Genel Rojava ve özellikle de Kobanê’nin siyasi, askeri yeniden yapılanmasının yanında toplumsal yapılanmasını da kendi öz gücüyle kurmaya kendi kendini yönetir hale gelmeye devam ediyor. 19 Temmuz 2012’de devrimin başladığı günden buyana Rojava’da yaşayan halklara, bölge halklarına hem de dünya insanlığına Rojava toprağından özelliklede Kobanê’den ilham vermeye devam ediyor.

DAİŞ çetelerinin şehri istilası ve arkasından destan olarak nitelenen bir savaşla Kobanê özgürlüğüne kavuştu ama arkasında yüzde seksene varan yıkıntıya uğramış bir şehir merkezi ve köyleri bıraktı. DAİŞ çetelerinin temizlenmesinden sonra topraklarına dönen Kobanê halkı eskiden olduğu gibi bu halde de yaşamı örgütlemek için işe koyuldu. Artık hiçbir şey eskisi gibi olamazdı ama yaşamın devam etmesi için de örgütlenmesi şarttı. Ama bu örgütlenmede eskisi gibi olmayacaktı çünkü burası yani Kobanê ilklerin yaşandığı yerlerdendi. Hem devrim buradan başladı hem de yüzyılın direniş ve umut savaşı burada verildi.

Bu temeller üzerinden Kobanê yeniden inşası elde bulunan imkanlar ölçüsünde her alanda örgütlenmeye devam ediyor. Şehrin yeniden inşası devam ederken güvenlik inşası da öz savunma temelinde güçlendiriliyor. Cephelerde YPG, YPJ ve QSD savaşçılarının DAİŞ çetelerini püskürtme hamleleri devam ederken geride kalan şehir ve köy merkezinde yeni yaşam yeni toplumsal yaşam komün ve meclisleşme çalışmaları temelinde toplumun kendi kendisini örgütlemesiyle bir ivme kazanmış durumda.

Bu durum sadece Kürt nüfusun baskın olduğu yerlerde değil halkların hem iç içe hem de Gire Spî ve Sirin kasabaları gibi diğer halklarında yaşadığı yerlerde devam ediyor. Kobanê kantonu hem kapsadığı geniş alan ve hem de bu alan üzerine yayılan yüzlerce köy sayısıyla komün ve meclisleşme çalışmalarında önemli bir yol kat etmekte. Kanton komün ve örgütlenme çalışmaları üç köy hatları (doğu, batı ve güney) ve bir de şehir merkezinin bulunduğu alan olarak dört ana bölge etrafına örgütleniyor. Bunun yanında aynı hatların içine düşen ve Arap ve Türkmen halklarının yaşadığı Gîre Spi ve Sirin kasabaları da özgün örgütlülüğünü sağlıyor.

Bu çalışmaların içerisinde yer alan Adil Hacı Ali ve Kibar Mustafa komün ve meclis çalışmalarının halkta önemli bir moral ve dayanışma kaynağı oluşturduğunu belirtti. Adil Hacı Mustafa komün ve meslicleşmeyi ve hedeflerini şöyle anlatıyor:

“Komün meclislerin temel hedefi toplumun en küçük hücresinden başlatılarak geniş toplumsallığa ulaşmasıdır. Komünler iki eş başkandan oluşuyor. Yardımcı sayısı komünün büyüklüğüne veya küçüklüğüne göre değişiyor. Bu örgütlenmeye en önemli destek ise kalıcı; eğitim, ekonomi, öz savunma, sağlık, barış komünleridir. Her komünün sorumlusu eş başkanların yardımcıları oluyorlar. Bu bileşim tüm komün örgütlenmesinin ilk elden öncüleri ve sorumlularıdır. Komünün, köyün tüm ihtiyaçlarını sorunlarını görüp tespit edip gidermeden en başta gelen sorumlulardır. Bunlar karar aşamasına komün ya da tüm köyün ortak tartışması sonucunda varıp çözüm bulmaya yöntem üretmektedirler. Yine tersinden komite yönetimi de kendisi düşündüğü bir projeyi tüm komün ve köy halkına sunmak zorunda. Onaydan sonra ancak uygulamaya geçilebilir. Bu onaydan sonrada yapılacak olan bir işi bir projeyi komün veya köy birlikte hayata geçirmek durumunda burada esas olan zorunluluk değil gönüllülüktür.”

Toplumsal yaşamı bu şekilde örgütlemenin önemi; en başta kendine güveni ortaya çıkaracak diyen Ali “Kendi kendini idare kendi kendini örgütleme kendisi hakkında karar verebilme yetisine sahip olabilmiş bir toplum kendine güveni gelişmiş toplumdur. Bu toplumda kendi içinden çıkacak bir despota asla izin vermeyecektir. Bu alternatif yeni yaşam modeli tüm diğer devletçi, kapitalist modernist yaşama karşı örgütledikçe demokratik bir toplumun oluşmasını sağlayacaktır. Bu durumda resmi devletçi otorite bu aşamadan sonra toplum üzerinde istediği gibi at koşturamayacaktır” diyerek sistemin önemine vurgu yaptı.

Kobanê’nin küçük bir şehir olduğunu söyleyen Ali, Kobenê’yi şöyle anlatıyor: “Kobanê üç temel köy hattından oluşuyor, doğu, batı ve güney. Kobanê merkezini de bir köy hattı olarak örgütlüyoruz. Bu köy hatları konusunda en fazla köy ve insan sayısı doğu hattı dediğimiz hatta bulunmaktadır. Bu hat Gire Spi’ye kadar uzanıp Cizîr kantonuna bağlanan hattır. Ama tüm köy hatlarının ortak potada buluşacağı bir merkez olarak misyon görüyor. Kobanê ye bağlı köy sayıları çok fazla.

Şehrin merkezin kendisi çevresiyle vardır şu an ki genel dünya uygarlığında çevre merkeze tamamen tabi kılınmış durumda ama burada merkez çevreyle birlikte var olacak. Kobanê merkezi bu anlamda çevresiyle birlikte olabilme şansına sahip bir konumdadır. Bu anlamda bu birlikteliği sağlayacak olan en önemli birliktelik örgütlenme modeli komünleşme, meclisleşmedir. Yerelin iradesi eşit birlikteliği sağlayacaktır. Gire Spî ve Sirin’in özgünlüğüne uygun bu çalışmalar yürütülmektedir.”

Komün ve meclis çalışmalarında yer alan ve güney hattındaki Xanika alanı komünleşme çalışmalarında komün eşbaşkanı olarak çalışmalar yürüten Kibar Mustafa da komünde kadının önemine vurgu yaptı.

Devriminin kadın devrimi olduğunu vurgulayarak komün çalışmalarını değerlendiren Mustafa “Rojava devrimi kadın devrimidir. Rojava’nın özgürleştirilmesinde kadının önemi büyüktür. DAİŞ çetelerine karşı verilen mücadelede ve devrimin başlangıcında kadınlar ön saflarda yerini aldı. Şimdi savaş cephesinde verdiği mücadeleyi toplumun yeniden inşasında da veriyor. Kadın komün çalışmalarına eşit oranda katılım sağlıyor. Hem örgütlenmede hem pratik yaşamı kurmada eşit katılım sağlıyor. Kadın binlerce yıl kölelik altında yaşadı. Komün ve meclisleşmeye kadın oldukça ilgi gösteriyor. Kadın bu sistemle bir gelişme çizgisi içerisine girdi. Zihin dünyası açıldı” diye konuştu.