Başta Yemen ve Suriye gibi Ortadoğu ülkeleri ile Afrika kıtasındaki insani krizler her geçen gün derinleşirken, uluslararası toplumun krizlerle mücadelede yetersiz kaldığı biliniyor.

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından yayınlanan veriler, özellikle Covid-19 salgını nedeniyle ağırlaşan insani krizler konusunda yeterli desteğe ulaşılamıyor. BM’nin tüm dünyadaki insani yardım projeleri için geçtiğimiz yıl öngördüğü bütçe 32,5 milyar Euro idi. Ancak Covid-19 nedeniyle rekor düzeye ulaşan bu ihtiyaca rağmen bağışçı devletler ve kuruluşlar sadece 15 milyar Euro finansman sağladılar.

AB YÜZDE 36’SINI SAĞLADI

İnsani yardımlarda Avrupa Birliği (AB) ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) en önemli iki finansman kaynağı olarak öne çıkıyorlar. AB Komisyonu’nun insani yardımlardan sorumlu komiseri Janez Lenarcic’in verdiği bilgilere göre, 2020’de sağlanan 15 milyar Euro finansmanın yüzde 36’sı AB tarafından sağlandı. ABD ise yüzde 35 ile ikinci sırada geliyor.

Lenarcic’in verdiği bilgilere göre, AB’nin insani yardım finansmanında ilk sırayı ise birliğin en büyük ülkesi Almanya alıyor. Almanya’nın AB üzerinden yaptığı yardımlar 3,6 milyar Euro iken, ikinci sırada 735 milyon Euro ile İsveç geliyor. Hollanda 448 milyon Euro, Danimarka 312 milyon Euro ve Fransa ise 208 milyon Euro ile ilk beşteki diğer ülkeler.

YARDIM KAPASİTESİNİ ARTIRMAK MÜMKÜN

AB Komisyonu’na göre, birlik ülkelerinin ulusal düzeyde insani yardım programlarına katılmalarının önünde bir engel yok. Janez Lenarcic, Suriye ve Yemen gibi uzun süreli insani krizlerin ‘kanıksanması’ riskine dikkat çekerken, ihtiyaçlar ile eldeki finansman ve imkanlar arasındaki uçurumun insani krizleri daha da büyüttüğü uyarısında bulundu.

AB Komisyonu, insani yardımların kapasitesinin arttırılabilmesi için yardımların doğru kullanımı ve yardımların ulaştırılmasını engelleyen ülkelere yaptırım seçeneklerini de gündeme getirdi. AB’nin dışişleri ve güvenlik konularından sorumlu yüksek temsilcisi Josep Borrell’e göre, birlik ülkelerinin lojistik, satın alımlar, stokaj, taşıma ve dağıtım gibi konularda kaynaklarını ortak kullanmasının insani yardım kapasitesini iyileştirilebileceğini vurguladı.

Borrell, sadece 2019 yılında 125 insani yardım çalışanının öldürüldüğünü; ayrıca dünyanın birçok çatışma bölgesine insani yardımların ulaştırılmasının zorluğuna da dikkat çekti.

Komisyon’un önerileri arasında insani yardımları engelleyen yönetimlere yaptırım uygulanması da bulunuyor. Josep Borrell’in verdiği örnekler arasında Tigre bölgesindeki bağımsızlık isteyen halka karşı ordusuyla katliamlar düzenleyen ve yardımları engelleyen Etiyopya hükümeti bulunuyor. Bu nedenle Etiyopya’ya yapılacak 90 milyon Euro yardım askıya alındı.