Katliam zamanı Şengal dağlarında kalarak terk etmeyenler, kar, kış, yağmur çamura rağmen yaşama tutunuyorlar. Yaklaşık 4 bin aile, 15 bin civarında bir nüfus, Sinun kasabasının çıkışından sonra Şengal dağlarının girişinde olan Kerse vadisinden başlanarak Çil Mera tepesine kadar yaklaşık 30 km uzunluğundaki alana yayılmış durumda. Halk, yerleştiği bu alanın tamamını Serdeşt diye adlandırıyor. Kerse vadisinden başlanarak Çil Mera tepesine kadar binlerce çadırla karşılaşılır. Kampa Said, Xıdır Tehlo, Tel Özer 1 ve 2 ile Zendina adında 4 büyük kamp var. Bu kamplarda ve çadırlarda yaşayan Êzîdîler, üçüncü kışı Şengal dağlarında geçirecekler.

İlk yıl soğuktan ve açlıktan çocukların bile öldüğünü söyleyen genç kadın Xalide, "Altına sığınacağımız naylon; ayakkabı, elbise, odun yoktu. Kışı ateşsiz geçiren insanlar vardı. Benim bildiğim üç çocuk donarak öldü. Şimdi çadırlarımız var, az da olsa yakacak buluyoruz. Suyumuz getiriliyor, gıda ihtiyacımız karşılanıyor" diyor.

ŞENGAL ÖZGÜR AMA BOŞ

Şengal'in özgürleşmesinin üzerinden bir yıl geçti. Ancak hala halk Şengal'e yerleşmedi. Neden yerleşmediklerini sorduğum kalıpçı Ustası İdo Xıdır, şunları anlatıyor: "Açıkça söylemek gerekirse halk korkuyor. Çünkü hala Şengal'in birçok köyünde DAİŞ var. Halk DAİŞ'in kaldığı köylerden saldırırsa KDP güçleri bizi bırakıp çekilirlerse bir ferman ile daha karşı karşıya kalırız, diye korktuğu için gitmiyor. Halk soğuğa razı ama bir fermana değil. Çünkü yaşadık…"

AMBARGO SÜRÜYOR

Güney Kürdistan yönetiminin Şengal'e uyguladığı ambargo sürüyor. Kışın yaklaşmasına rağmen hala Şengal'e ilaç, gıda, temizlik maddeleri, mazot, benzin, gaz yağı ile tüp gazın sokulmasına izin verilmiyor. Şengal'in kuzeyinde yer alan Musul, kuzeydoğusunda yer alan Tel Afar, kuzeybatısında yer alan Baaj, DAİŞ'in denetiminde olduğu için bu yerlerden de Şengal'e herhangi bir şey girmiyor. Geriye Şengal'in nefes borusu olarak Şengal dağları kalıyor ki, buradan da bir yere ulaşmak mümkün değil. Ancak Güney Kürdistan yönetimi tarafından Sinune bir ticaret merkezi gibi bırakılmış durumda. Sinune de halkın tüm ihtiyaçlarını karşılamıyor, fiyatlar da fahiş. Êzidîler, ambargoya da öfkeli ve insansızlaştırma çabası olarak görüyor.

Çadırların üzerindeki BM damgası ise anlamsız. Tek anlamı şu; halkın büyük çoğunluğu çadırları Zaxo, Duhok, Hewlêr gibi yerlerde satın aldıklarını söylüyor.

Êzîdîler ambargoyu kırmak için kendi çabalarıyla yaşama tutunuyor. Kerse vadisinde tütün ekiyor birçok aile. Her aile et, süt, yoğurt ihtiyacını karşılamak için birkaç baş hayvan besliyor. Büyük ve küçük baş hayvan alıp besleme imkanı olmayanlar ise tavuk, hindi gibi hayvanlar besleyerek birkaç kuruş gelir elde etme ve kendi ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor.

Yaz aylarında ise TEVDA ve Şengal’i İnşa Meclisi tarafından ekilen bostan ile halkın sebze ihtiyacı karşılanmaya çalışıldı. Sebzeciliğin gelir getireceğini gören bazıları ise naylon altı yetiştiriciliği denemeye başladı.

Gelir kaynağı olarak kamplarda çok sayıda bakkal var. Çadır ve tahtalarla derme çatma bir şekilde bakkal adıyla açılan bu yerlerde de fazla bir şey bulunmaz. Bakkallar daha çok çocukların ihtiyaçlarının bir kısmını karşılayabiliyor.

