Öz yönetim ilanları sonrası, devletin en seçkin katilleri tarafından abluka altına alınarak, tank ve toplarla dövülüp, yıkılan, yakılan eski bir Süryani kenti olan İdil, tam 8. kez yaşadığı bu ‘Fermana’ yine direnişle cevap verdi. 

Tarihteki ilk adı Beyd Zabdey, ikinci adı Hezex (Babayiğit), Cumhuriyetin ilanıyla birlikte de adı İdil olan bu ilçe, 1964 yılına kadar 7 kez katliam ve soykırımdan geçirilmek istendi. 

1913-1923 yılları arasında Midyat, Şırnak, İdil ve Cizre bölgesinde Süryanilere yönelik gerçekleştirilen ‘Seyfo’ katliamına karşı direnerek bağımsız özerk bir bölge oluşturan bu kent, 7 kez yakılıp yıkılmasına rağmen her defasında kendini yeniden diriltmeyi başardı. 

Son katliam operasyonlarının 8’incisini ise, 16 Şubat günü ilan edilen ve 44 gün boyunca süren sokağa çıkma yasağı ile yaşayan İdil, şimdi yeniden, yine dirilmenin ve öz değerlerine sahip çıkmanın arifesinde. 

İdil, kaybettiği ama unutmadığı öz yönetim değerlerine sahip çıkıp, bu sistemi yeniden kurmak istemesinin diyetini direnerek ödeyeceğini daha önceki yaşadığı katliamlardan hatırlıyordu. Yaşananlara rağmen, insanlık değerlerine sahip çıkan İdilliler, öz yönetim alanlarına tekrar gelip yerleşerek, kendi olanaklarıyla inşa çalışmalarına başladılar. 

Direnişin en yoğun yaşandığı, Turgut Özal ve Yeni Mahalleleri yıkımın ve göçün de en fazla olduğu yaşam alanlarının başında geliyor. Sokağa çıkma yasağının kaldırılmasıyla kente yeniden dönüşlerin başladığı İdil’de halk, yıkılan ve kullanılmaz halde olan evleri için onarım ve temizlik işlerine başladı.

Tamamen evleri yıkılan hane sahipleri, ‘bize çadır verin bahçemize kurup burada kalacağız’ talebinde bulunurken, tadilatla kullanılacak hale gelecek evler için ise, dayanışmayla onarılması isteniyor. 

Rojava Dayanışma Derneği, kente gıda ve yemek dağıtımına başlarken, ilçedeki yıkım ve zararın kayıt altına alınabilmesi için avukatlar ve mühendislerden oluşan heyette, inceleme ve kayıt işlemine başladı. 

Yaşamını, evinin sağlam kalan bahçesinde, sokağının başında, yanmış evinin avlusunda devam ettirmeye çalışan İdillileri, biraz da fotoğraflarla anlatmaya çalıştık...