Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) adlı uzmanlar grubunun yaptığı çalışmalar, küresel ısınmanın Afrika’yı çok yakın dönemde oldukça ağır vuracağını gösteriyor.

IPCC tarafından henüz 2014 yılında yayınlanan bir raporda dahi bu gerçeğe dikkat çekilmişti. O dönemki raporda, küresel ısınma nedeniyle Afrika’nın kuzeyi ile güney kesimlerinde yağışlarda ciddi bir azalma olacağına; Doğu ve Orta Afrika gibi daha ılıman bölgelerde ise yağışların artacağına yer verilmişti.

KUZEY AFRİKA’DA YAĞIŞLARDA CİDDİ AZALMA

Raporlarda, Afrika’nın Akdeniz’e kıyısı olan kuzey bölgelerinde yağışların yüzde 20’ye kadar azalacağı, bunun daha güneydeki Sahra Çölü’ne kadar etkisini göstereceği varsayılıyor. 2014’te yapılan öngörüler son yıllarda başta Fas ve Cezayir’in güneyinde gerçekleşti ve yağışlar ciddi oranda azalma gösterdi.

Yağışların azalmasıyla birlikte toprak erozyonlar artarken, özellikle hayvancılığa olumsuz etkisi olacak şekilde bitki örtüsünde kayıplar yaşanıyor. Bu da hem Afrika’daki tarımcılar arasında hem de şehirler ile kırsal kesimler arasında çatışma risklerini de arttırıyor.

GÜNEY’DE YAĞMUR MEVSİMLERİ GECİKİYOR

Küresel ısınmanın sonucu olarak özellikle Afrika’nın güney bölgelerinde yaz aylarındaki yağmur mevsimlerinin gecikmeli başladığı görülüyor. Bunun önümüzdeki on yıllarda daha fazla etkisini göstereceği, Namibya, Botsvana ve Zambiya gibi birçok ülkede sıcaklık ortalamasının 4 dereceye kadar artacağı da öngörüler arasında.

Isınmanın etkisiyle yağışların azalması sadece güney bölgelerini değil, su kaynakları açısından bu bölgelerden beslenen nehirlere bağımlı olan daha kuzeydeki ülkeleri de etkileyecek. Afrika’nın doğusundaki en önemli su kaynaklarından olan Nil, Kongo ve Zambez nehirlerinin tümü güneyden doğarken, daha kuzeydeki Büyük Göller Bölgesi’nde güçlü nehirler haline dönüşüyorlar. Küresel ısınma ile birlikte bu nehirlerin geçtiği ve Afrika nüfusunun neredeyse yarısından fazlasının yaşadığı topraklar olumsuz etkilenecek.

SAHEL VE ORTA AFRİKA’DA YAĞIŞLAR TERSİNE ARTIYOR

Küresel ısınmanın Afrika’nın büyük kısmında yarattığı olumsuz etkilere rağmen bazı diğer bölgelerde ise yağışların arttığı dikkat çekiyor. Özellikle Orta Afrika ile kıtayı batıdan doğuya ikiye bölen şerit halindeki yeşil bölge olan Sahel’deki yağış artışlarının okyanuslardaki ısınma ile bağlantılı olması da bilinen bir diğer gerçek.

Bu yüzyıl boyunca bu şekilde devam edecek olan bu bölgelerdeki yağış artışlarının nemli tropikal bölgeler ile Doğu Afrika’da ise olumsuz etkileri olacak. Bu bölgelerde küresel ısınma artışıyla birlikte şiddetli yağışların artacağı ve doğal afetlerin yarattığı zararları büyüteceği tahmin ediliyor. Örneğin geçtiğimiz yıl Afrika Boynuzu denilen Kenya-Etiyopya arasındaki bölgede yağışların neden olduğu nem ve sıcaklıklar sonucunda çekirgelerin sayısının katlandığı ve çekirge istilalarının önemli tarım alanlarına zarar verdiği görülmüştü. Bölgedeki mısır, buğday, sorgho, mango gibi birçok tarım ürünü bundan zarar görmüştü.

SADECE YÜZDE 5’İNİ SALIYORLAR

Küresel ısınmadaki artışın sera etkili gazların artmasıyla doğrudan ilişkisi bulunuyor. Dünya ülkeleri başta karbondioksit (CO2) olmak üzere bu gazların salınımının azaltılması noktasında henüz ortak bir politika oluşturamazken, Afrika kıtasının gerçekte bunda hiçbir sorumluluğu yok. Günümüzde atmosfere salınan karbondioksitin sadece yüzde 5’i Afrika’dan salınırken, Dünya nüfusunun ise altıda birinden fazlası bu kıtada yaşıyor. Ancak hızlı artan nüfusu ve salınımların azaltılmasına dair net bir politikanın olmadığı Afrika’nın önümüzdeki 20 yılda toplam karbon salınımlarının yarısından sorumlu olacağı da öngörüler arasında.