kuşkuya düşürdü. Zira 2014 seçimlerinde Goran Hareketi dışında KDP’nin başını çektiği diğer tüm Başûrê Kurdistan partilerinin oluşturduğu blok sonucu alınan oylarla ancak altı milletvekili çıkarılabilmişti. Şimdi sadece KDP'nin bu bölgeden bu kadar milletvekili çıkarması, birçok siyasetçi, siyaset uzmanı tarafından alınması mümkün olmayan bir sonuç olarak değerlendiriliyor. Bundan ötürü iptal edilen bölgelerdeki oyların yeniden sayılması durumunda en fazla etkilenecek partinin KDP olacağı görülüyor. Zira yurt dışı ve kamplardan alındığı söylenen oylarla, Şengal dahil Musul çevresinden 8 parlamenter alan KDP, bu parlamenterlerden hiçbirini alamayabilir. Ya da en fazla iki parlamenter alabilir.

KDP Politbüro Üyesi ve Seçim Ofisi Sorumlusu Hesro Goran, Irak Yüksek Seçim Komisyonu’nun reddettiği bin 21 sandığın çoğunun Kürdistani bölgeler ile bazı Sünni bölgelere ait olduğunu, Irak’ın güney bölgelerinin içinde olmamasının ise şüpheye neden olabileceğini söyledi. KDP'nin, Hewler, Duhok, Ninova merkezli iptal edilen seçim sonuçlarından ne kadar etkilenebileceğini göstermekle birlikte, tartışmaları farklı bir mecraya taşımaya çalıştığı da görülüyor.

Kerkük’teki sandıkların iptal edilmesinden de YNK etkilenecek. Zira Yeni Nesil Haraketinin120 numaralı listesinden seçimlere giren Tevgere Komalgeye Azadi Kürdistan hareketinden Hüseyin Kerkük’ün ilk önce 30 binin üzerinde oy aldığı belirtildi. Daha sonra bu sonuç 12 binin üzerinde bir sınıra çekildi. Ayırca Havice’de alınan sonuçların da Kerkük seçim sonuçlarını değiştireceği yönünde görüşler var. Zira nüfusunun büyük çoğunluğu Arap olan Havice’deki oyların çoğunun YNK’ye çıkması da birçok siyaset uzmanını hayrete düşürdü.

PARÇALILIK BAĞDAT'TAKİ GÖRÜŞMELERE DE YANSIDI

Seçim sonuçlarının bazı bölgelerde iptal edileceği beklenmesine rağmen, seçimlerden kısa süre sonra Başûrê Kurdistanlı partiler, kurulacak Irak hükûmetinde parti olarak yer almak için harekete geçti. Her iki parti ayrı ayrı kollardan harekete geçmeden önce, aralarında ortak hareket etme konusunda görüşmelerin olduğu yönünde açıklamalar yapıldı. Her iki partinin yetkili ağızlarından, ittifak görüşmelerinin devam ettiği yönünde açıklamalar yapıldı.

KDP Fazıl Mirani Başkanlığında bir heyetle Bağdat’ı ziyaret etti. Bağdat’ta seçimlerden en iyi sonuçla çıkan Mukteda Es Sadr başta olmak üzere Fehit Koalisyonunun lideri Hadi Amiri, İyyad Allavi, Selim Cuburi, Haydar El Abadi ile görüşmeler gerçekleştirdi. YNK de Mele Bahtiyar başkanlığında bir heyetle aynı ziyaretleri yaptı. Her iki partinin ayrı ayrı heyetlerle Bağdat’ı ziyaret etmesi, Başûrê Kurdistan partileri arasındaki ve yarattıkları toplumsal parçalanmayı gösterdi. Her iki partinin ayrı ayrı ziyareti, kurulacak Irak hükûmetinde parti olarak yer almak istediklerini de gösteriyor. Oysa Bağdat ile yaşanan sorunlar ve krizler ile Kerkük ve tartışmalı bölgelerde yaşananların, parçalı değil, ortak hareket edilerek çözülebileceğini fazlasıyla kanıtlamıştı.

KDP’den Neçirvan ve Mesrur Barzani ile YNK’den Lahor Şeyh Cengi ile Kubat Talabani’nin seçimler için etkili bir şekilde çalıştığı biliniyor. Partilerinin aldıkları oyların kendi çalışmalarının sonucu olduğunu kabul ediyorlar. Seçimlerden sonra seçim sürecinde etkileri olmayan ve partilerde eskiler, yaşlılar olarak bilinenlerin yeniden ortaya çıkması, genç kuşaklar ile onlar arasında var olan çelişkileri daha da derinleştirecek.

KDP'NİN BAŞLATTIĞI YENİ TARTIŞMA

Bütün bu tartışma ve karmaşıklık içinde KDP şimdi de Irak cumhurbaşkanının kim olacağı yönünde bir tartışma başlattı.

2003 yılında Saddam’ın devrilmesinin ardından 2005 yılında hazırlanan anayasayla birlikte Irak Cumhurbaşkanlığı makamı Kürtlere, Parlamento Başkanlığı Sünnilere, Başbakanlık da Şiilere verilmişti. KDP ile YNK arasında da yapılan stratejik anlaşmaya göre Irak Cumhurbaşkanlığı YNK, Bölgesel Başkanlık ise KDP’ye bırakılmıştı. KDP Sözcüsü Mahmud Muhammed son günlerde yaptığı açıklama ile bu anlaşmanın YNK tarafından bozulduğunu iddia ederek, cumhurbaşkanının YNK’den olması gibi bir kuralın kalmadığını söylüyor.

Bu, Başûrê Kurdistan partileri arasında ciddi bir tartışmayı beraberinde getirecek. Zira Irak Cumhurbaşkanının YNK’den olması YNK ile KDP arasında yapılan bir anlaşmanın sonucu. KDP Sözcüsü Muhammed’in bu açıklamaları, KDP’nin bu kez Irak Cumhurbaşkanlığına göz diktiği yönünde değerlendiriliyor.

Ayrıca Başurlu siyasetçi, siyaset uzmanları tarafından, KDP'nin Sünnilerle Cumhurbaşkanlığı ile Meclis Başkanlığını değiştirme yönünde bazı görüşmelerin yaptığı, hatta bir anlaşamaya vardığı yönünde değerlendirmeler yapılıyor. Ancak anayasa ve Mesut Barzani ile Mam Celal arasında yapılan stratejik anlaşmaya aykırı olmasından ötürü bu yapılamadığından, KDP’li yetkililerin, şimdi de Barzani ile Mam Celal arasında yapılan anlaşmanın bozulduğu gibi bir iddiayı ortaya attıkları görüşü var. Bu iddia, YNK ile KDP’nin Irak Parlamentosu ve hükûmetinde ortak hareket etme gibi bir anlaşmaya varma ihtimallerini ortadan kaldırdığı gibi, aralarında çok daha ciddi sorunlar da yaratacak.

ÇELİŞKİLER DERİNLEŞİYOR

Bütün bu gelişmeler, birçok sorunu çözmesi beklenen Irak parlamento seçimlerinin, sorunları çözmediği gibi, derinleştirdiğini gösteriyor. Bu ortamda, Eylül ayında yapılması planlanan Başûrê Kurdistan bölgesel seçimlerine etkili bir şekilde yansıyacak; partilerin kendi aralarındaki ve yine halkla arasındaki çelişkileri de derinleştirecek.