Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 5  üyesi ve Almanya’dan oluşan (5+1) ile İran heyeti, Tahran’ın nükleer programını görüşmek üzere bugün İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya geliyor.

Taraflar iki gün boyunca İran’ın nükleer çalışmaları nedeniyle başlayan soruna çözüm arayacak. İran,  yaptırımların kaldırılması için uzlaşma mesajları vermeye devam ediyor.

Diğer yandan Amerika’nın en üst düzey nükleer müzakerecisi Amerika’nın Sesi Farsça Bölümü’ne yaptığı değerlendirmede İran’a uygulanan yaptırımların artık durdurulma zamanının geldiğini söyledi.

Nükleer müzakerelerde Amerika’yı temsil eden Wendy Sherman, “Bu görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini görmek için artık yaptırımlara mola verme zamanının geldiğini düşünüyoruz” dedi.

Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Wendy Sherman, Başkan Obama ve Dışişleri Bakanlığı’nın yaptırımları yumuşatmak ya da ara vermek için Kongre’yle çalışacağını ve bu konuda ciddi müzakerelerin devam ettiğini söyledi.

İRAN: GÜVENSİZLİK DUVARINI AŞMAK İSTİYORUZ

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ise nükleer programlarıyla ilgili sorunun çözülemez olmadığını vurguladı. Zarif görüşmelerin 'çok yorucu ' geçeceğini, ancak amacın Batı'nın politikaları sonucu oluşan 'güvensizlik duvarını' aşmak olacağını vurguladı.

Zarif İran televizyonunda yayımlanan açıklamalarında, ülkesinin "nükleer silah yapmaktan kaçınmasının İran İslam Cumhuriyeti'nin politikası" olduğu söylemini tekrarladı.

53 yaşındaki Zarif, Fransız Le Monde gazetesine verdiği mülakatta da bu hafta içinde bir sonuca gidebileceklerini söyledi. Zarif şöyle dedi: "Tarafların üzerinde hareket edeceği konuları tespit ettik. Geeçn hafta, Viyana'da , Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nda gerçekleşen çok olumlu toplantının dışında, uzmanlar düzeyine bir toplantı yaptı.  Masa üzerindeki her şeyi değerlendirdiler. Şimdi, gerekli ek düzenlemeler yapmak ve ilerlemek gerekiyor.  Bu hafta Cenevre'de tamamlanabilir ve eğer bu olmazsa bile, ilerleme olduğu sürece bir felaket değildir" dedi.

Görüşmeler öncesi Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton’ın Sözcüsü Michael Mann daha temkinli konuştu. Mann, “Eğer İran tarafı gerçekten temel sorunları çözmek için hazırsa, o zaman şimdiye kadar söylediklerimizi yeniden ayarlarız. Fakat teklifimiz masada, masada kalmaya devam ediyor. Tekrar vurgulamak istiyorum önemli konularda top İran’ın sahasında” dedi.

Nükleer çalışmaları nedeniyle Batı tarafından yaptırımlara uğrayan İran, 15 Ekim’de yeni bir plan vermişti. Batı ülkeleri, İran’ın nükleer çalışmalarını durdurmasını istiyor. İran ise atılacak adımlar karşılığında yaptırımların hafifletilmesini şart koşuyor.

İran, nükleer programın elektrik üretimi ve tıbbi nedenlerle yapıldığını öne sürüyor. Batı ise Tahran yönetiminin nükleer silah geliştirmesinden endişe ediyor.

BATI NE İSTİYOR?

İran'ın sürpriz denetimlerin de dâhil olduğu kapsamlı bir denetleme rejimine tabi olması ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini kısıtlaması isteniyor.  Karşılığında geçtiğimiz yıllarda uygulanmaya başlanan bazı ambargoların kaldırılmasını öneriliyor.

İran 2006'ya dek Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun ek protokol olarak bilinen kapsamlı denetleme rejimine tabi kalmıştı. Batılı ülkeler ayrıca İran'ın nükleer silah üretiminden önceki son adım olarak görülen yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum üretimine de son vermesini talep ediyor.