Resmî rakamlara göre 7,5 fakat DİSK-AR’ın verileri göre ise 9,5 milyon çalışanı ilgilendiren 2021 asgari ücret için Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk toplantısı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk başkanlığında yapıldı.

Komisyon ikinci toplantıyı Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) ile 15 Aralık’ta gerçekleşti. İşveren sendikası ücret üzerindeki vergiye dikkat çekerken patronlar için primin de yüksek olduğunu ve bunun da indirilmesini vurgulayan bir açıklama yaptı, ayrıca asgari ücretin dengeli bir seviyede olması talebini de ilettiler. Üçüncüsü ise 22 Aralık’ta Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (Türk-İş) başkanlığında yapılacak.

3 İLE 4 BİN ARASINDA BİR RAKAM ÖNERİLİYOR

Peki önerilenler neler? HDP Emek Komisyonundan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Şaziye Köse yaptığı açıklamada “Sefalet ücreti değil, insanca yaşayacak bir ücret istiyoruz, asgari ücret 4 bin lira olmalıdır” talebiyle bir kampanya başlattıklarını duyurdu.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu asgari ücretin en az 3 bin 100 lira olması gerektiğini söyledi. Milliyetçi İYİP Genel Başkanı Meral Akşener de Kılıçdaroğlu’dan 100 lira eksik olarak rakamın 3 bin olmasını savundu.

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ise “Biz DİSK olarak 3 farklı hesaplamayla asgari ücrete ilişkin belirlemelerimiz yaptık. Hem milli gelir artışını hem yoksulluk sınırını hem de TÜİK'in belirlediği asgari tutarlar üzerinden hesaplama yaptık. Bu 3 hesaplamanın ortalaması olarak diyoruz ki; 2021 yılı asgari ücreti net 3 bin 800 lira olmalıdır” dedi. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay ise hükümetten “tebessüm ettirecek” bir rakam duymayı umduklarını ifade etti.

ÇALIŞANLARIN NEREDEYSE YARISI ASGARİ ÜCRETLİ

Tüm bu tartışmaların ışığında Emek Partisi’nin yeni Genel Başkanı Ercüment Akdeniz’e işçiler cephesinde ücretin neyi ifade ettiğini, var olan durumu, parti olarak ücret ve mücadele önerilerini sorduk.

Akdeniz, Türkiye'de şu an açlık sınırının 2 bin 482 lira, yoksulluk sınırının ise 8 bin 185 lira olduğunu hatırlatarak şunları ifade ediyor:

“Bu koşullarda asgari ücret ise 2 bin 324 lira. Dolayısıyla asgari ücretliler açlık sınırının altında yaşıyor. Türkiye'de resmî rakamlara göre 7, 5milyon insanın asgari ücretle yaşadığı söyleniyor; ama DİSK-AR açıklamalarına göre bu rakam 9,5 milyon civarında. Bundan 30-40 yıl önceye döndüğümüzde çalışanlar arasında çok küçük bir bölüm asgari ücret alan kesimdi. Fakat günümüzde bu sayı çok daha fazla artarak, çalışan nüfusun neredeyse yarısına yakınına ulaştı. Bunun yanı sıra 330 bin insan asgari ücretin de altında, 1 milyon insan ise asgari ücretin yarısı kadar maaş alıyor. Tablo bu yani.”

YENİDEN 6 AYDA BİR BELİRLENMELİ

Emek Partisi olarak işçiler arasında kampanya yürütürken onların taleplerini yakından da dinlediklerini söyleyen Akdeniz, bu konuda işçilerin ilk olarak şu hususa dikkat çektiğinin altını çiziyor:

“İşçiler ilk olarak verilecek zamma rağmen enflasyon karşısında paramız erimesin diyor. Zira işçiler bugün hangi ücret belirlenirse belirlensin 6 ay sonra enflasyon, bu rakamı alıp götürüyor ve daha da geriye gidiyoruz diyor. Eskiden 6 ayda bir belirleniyordu asgari ücret. Sonra bunu bir yasayla bir yılda bire çıkardılar. Öncelikle yeniden 6 aylık zaman dilimleri ile enflasyona karşı koyacak bir şekilde asgari ücretin belirlenmesi lazım ki ücret pazarlığının bir anlamı olsun.”

