Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ikili görüşmeler çerçevesinde kalabalık bir heyetle birlikte dün gece akşam saatlerinde Rusya’nın St. Petersburg kentine gitti. Her iki ülke lideri görüşmelerini bugün gerçekleştirecek. Görüşmeye Suriye krizinin damgasını vurması bekleniyor.

Başta enerji ve turizm olmak üzere ekonomik konularda önemli ilişkiler geliştiren Moskova ve Ankara, Kürtler ve Çeçenler konularında güvenlik anlaşmaları yaparak ilişkilerde önemli gelişmeler kaydetmişlerdi. 
Geçen yıl 35 milyar dolara ulaşan ticaret hacmi, siyasi ilişkilerin kopmasını engellese de, Suriye sorunu Türk-Rus ilişkilerinde soğumaya ve önemli çelişkilere yol açtı. 

Rusya en başından beri Suriye’de Beşar Esad yönetimini destekliyor ve soruna dışarıdan müdahaleye edilmesine karşı çıkıyor. Buna karşılık, Esad’ın mutlaka iktidardan ayrılmasını isteyen Türkiye, Suriye muhalefetine destek veriyor. Bu konu her iki ülke için anlaşmazlık derinleşmeye, hatta yer yer karşılıklı suçlamalara dönüşmeye başladı.

GERİLİM NOKTALARI 

Türk-Rus ilişkilerine düşen Suriye gölgesinin en bariz sonucu, iki ülke arasındaki doğrudan temasların kesilmesi oldu. Ticari ilişkiler ve ziyaretler sürdü; ancak siyasi ve üst düzey temaslar bir kenara bırakıldı.
Erdoğan’ın ziyareti öncesi Ankara-Moskova hattında gerilimi artıran konular olduğu gibi duruyor. 

10 Ekim’de Suriye’ye giden Rus uçağı içinde askeri mühimmat olduğu gerekçesiyle Ankara’ya indirilmiş bu, her iki ülke arasında gerileme yol açmıştı.  
Gerilimi artıran diğer başlıklardan biri de Karadeniz üzerindeki çatışma.  

Rus gözlem uçağı İL-20’nin Karadeniz hattı boyunca gözlem uçuşlarına başlaması, Türk jetlerinin de önleme amaçlı takibi ilişkileri geriyor. Rusya uçuşlarla ilgili herhangi bir resmi açıklamada bulunmuyor. Türkiye Genelkurmay Başkanlığı ise 4 kez Rus uçağını önleme amaçlı takibini rapor etti. 

ABD ile füze kalkanı konusundaki anlaşmazlıklar da devam ediyor. Moskova, Kürecik’e konuşlanan radarlar ve Suriye’ye karşı hava savunma sistemini güçlendiren Patriotlardan rahatsız.

ERDOĞAN: SORUNU 3 YILDIR ÇÖZEMİYORUZ

Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, ziyaret öncesi Rus devlet haber ajansı İtar-Tass’a verdiği röportajda Suriye konusundaki anlaşmazlıkları itiraf ederek şöyle konuştu: “Bu konuda Rusya ile yaptığımız 3 yıllık görüşmeler olumlu meyvelerini vermedi.

Durumun gelişme elde etmesinden yanayım. Eğer Rusya, Türkiye, ABD, İran gibi 3-4 ülke bunun için uğraşırsa, kendini bu işe verirse BM Güvenlik Konseyi de katılır ve bu durumda sorununun çözümüne hızlıca yaklaşırız. Yoksa başta Beşar Esed olmak üzere Suriye rejimiyle birlikte bir sonuca varmamız mümkün değil.

Bizler demokratik şartlarda siyasetle uğraşan insanlarız. Bu durumda orada 133 bin insanın ölümünü kabul edemeyiz, bunların yaklaşık 6 bini çocuk, çok sayıda kadın. Buna nasıl evet deriz? Eminim ki Rusya da buna rıza göstermez.” 

BBC eski muhabiri Cenk Başlamış’ın Deutsche Well için kaleme aldığı analizde dediği gibi; “bu olumsuz havada düzenlenen Rus-Türk zirvesinin formalite gereği mi, yani sadece dışarıya karşı ‘kriz yok’ mesajı vermek için mi, yoksa Suriye sorununun ilişkilerde yarattığı tahribatı onarmak için mi yapıldığı Putin-Erdoğan görüşmesinin ardından açıklığa kavuşacak.”