Kürdistan Newe Gazetesi Editörü Stran Abdullah, Musul Operasyonu'na ilişkin ANF'nin sorularını yanıtladı...

Musul Operasyonu başlayalı bir ay oldu. Sizce durum nedir? 

Adım adım ilerlemektedir. Önce kimin katılacağı, kimin katılamayacağı üzerine çelişkiler vardı. Sonuçta Koalisyon güçlerinin de ortak kararı ile, Irak hükümetinin isteğiyle Irak ordusu ve peşmerge güçlerinin katılımıyla yapılacağı kararlaştırıldı. Operasyona Türkiye de katılmak istiyordu ama buna izin verilmedi. Musul'u Özgürleştirme Operasyonu'nun iki sorunu vardır: Birincisi, Türkiye’nin operasyona katılması, ikincisi de Musul özgürleştirildikten sonra ne olacağı ve kimin yöneteceğidir. Bölge kaça bölünecek, Musul’u Kürdistan üzerine katacaklar mı, Şengal ne olacak, ya da Musul Sünnilerin başkenti mi olacak... Bunlar belli değil. 

Bunlarda bir anlaşma sağlanmış olabilir mi?

Yok, şimdiye kadar tartışılmadı. Bu konular operasyonun gidişatının kötüye gitmesiyle birlikte gündeme gelebilir. Şimdi bu etkenler ve sebepler var. Tarafların yeterli kapsamda katılmamaları demek operasyonun başarısızlığa uğraması demektir. Ya da Irak hükümeti ve Kürdistan bölge yönetimiyle bir anlaşma çerçevesinde yönetilecektir. 

DAİŞ Musul’da direnecek mi sizce? 

Bana göre DAİŞ, Musul’da bitmiştir. Ama DAİŞ bitse de savaş devam edecek, terör saldırıları sürecektir. Eğer operasyonda bir sorun çıkmazsa Musul Irak’ın olacaktır. Eğer DAİŞ kırılmazsa bu sefer Türkiye devreye, araya girer. DAİŞ’i Musul’dan sürecek tek gücün o olduğunu iddia edecektir. İkici bir diğer konu da Türkiye’nin gelmesini isteyenler bu konuda kazanacaktır. 

Neden Türkiye’nin gelmesini istiyorlar? 

Bunların birbiriyle anlaşmaları yıllara dayalıdır. Böyle bir mesele olduğu için Türkiye’nin katılmasını isteyecektir. O zaman ne olacak; Irak hükümeti zayıf konuma düşecektir. Eğer Türkiye gelirse Haşdi Şabi de gelecek, Haşdi Şabi'nin gelmesi Sünniler ile savaş demektir. İşte görüyorsunuz, Rojava’da Türkiye DAİŞ’lilerin elbisesini değiştirerek el değiştirme operasyonu yaptı. Musul’da da bunu yapacaklar, bu da bazı güçlerin ortaya çıkmasına neden olacaktır. Bu güçler DAİŞ’e karşı olduklarını gösterecekler ama esasında demokrasiye karşı da olacaklar. İşte el-Nusra, Boko Haram gibi örgütler ortaya çıkacaklar. Bu, hem peşmerge hem de Irak hükümetinin zorlanması anlamına gelmektedir. O zaman da Türkiye gelirse İran gelecek, PKK de gelecek. Bu savaşın uzun sürmesi demek tarafların çok olması demektir. 

Musul ve Rakka DAİŞ’ten özgürleştirildikten sonra, Kürtler için ne tür olasılıklar var?

Her iki operasyon Kürtler için önemlidir. Çünkü her iki operasyon da DAİŞ’in zayıflamasına neden olacaktır. DAİŞ’in Rakka’da zayıflaması Rojava’ın tehlike altında kalkacağı anlamına gelecektir, Musul'da da DAİŞ’in zayıflaması demek Güney Kürdistan’ın tehlike tehdidinin kalkması demektir. İkisi Kürt meselesiyle bağlantılıdır. Musul’dan ve Rakka’dan çıkarıldığında DAİŞ nereye gidecek... DAİŞ’in sıkışması başka şeylere yönelmesine neden olacaktır. Sonuçta DAİŞ kaybedecek, Kürtler kazanacaktır. Rakka’da ve Musul savaşı uzun sürerse bölgesel çelişkiler, savaşlar ortaya çıkacaktır. Kürt meselesinin çözümününü de etkileyecektir. 

