Pakistan hükümeti, topraklarında yaşayan ve sayılarının 1.7 milyon olduğu tahmin edilen çoğunluğu Afgan düzensiz göçmenlere ülkeyi terk etmeleri için 1 Kasım'a kadar süre vermişti.

Aksi takdirde çarşamba gününden itibaren, kaçak Afganlar tutuklanabilir, gözaltı merkezlerine yerleştirilebilir ve ardından Afganistan'a sınır dışı edilebilirler. Göçmenlerden onbinlercesi sürenin dolmasını beklemeden ülkeyi terk ederken, bazıları da sınır kapısına yığılmış durumda.

Son bir ayda her gün 3 bin dolayında kişinin Pakistan’ı terk ettiği bildirildi. Planın Ekim ayı başında açıklanmasından bu yana 100 binden fazla Afgan göçmen Afganistan'a geri döndü.

Salı günü de 20 binden fazla kişi sınırda toplanmış karşıya geçmeyi bekliyordu. Yetkililer bu sayının Çarşamba gününe kadar iki katına çıkacağı tahmininde bulunmuştu.

Taliban'ın Ağustos 2021'de Kabil'de iktidara gelmesinden bu yana en az 600 bin kişi Pakistan’a sığındı. Onlarca yıldır süren savaşta ise milyonlarca kişi Pakistan’a geçerken, bu ülkey dünyanın en fazla mülteci barındıran ülkelerinden biri haline geldi.

İsviçre RTS medyasına göre Pakistan'da 35 yıldır yaşayan bir Afgan, son iki haftada yaşananlara "Afganlar neredeyse 50 yıldır burada yaşıyor" diyerek tepki gösterdi. Sözkonusu Afgan, ancak son dönemde işlerin hiç bu kadar kötü olmadığını ifade ediyor.

Afgan mültecilerin statülerinin belirsiz olduğunu ve hayatlarının her geçen gün daha zorlaştığını dile getiren göçmen, "Pakistan'ın bizim ülkemiz olduğu hissine kapılmıştık ama sonuçta Afganistan gibi görünüyor" diye ekliyor.

BM Mülteciler Yüksek Komisyonu tarafından verilen kartlar sayesinde çok sayıda Afgan’ın Pakistan’da kalmasına izin veriliyordu. Resmi olarak sınır dışı kararından etkilenmiyorlar. Ancak ona Afgan göçmene göre, "son iki haftadır, kartı olanlarla olmayanlar arasında hiçbir fark yok. Polise para ödeyemeyen herkes tutuklanıyor".

Bazı mülteciler Kabil hükümetinin, özellikle eğitim hakkı gibi temel hakları kısıtlayan uygulamaları yüzünden geri dönmekten de korktuklarını belirtiyorlar.

Bir Afgan kız çocuğu, "Geri dönmeyeceğiz, çünkü Afganistan'da eğitimimiz acımasızca kesintiye uğrar" diyor ve ekliyor: "Babamız bize Pakistanlı yetkililer tarafından tutuklansak bile gitmememiz gerektiğini söyledi. Çünkü Afganistan'da bir hayatımız olmayacak."

Pakistan hükümeti, ekonomik kriz ve sınır saldırılarının arttığı bir dönemde, ülkenin "refah ve güvenliğini" korumayı amaçladığını iddia ediyor.  Ancak mülteci aktivistleri ve insan hakları savunucuları, bu önlemlerin mülteciler üzerinde baskı oluşturduğunu ve onları zor durumda bıraktığını belirtiyorlar.