Libya'nın İtalya'ya gaz ihraç ettiği Greenstream gaz boru hattın Berberi protestocular tarafından işgal edildi. Eylemciler, Berberi toplumunun hakları konusunda daha iyi bir tanınma istiyor.

Berberi (Amazigh) eylemciler Ekim ayı sonunda, başkent Trablus'un 100 km kadar batısındaki Mellitah terminalinin kontrolünü ele geçirdi. Bir çok kez gazı kesen eylemciler son olarak 11 Kasım Pazartesi günü vanaları kapattı. Boru hattının işletmesini Libya petrol şirketi ile İtalyan hidrokarbür şirketi Eni yürütüyor.

Libya gazının kesilmesi, İtalya'nın enerji alanında karşılaştığı sorunları arttırdı. Ukrayna'nın da Rusya'dan gelen gaz ithalatını durdurması, Rus gazına büyük bir bağımlılığı olan İtalya'ya yönelik gaz sevkiyatı da etkileme riski taşıyor.

Yılda 9,9 milyar metreküp kapasiteli Greenstream, İtalya'nın gaz alanındaki yıllık talebinin yüzde 12,2'sini karşılayabilir. 2012 yılında bu gaz boru hattı İtalyan ithalatının yüzde 9'unu ancak karşılarken, bu yıl bu oran daha da düştü.

Pazar günü bir açıklama yapan Libya Başbakanı Ali Zeydan, petrol terminalleri ve hidrokarbür yataklarının işletilmesini tıkatan grevlerin son bulmaması halinde Aralık veya Ocak ayından itibaren kamu harcamalarını karşılamada zorluk yaşayacakları uyarısında bulundu.

BERBERİ DİLLERİ TANINDI

Libya toplumu Araplar, Amazighler ve Tubulardan oluşuyor.  Ülke nüfusunun en az yüzde 10'unu oluşturan Amazighler, anayasada tüm bu halkların tanınmasını istiyor.  Temmuz ayı başında, marjinalleştirildiklerini düşünen Amazigh milletvekilleri, Libya'nın en üst siyasi ve yasama otoritesi olan Genel Ulusal Kongre'den çekildiklerini açıklamıştı. Amazigh milletvekilleri daha sonra eylemlerini Tuaregler (berberi dilini konuşan halk grubu) ve göçebe yaşam biçimi olan Tubularla koordineli olarak yürütme karar aldılar. 17 Temmuz'da bu üç halk grubu, kurucu meclis komisyonlarının seçimlerini boykot etme ve Kongre üzerinde baskı oluşturmak için sivil itaatsizlik eylemine gitme uyarısında bulundular. 25 Temmuz'da bu uyarı hayata geçirildi ve ülkenin batısındaki Nalut Amazighleri Millitah gaz kompleksini besleyen ve İtalya'ya gaz ihraç eden gaz boru hattını kapattı.

2 Ağustos günü Kongre, Amazigh, Tuareg ve Tubu dillerini, tıpkı Arapça gibi Libya toplumunun dil ve kültürel bileşenlerinden biri olarak tanıdı.  Bu üç dilin ülkenin eğitim programlarından yer almasına karar verildi.

FEDERALİZM YANLILARI ŞİRKET KURDU

Siyasi hakları veya ücret artışı talebiyle milisler, aşiretler ve memurların petrol limanları ve bazı petrol yataklarını kontrolünü ele geçirmesi ile üretim de düştü.

Ülkenin doğusunda petrol tesislerini bloke eden federasyon yanlıları, Trablus merkezi hükümetine meydan okuyarak Pazar günü bir petrol şirketinin kuruluşunu ilan etti. Başkenti Bingazi olan Sirenayka bölgesel hükümeti yöneticisi Abd Rabu Al Baraasi, Sirenayka yürütme bürosunun bir petrol ve gaz şirketi ve Sirenayka bölgesel bankası kurma kararı aldığını açıkladı.  

Bundan iki hafta önce de Sirenayka bölgesel hükümeti kurulmuştu.  Petrol tesislerinin güvenlik görevlileri, Temmuz sayının sonundan bu yana ülkenin doğusundaki temel petrol terminalleri olan Zueytina, ras Lanud fe el Sedra'yı bloke etmiş durumdalar.