ASGARİ ÜCRETLİ 10 KALEMDE VERGİ ÖDÜYOR

AKP iktidara geldikten 1 yıl sonra, 2003’te bir işçinin 1 yıl içindeki maaşının tamamı ile 25 cumhuriyet altını alabildiğini, bugün ise bunun sadece 10 cumhuriyet altınına düştüğünü ifade eden Ercüment Akdeniz rakamın yarıdan da fazla düşmüş durumda olduğunu ifade ediyor:

“2016'da asgari ücret 430 dolar civarındaydı. Bugün ise 300 doların altına düştü. 130 dolar gibi bir erimeden söz ediyoruz. Bu rakamları şundan veriyorum, bu paranın dövize ya da enflasyona karşı korunması lazım. Şimdi bir sürü öneri var 4 bin olsun, 3 bin olsun diye ama paranın enflasyon ve döviz karşısında eriyip erimeyeceği konuşulmadığı zaman bu söylenenler havada kalıyor. Yine DİSK-AR verilerinde, asgari ücretli bir işçinin 10 kalemde vergi ödediği görülüyor. Bu da toplamda 1 ay içinde 1000 lira ediyor. Yani vergi olmasa işçi 3 bin 200 lira para alacak. 1000 lira yüksek bir rakam asgari ücretin vergiden muaf tutulması gerekiyor. Bu artık vicdansızlık, toplumun en alt gelirindeki insanlara da vergi konulmaz. Bu demek oluyor ki bir işçi, bir yıl içinde 122 gün vergi için çalışıyor. Yılın neredeyse yarısı ve hiç para kazanmıyor.”

ZENGİNLERE ARTAN SERVET VERGİSİ GETİRİLSİN

Emek Partisi Genel Başkanı Akdeniz, parti olarak asgari ücretlilerden vergi alınmamasına karşılık çözüm önerilerini de şöyle açıklıyor:

“Emek Partisi olarak asgari ücretlilerden vergi alınmamasını, buna karşılık zenginlere ise artan oranlı servet vergisinin uygulanmasını savunuyoruz. Bunun uygulaması da var, 2 hafta önce Arjantin senatosu bu kararı aldı ve zenginlere servet vergisi koydu. Şöyle bir yasa: Geliri 200 bin pezonun üzerinde olan (ki bu yaklaşık iki buçuk milyon dolar ediyor) zenginlerin parasının %2 ile %3’ü arasına el koyuyorlar servet vergisi olarak. Biz de diyoruz ki neden bu uygulanmıyor Türkiye'de? Biraz da bu sıkıntının acısı zenginlerden çıkarılsın. Zaten hem pandemiden kaynaklı hem ekonomik krizden dolayı insanlar bunalmış durumda. Ama zenginlere dokunan yok! Şimdi mecliste 2021 bütçesi görüşülüyor. Bu bütçe için toplanacak toplam kalem 922 milyar lira. Yine 2021 için zenginlerden silinen vergi ise 230.8 milyar lira. Bu da 2021 bütçesinin %25'lik oranın zenginler için silindiği anlamına geliyor. Bu parayla neler yapılmaz ki örneğin İstanbul'da 600 bin, deprem için riskli, yani 2 milyon kişinin de yaşadığı alanda yenileme yapılır. Ama bakıyoruz bu pandemi döneminde patronlar, bir kıtadan diğer kıtaya herkesin bindiği uçağa binmek istemiyor tek kişilik uçak talep ediyorlar. Fransız Dassault Havacılık şirketi de böyle bir şey üretmiş. Bunun ilk taliplisi de Cengiz Holding. Uçağın maliyeti 47 milyon dolar. Bu para ile neler yapılabilir diye bir hesap yaptım. Türkiye'nin şu an en büyük acil ihtiyaçlarından biri yoğun bakım ünitesi. 50 bin ile 100 bin dolar arasında yoğun bakım ünitesi yapılabiliyor. 50 binden hesaplarsınız sadece 940 yoğun bakım ünitesi kurulabiliyor. Fakat bakıyoruz ki zenginlerin vergi borcu silindi, yapılandırma yapıldı ve AKP hükümeti tarafından korundular.”

HERKESİ İLGİLENDİRİYOR

Ercüment Akdeniz, asgari ücretin sadece bu paraya çalışanların değil, tüm çalışanların sorunu olduğunu çünkü bunun taban fiyatı belirlediğini vurguluyor:

“Asgari ücret sadece 7,5 ya da 9,5 milyon insanın meselesi değil. Bu 20 milyon çalışan işçi ve emekçinin meselesi. Çünkü 2021 bütçesinde asgari ücret belirlendikten sonra işçiler için Toplu İş Sözleşmeler (TİS) başlıyor. TİS’lerde ise gözler asgari ücrette olacak. Çünkü bu bir taban fiyat, işveren masaya bunu baz olarak geliyor. Dolayısıyla bugün asgari ücretin vergiden muaf tutulması, enflasyon ve dövize karşı korunması için bir mücadele yürütmezse sendikalar, 2021 yılına bütün çalışanlar 1-0 yenik başlar. Çünkü asıl en büyük Toplu İş Sözleşmesi asgari ücret üzerinden yapılandır. Bu anlamda parti olarak çalışan işçileri, emekçileri mücadeleye çağırıyoruz. Şunu da eklemek lazım ki barolar, odalar kendi asgari ücretini belirliyor stajyerler için; ama bugün milyonlarca diplomalı genç işsiz, işçilerin asgari ücretine bile çalışmak için kapı kapı dolaşıyor. İşte bu yüzden bu mesele herkesi ilgilendiriyor.”