Samsun ve Bafra’da kötü muamele, şiddet, keyfi tahliye engelleri

İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi, Samsun/Kavak S Tipi ve Bafra T Tipi Kapalı Cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerini içeren bir rapor yayımladı.

Rapor, İHD şubesinde düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. İhlalleri sıralayan İHD Merkez Yürütme Kurulu (MYK) Üyesi Nuray Çevirmen, Bafra T Tipi Kapalı Cezaevi'nde 6 tutuklunun tahliyelerinin İdare ve Gözlem Kurullarınca engellendiğini belirtti.

Açıklanan raporda, tutsakların çıplak arama, ayakta sayım, şiddet ve kötü muameleye maruz kaldığı, tedavi haklarının engellendiği ve tahliyelerinin haksız bir şekilde ertelendiği vurgulandı. 

Ayrıca, tutsaklar sosyal etkinliklerden mahrum bırakılmış ve ağız içi arama dayatması nedeniyle hastaneye gitmeleri engellendi.

Raporda ihlaller sıraladıktan sonra İHD Ankara Şube Eşbaşkanı Ömer Faruk Yazmacı,  ihlallere dair sonuç ve önerilerini paylaştı.

Yazmacı, söz konusu uygulamaların ulusal ve uluslararası sözleşmelere aykırı olduğunu vurguladı. 

Yazmacı, "Tutsaklara, çıplak arama ayakta sayım dayatmalarına ve şiddet, hakaret ve kötü muameleye ve hak ihlallerine maruz kaldığı, hasta olanların tedavilerinin aksatıldığı, iletişim ve bilgi edinme hakları engellendiği, tahliyelerinin engellendiği ve daha pek çok hak ihlallerine maruz kaldıkları aktarılmıştır" dedi. 

Yazmacı, "İşkence-darp vakalarına son verilmeli, sorumlu olan kişiler hakkında soruşturma açılmalı ve cezai yaptırımlar uygulanmalıdır" çağrısında bulundu. 

İHD şube eşbaşkanı Ömer Faruk Yazmacı, çıplak arama ve zorla soyma fiillerinin kişinin mahremiyetini ihlal eden, moral değerlerini, sosyal kimliğini hedef alan, ruhsal bütünlüğüne zarar veren ve cinsel şiddet boyutlarına ulaşan işkence fiilleri olarak gerçekleştirildiğini belirtti.

Cezaevlerinde meydana gelen en önemli hak ihlallerden birinin yaşam alanlarının görüldüğü kameralar olduğu tepkisinde bulunan Yazmacı, özel hayata saygının uluslararası sözleşmelerle güvence altına alındığını ifade etti. 

Yazmacı ihlallerin önüne geçmek için atılması gereken adımları şöyle sıraladı:

"*Hastaların revire çıkarılmaları, hastaneye sevkleri hızlandırılmalıdır. Teşhis, tedavi ve kontrollerinin uzman hekimler tarafından yapılması sağlanmalıdır. Ağız içi arama ve kelepçeli muayene uygulamasından vazgeçilmelidir.

*Yeterli ve sağlıklı beslenmek temel insan hakkıdır. Sağlık sorunları olan mahpuslar, doktorlarca reçete edilmiş yiyecekleri alma hakkına sahiptirler. Cezaevi idareleri tarafından hasta tutuklu veya hükümlülere diyete uygun yemek sağlanmalıdır.

*Hakkında yasaklama, toplatma kararı olmayan gazetelerin hapishanelere alınmasının önündeki engeller kaldırılmalı ve temini sağlanarak gazeteler mahpuslara verilmelidir.

*Mahpusların sosyalleşmeleri açısından elzem olan sosyal faaliyetlerin eksiksiz olarak uygulanması sağlanmalı ve kısıtlamalara son verilmelidir. Hapishanelere bağımsız sağlık kurumlarının girmesine ve inceleme yapmasına izin verilmelidir. Hapishanelerin denetiminde başta meslek kuruluşları ve insan hakları örgütleri olmak üzere ilgili kuruluşların yer alacakları şekilde yasal düzenlemeler yapılmalıdır."