Lozan Üniversitesi (UNIL) Ekoloji ve Evrim Bölümü eski profesörlerinden Laurent Keller'in gözetiminde yürütülen bu çalışmada, Erik Frank, Denis Buffat ve Japonya'dan meslektaşları, bilimsel adı Camponotus floridanus olan Florida marangoz karıncalarında tedavi seçiminin (yaranın kesilmesi ya da temizlenmesi) yaralanma türüne göre uyarlandığını gösteriyor.

Geçen yıl yayınlanan bir makalede yazarlar, başka bir karınca grubu olan Megaponera analis'in, yaraları antimikrobiyal bileşiklerle dezenfekte etmek için çoğu karınca türünde bulunan metapleural bezi kullandığını keşfetmişti. 

Bilim insanları, metapleural beze sahip olmayan Florida marangoz karıncalarının, diğer karıncaları tedavi etmek için ameliyat da dahil olmak üzere başka yöntemler kullandığını tespit etti. İki tür tedavi tespit edildi: karıncalar ya yaralı bacağı kesiyor ya da çene kemikleri ile yarayı temizliyor.

Uyluk kemiğindeki yaralanmalarda, araştırmacılar karıncaların her zaman yaralı bacağı kestiğini gözlemledi. Öte yandan, kaval kemiğindeki yaralanmalarda, bacağı kesmediler, ancak yarayı çene kemikleri ile temizlediler. Her iki durumda da, bu müdahaleler yaralı bireylerin hayatta kalma oranını önemli ölçüde artırdı.

Biyologlara göre, sağlanan bakımın türü, yaranın yerine bağlı olarak enfeksiyon riskiyle bağlantılı görünüyor. Uyluk kemiği, hemolenf adı verilen kanın pençeden vücudun geri kalanına pompalanmasında işlevsel bir rol oynayan kaslardan oluşuyor.

İsviçre basın ajansı Keyston-ATS’ye konuşan Laurent Keller, "Uyluk kemiği yaralandığında, kaslar hasar görür ve potansiyel olarak bakteri yüklü kanı dolaştırma kabiliyetleri azalır. Öte yandan, tibia çok az kas dokusuna sahip olduğundan, bu seviyedeki bir yaralanmanın kan dolaşımı üzerinde çok az etkisi vardır” diyor. 

Almanya'daki Würzburg Üniversitesi'nde çalışan Erik Frank ise "Ancak kaval kemiğindeki yaralanmalarda hemolenf akışı daha az engellendiğinden, bakteriler femurdaki yaralanmalara kıyasla vücuda daha hızlı yayılabilir" ifadelerini kullanıyor.

AMPUTE ETMEK EN AZ 40 DAKİKA SÜRÜYOR

Kaval kemiğindeki hasarın daha hızlı enfeksiyona yol açması durumunda, bacağın tamamen kesilmesinin en uygun yöntem olacağını düşünebilir, ancak bunun tam tersi gözlemlendi. Aslında, bir karıncanın diğer bir karıncanın bacağını kesmesi en az kırk dakika sürüyor.

Yani uyluk kemiği yaralanması durumunda, karıncaların bakteriler yayılmadan önce bacağı kesmek için zamanları var. Ancak kaval kemiği yaralanmalarında durum böyle değil, bu nedenle karıncalar bacağı kesmek yerine yarayı çene kemikleri ile temizliyorlar. 

Laurent Keller, karıncaların bu kadar sofistike bir bakımı nasıl yapabildiklerine gelince, bunu "doğuştan gelen davranış" olarak görüyor. Keller, "Karınca davranışları bireyin yaşına göre değişse de, şu anda öğrenmeye dair çok az kanıt var" diyor.

Erik Frank şimdi, amputasyonların sadece evrim sırasında metapleural bezi kaybeden karıncalarda yapılıp yapılmadığını gözlemlemek için diğer karıncalar üzerinde de benzer deneyler yapıyor.