Musul ve Rakka operasyonları sonuçlandıktan sonra bölgedeki statü değişebilir mi? 

Eğer bu savaş uzun sürmezse Musul direkt Irak’a bağlı olarak kalacak. 'Arap Baharı' denilen dönem Suriye'de bölgesel bir savaşa dönüşmüştür. Bana göre, Suriye'de Arap Baharı durdu. Musul savaşının uzun sürmesi halinde Saddam’dan sonra geliştirilmek istenen demokrasi projesi kalmayacaktır. Böyle olursa bölge halklarının sorunları ortaya çıkacaktır. DAİŞ yenilirse Musul meselesi sorun olmayacak ve direkt çözülecektir. Rakka da erken özgürleşirse sorun bölgesel olmaktan çıkacaktır. Araplar ve Kürtler arasında çabuk çözülecektir. Ve federalizmin bir parçası olacaktır. Bu durumda Kürtler ne yapacak, birlik mi olacak ya da parçalı mı olacak; eğer birlik olursa kazanacaktır. Sünniler ve Şiiler de aynı şekilde olacaktır. Sünniler, Türkiye, Suudi ve Irak’takiler birlik olmuşlar, Şiiler de birlik olmuşlar; o zaman Kürtler de birlik olmalılar. O zaman sınırlar kalmayacaktır. Kürt siyaseti dört parçada birlikte olmalıdır. 

Kürtlerin birlikte olmazsa kaybedeceğini söylediniz. Bu risk var mı? 

Kürtlerin birliği siyasal anlamda oluşmamıştır. Gerilla ve peşmerge birlikte kan döküyorlar ama bu anlamda Kürtlerin ortak siyaset amaçlı birlikteliği yoktur. Eş genel başkanlar tutuklanıyor, belediye başkanları tutuklanıyor, birçok muhalif kesim tutuklanıyor... Bu neyi gösteriyor; Türkiye’nin bölgedeki siyasetini değiştirdiğini gösteriyor. 

Türkiye’nin şimdi yürüttüğü siyaset çok tehlikeli ve yanlıştır. Türkiye, Kürtlerin kendi siyasetinde rol oynamasını istemiyor. Irak, Suriye'de demokratik sistem gelişirse Türkiye'de de demokratik süreç başlayacaktır. Seçilmiş belediyelere kayyum atanıyor, bu demokrasi değil. Mantığında Osmanlı mantığı var. Kimseyi dinlemiyor. Bölgede değişimler yapıyor, Kürtler olarak bu değişime hazır olmamız lazım. 

'Kürtler neden birlik değildir' sorusuna verilecek birçok neden ve cevap var. Herkes kendi çıkarı için siyaset yürütmektedir Arap, Fars, Türk, Sünni ve Şiiler nasıl ki çıkarları için siyaset yapıyorsa Kürtler kendi ulusal çıkarları için siyaset yapmalıdır. Sadece bir partinin istemi için değil, bütün Kürdistan için bu yapılmalıdır. Dört parça Kürdistan’ın yapması gerekiyor. Ulusal birlik için bazı çevreler ve partiler çağrı yapmaktadır. Bana göre, ilk adım nasıl atılıyorsa atılsın bunu yapmamız lazım. Sofrayı kimin serdiği önemli değil, önemli olan birlikte paylaşmamızdır. Coğrafyaların değiştiği bir dönemde Kürtlerin birlik olmaması kaybettirir. Partiler ortak hareket etmeli ve diğer parçalar ile yardımlaşmalıdır. Siyasiler de bunu yapamıyorsa, peşmerge ve gerilla birlik olursa bu bile Kürtler için yeter.