Bağdat’ın Kerkük için hiçbir şey yapmadığını kaydeden aydınlar, Kürtlerin DAİŞ’e karşı Kerkük’ü korumak için canlarını verdiğini söyleyerek ekledi: “Kerkük’ü Kürtler savundu. Kerkük bir Kürt şehridir ve Kürdistan'a dahil olması gerekiyor”
Kerkük’ün statüsüne ilişkin tartışmaların devam ettiği bugünlerde Kerkük’ün statüsüne ve geleceğine yönelik farklı fikirler beyan ediliyor. Kerkük valisi Necmettin Kerim’in, “Kerkük özerk olmalı” açıklamasının yankıları sürüyor.
Güney Kürdistanlı siyasi partilerin özerkliğe karşı çıkan açıklamalarından sonra Kerküklü aydınlar da Kerkük’ün Güney Kürdistan’a dahil edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Kerküklü Kürt aydınlar, Kerkük’ün statüsüne ve idari yönetimine dair sorularımızı yanıtladı:
DAİŞ SALDIRDIĞINDA KERKÜK’Ü KÜRTLER KORUDU
Mehmet Seyit Kerim: Kerkük sadece Irak açısından değil, bölge devletlerinin de gözünü diktiği bir şehir. Dolayısıyla da bölgesel bir sorun. Ama burası tarihsel olarak bir Kürt kenti, Kürdistan'ın bir parçası. Kürtler bugüne kadar da bugün de Kerkük’ün Kürdistan’a bağlanması için etkin mücadele yürütüyor, bunun için terörist saldırılar karşısında burayı savunarak canlarını veriyorlar.
Ama Kürtler eğer Kerkük’ün Kürdistan’a dahil olmasını istiyorlarsa öncelikle kendi aralarındaki çelişki ve çatışmaları çözmeleri gerekir. Dikkat edin, Kürtlerin dahi Kerkük’ün geleceğine dair fikirleri bir değil. Onun için kimi Kürdistan’a dahil olsun diyor, kimi özerk olsun diyor. Eğer Kerkük özerk bir alan olursa ve mevcut sorunlar devam ederse, farklı yapılarıyla daha çetin bir savaşa da sahne olabilir. Eğer Kürtler bugün içlerinde tek ses olsalardı şimdi bile Kerkük’ü Kürdistan’a dahil edebilirlerdi. Ama şunu da diyebilirim, Kerkük şimdilik özerk bir statüye geçse de sonuçta Kürdistan'a bağlanmalıdır.
KERKÜK’ÜN GELECEĞİNE KERKÜK HALKI KARAR VERMELİ
Seyfettin Sabır: Kerkük’ün statüsü oldukça önemli bir sorun. Statüsünün şimdiye kadar çözülememiş olması bir çok bedel ödenmesine neden oldu. Kerkük Kürtlerin ulusal sorunu durumundadır. Fakat bence doğru olan Kerkük halkının kendi geleceğine karar vermesidir. Zaten bunun için Irak anayasasının referandumu öngören 140. Maddesi var. Bunun uygulanması gerekir. Ön görülen referandumun yapılması gerekir.
2008’de Kerkük il encümen meclisi Kerkük’ün Kürdistan’a bağlanmasına karar verdi. Ama Kürdistan parlamentosu bu kararı uygulamadı, kararın gereklerini yerine getirmedi. Sonra bu sorun devam edegeldi. Ama DAİŞ çeteleri Kerkük’e saldırdığında peşmergeler, Kürt savaşçıları Kerkük’ü savundular. Bu uğurda çok sayıda şehit verildi, bedel ödendi. Sadece güney Kürdistan değil ya da sadece peşmerge değil bugün dört parça Kürdistan Kerkük’ü savunuyor. Gerilla ve savaşçılar DAİŞ’e karşı burada mücadele ettiler ve halen de Kerkük’ün savunmasında yer alıyorlar. O açıdan Kerkük sadece güney Kürdistan sorunu değil, tüm Kürtlerin sorunudur. Dolayısıyla bence karar Kürtlere kalmış. Bu konuda net bir tutum sahibi olmalıdırlar. 2003’te bu sorunu çözmenin imkanları vardı. Ancak ertelendi. O açıdan bugün var olan imkanları değerlendirmek gerekiyor çünkü yarın bu imkanları bulamayabiliriz.
DÖRT PARÇA KÜRDİSTAN’DAN SAVAŞÇILAR KERKÜK İÇİN DAİŞ İLE SAVAŞTI
Adil Ömer: Kerkük’ün özerk olması tartışmaları bana göre Kürdistan'ı parçalamaya götürecek yaklaşımlardır. Kerkük’e hizmet veren, savunmasını yapan Kürtlerdir. Irak hükümeti bunun için hiçbir şey yapmadı. Hatta hizmet yapılması için gerekli bütçeyi dahi ödemedi.
Bir de 2003’te Kerkük’ün önce özerk bir yapıya kavuşturulması, ardından da sorunun tümden çözülmesi için bazı taraflar proje hazırladılar. O zaman yapılmış olsaydı belki yerinde bir karar olurdu. Ama bence şimdi böyle bir proje sorunu çözemez.
Eğer bugün Güney Kürdistan bölgesi kendi iç sorunlarını çözmüş ve bu konuda hemfikir olmuş olsaydı, Kürtler sorunun çözümünde avantajlı bir durumda olurdu. DAİŞ savaşından sonra bölge hükümeti de buraya gereken önemi, hizmeti vermedi. Bundan dolayı birileri bugün Kerkük’ün Kürdistan bölgesine dahil olmasına da karşı duruyor. Ama bence Kerkük mutlaka Kürdistan’a dahil olmalıdır. Çünkü bugün Kerkük’ü koruyan, savunmasını yapan Kürtlerdir. Rojhılattan, Rojava’dan, Bakur’dan savaşçılar, gerilla gelip burada peşmerge ile birlikte Kerkük’ü savunuyor. Kerkük halkını teröristlere karşı savunuyor. Bu durum halen de böyledir. Çünkü Kerkük Kürtlerin bir ulusal sorunudur. O açıdan kesinlikle Kerkük’ün mutlaka Kürdistan’a dahil edilmesi gerekir.
