İnsan Hakları Derneği (İHD) Amed Şubesi, Kürdistan’da 3 ay içerisinde yaşanan hak ihlallerine ilişkin hazırladığı raporu dernek binasında düzenlenen toplantıyla kamuoyuna duyurdu. Toplantıda konuşan İHD Amed Şube Başkanı Raci Bilici, referandumdaki usulsüzlüklere dikkat çekerek, seçim sürecinde kampanyalarda kamu kaynaklarının kullanımı ile ilgili eşitsizlikler ve OHAL uygulamalarının yarattığı olumsuzlukların, referandum sonuçlarına doğrudan etkide bulunduğunu, bu durumda seçimlerin hakkaniyet ve güvenirliliğine şüphe düşürdüğünü söyledi.

‘TABLO KORKUNÇ’

Türkiye’de çatışma ve şiddet ortamının hız kesmeden varlık göstermeye devam ettiğine işaret eden Bilici, insan hakları ihlallerinin de çatışmalı ortamdan kaynaklı yaşamın her alanında, yaygın ve sistematik bir halde artış göstererek sürdüğünü söyledi. Çatışmaların başladığı 2015 yılını hatırlatan Bilici, 2015 yılının Temmuz ayından bu yana, binlerce insanın yaşamını yitirdiğini söyleyerek, yaşamını yitiren insanların istatistiklere eklendiği korkunç ve acı bir savaş tablosu bıraktığını ve bu sorunun demokratik yol ve yöntemlerle çözülmesi gerektiğini belirtti.

‘ÖZGÜRLÜKLER KISITLANDI’

Türkiye’nin 9 ayı aşkın bir zamandır OHAL kanunları ile yönetildiğine değinen Bilici, “Referandumdan hemen sonra OHAL, 3 ay daha uzatıldı. Bir otoriter yönetim biçimi olan OHAL, ilan edildiği günden bu yana pek çok kategorik konularda insan hakları ihlallerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Özellikle yayınlanan KHK’lerle düşünce ve ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü, ekonomik ve sosyal haklar ile kişi özgürlüğü ve güvenliği bakımdan mağduriyet oluşturan ihlaller ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, demokratik ilerlemenin sağlanamamasına ve özgürlüklerin kısıtlanmasına yol açan OHAL, bir an önce Türkiye’nin gündeminden çıkarılmalı, uygulamaların oluşturduğu mağduriyetler ise ivedi olarak giderilmelidir” dedi.

‘HAK İHLALLERİNDE ARTIŞ VAR’

Kürdistan’da insan hakları ihlallerinin 2017 yılının ilk 3 ayında, Türkiye’deki genel durumdan kaynaklı olarak artış gösterdiği bilgisi veren Bilici, “Sivil yargısız infazlar, işkence ve kötü muamele, toplanma ve gösteri hakkına yönelik yasaklar ve müdahaleler, düşünce ve ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü, kadına ve çocuklara yönelik şiddet, ekonomik ve sosyal haklardaki kayıplar gibi pek çok değişik ve kategorik konularda ihlaller açığa çıkmıştır” diye belirtti.

323’Ü AĞIR 905 HASTA MAHPUS KADERİNE TERK EDİLDİ’

Bilici, son 3 ay içerisinde cezaevlerinde hak ihlallerinin tavan yaptığını söyleyerek, şöyle devam etti:

“OHAL ilanı ve uygulama süreciyle paralellik gösteren hapishane ihlalleri, sürgünler, sağlık hakkı, işkence ve kötü muamele, disiplin soruşturmaları, tecrit etme, haberleşme, iletişim ve aile görüşü haklarının kısıtlanması gibi konularda açığa çıkmıştır. Hapishanelerden mektup aracılığı ile bizlere hukuki yardım ve duyarlılık çağrısı talebiyle başvuruda bulunan mahpuslar, sevkler sırasında çıplak arama ve fiziki işkence, kelepçeli tedavi, hastane ve revire çıkarılmama, kamera ile gözetilme, teşhir niteliği taşıyan yaka kartı takmaya zorlama, infaz koruma memurlarının tehditlerine maruz kalma gibi konularda yaşadıklarını mağduriyetleri ifade etmişlerdir. Özellikle sağlık hakkı ihlallerinin hala devam ettiğini, derneğimizin tespit ettiği verilere göre 323’ü ağır olmak üzere en az 905 hasta mahpusun cezaevlerinde adeta kaderine terk edilmiş durumda olduğunu ifade etmek istiyoruz.”

‘İNSANLIK DIŞI UYGULAMALARA SON VERİN’

Bilici, 2017 yılının ilk 3 ayında Kürt kentlerinde, gözaltına alınan ve tutuklananların sayısında da artış görüldüğünü belirtirken, gözaltındakilerin işkence ve kötü muameleye maruz kaldığına dikkat çekti. Bilici, “Yurttaşların fiziki ve psikolojik işkenceye maruz kalması kabul edilebilir bir durum olmamakla birlikte, anayasada ve yine Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere göre, işkencenin mutlak olarak yasaklandığını buradan bir kez daha hatırlatmak istiyoruz! Bu insanlık dışı yöntemlere derhal son verilmeli, bu yöntemlere başvuranlar görevlerinden alınmalı ve yargı karşısına çıkarılarak cezalandırılmalıdır” dedi.

'ÇÖZÜM SÜRECİ' ÇAĞRISI

Ağır insan hakları ihlallerine yol açan OHAL’in bir an önce kaldırılması gerektiğini kaydeden Bilici, çatışmalı ortamın bir an önce son bulmasını, kalıcı bir çatışmasızlık halinin ve çözüm sürecinin yeniden müzakere edilmesi istedi.

İSTATİSTİKLER

Bilici’nin ardından konuşan İHD Bölge Temsilcisi Abdulselam İnceören ise hak ihlallerinin istatistiklerini şöyle paylaştı.

Yargısız infaz sonucu öldürülen: 2

Yargısız infaz sonucu yaralı: 2

Cezaevinde ölüm: 1

Resmi hata ve ihmal sonucu yaralananların sayısı: 118

Silahlı çatışmalar sonucu ölen: 87

Silahlı çatışma sonucu yaralanan: 16

Mayın ve sahipsiz bomba patlaması sonucu ölüm ve yaralanmalar sonucu 5 çocuk olmak üzere 10 kişi yaralanırken, 3 çocuk ise yaşamını yitirdi.

Özel güvenlik bölgesi ilanı arazi yasağı: 14

Sokağa çıkma yasağı ilanı: 18

Ölünün hatıratına saygısızlık: 24

Kadın intiharları: 5

Çocuk intiharları: 4

Gözaltında işkence ve kötü muamele: 18

Gözaltı yerleri dışında işkence ve kötü muamele: 33

Cezaevinde işkence: 182

Kaçırma ve ajanslık tehdidi: 1

Gösterilerde müdahale sonucu yaralanama: 30

Gözaltına alınanlar: 433

Ev baskınları: 1364

Yasaklanan etkinlikler: 2

Engellenen internet sitesi: 2

Düşünce ve ifade özgürlüğüne verilen ceza sayısı: 136

Baskı ve saldırıya uğrayan siyasi parti sendika ve dernek sayısı: 15

Güvenlik güçleri tarafından müdahale edilen toplantı ve gösteri: 11

Cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri: 510

İşte çıkartılanlar: 848

İhraç edilenler: 1698

İdari soruşturma: 83

Kayyım atanan belediyeler: 29

Sağlık hakkı ihlali: 98

Toplam hak ihlali sayısı: 7 bin 907