EKMEK VE SU SORUNU

Şengal halkının en çok çektiği sorunlardan biri ekmek. YBŞ'nin denetiminde olan zirvede ve Xazasor taraflarında iki fırın açılmış. Halka büyük oranda ekmek bu fırınlardan dağıtılıyor. Ancak fırın ekmeği her yere ulaşamıyor. Fırın ekmeğinin ulaşamadığı yerlerde tandır ihtiyacı karşılıyor.

Şengal halkının yaşadığı temel sorunlardan biri de susuzluk. Sığındıkları dağların zirvesinde çeşme yok. Hizmet kurumu açtırdığı iki kuyudan altı tankerle tüm evlere ücretsiz su yetiştirmeye çalışıyor. Geliyê Kerse'ye yakın yerlerde kalan Kolik köyü ile o bölgedeki çadırlar ise Pirexan çeşmesinden yük hayvanları ile su taşıyor.

KÖYLER, BELDELER…

Şengal'in birçok köyü hala DAİŞ'in işgali altında. Şengal merkez ile doğudan batıya bir çember gibi etrafında bulunan birkaç köy temizlenmiş durumda. Peşmerge güçleri bu köylerde üslenmiş durumda. Üslendikleri köyler ile bulundukları alana bir yay gibi kanallar hendekler kazmış. Gece yaptıkları ışıklandırma ile DAİŞ’ten korunmaya çalışıyor.

Peşmerge güçleri, Şengel merkez ile Tel Afar yolu üzerinde bulunan ve Şengal'in doğusuna düşen Solak köyünden başlıyor sırasıyla batıya doğru, Cidale, Tel Özer dört yolu, Werdiye, Zirafke, Gabara köylerinde yer alıyor.

Solak'ın yan tarafında kalan Çimento Fabrikası, Tel Keseb, Tel Benat, Siba Şex Xıdır, Tewra, Sekiniye, Heyale, Tel Özer, Gir Zerik, Rambüsiye, Gire İsteba, Koço, Gürana, Ovenat, Gunde Pir Ezdin, Künrovi, Qapuse, Hatimiye, Ayn Fethi, Ayn El Xezal, Xelü, Hiseniyat Bakur, Mehdi, Hizel, El Xezne, El Münsa, Xırabajar gibi köy ve kasabaların hepsi ise hala DAİŞ'in işgali altında.

DAİŞ'in işgali altında olan beldelerden biri Tel Özer'dir işgal öncesi 37 bin nüfusa sahip bir yer. Bir diğeri ise Siba Şêx Xıdır'dır, nüfusu 29 bindi.

GERİLLA VE YBŞ SAVAŞÇILARI

HPG ve YBŞ güçleri Şengal kent merkezi ile Şengal dağları boyunca birçok nokta yer alıyor. Bunun yanı sıra Bare, Mediban, Xanesor, Zeko, Fao, Kerse köyleri, Sinune, Digura, Dahola, Gohbel, Zorava, Borik gibi köylerde ise Peşmerge güçleri ile birlikte yer alıyorlar.

Peşmerge ile HPG, YBŞ güçlerinin mevzilenmesi birçok yerde iç içedir. Kamplar birbirlerini yapışık şekilde. Yine tutulan kontrol noktaları birbirini oldukça yakın ve birçok yerde de yan yanadır.

MUSUL OPERASYONU VE ŞENGAL

Başlatılan ve giderek ilerleyen Musul operasyonu Musul ile sınırlı değil. Musul'un yanı sıra Tel Afer ve Baaj'ı da kapsayan bir operasyon. Musul, Şengal'in tam güneyinde yer alıyor. Güneydoğusunda ise Tel Afer, güneybatısında Baaj yer alıyor. Bu merkezlere yönelik Irak ordusu, milis kuvvetler ve Peşmergelerin başlattığı DAİŞ'ten kurtarma operasyonu Şengal'i de direkt etkiliyor. DAİŞ bu merkezlerde sıkıştıkça kuzeye doğru Şengal'in köylerinde kaldığı alanlara çekilerek oradan Baaj üzerinden Suriye'nin Deyr Zor kentine bağlı Bokemal'a çekilmeye çalışır. DAİŞ bu merkezlere yönelik kurtarma operasyonunu hafifletmek için birkaç kere Şengal'in köylerinden Peşmerge, YBŞ ve HPG mevzilerine saldırı girişiminde bulundu. Her saldırı girişimi şu ana kadar geri püskürtüldü.