Amed’in Sur ilçesine bağlı Ziya Gökalp Mahallesi Muhtarı Muhsin Sanay, Sur muhtarlarıyla birlikte kurduğu Sur’u Yaşatma ve Koruma Derneğiyle hem kamulaştırmaya önüne geçmeye hem de devlet ablukasının yarattığı büyük yıkımın yaralarını sarmaya çalışıyor. Hükümet tarafından alınan acele kamulaştırmayı ANF’ye değerlendiren Muhtar Sanay, Sur halkının mahallerini terk etmemeye kararlı olduğunu söyledi. Kendisinin de muhtar olarak bu girişime izin vermeyeceğini kaydeden Sanay, kamulaştırmayla amacın Sur’u boşaltmak ve insansızlaştırmak ise buna kimsenin gücü yetmeyeceğini altını çiziyor. 1990’lı yılları arar duruma geldiklerine de dikkat çeken Sanay, bugün hükümetin Kürt halkına yaptığı zulmün 1990’ları da geçtiğine işaret ediyor.

Muhsin Sanay, 17 yıldır Sur Ziya Gökalp Mahalle Muhtarı. Devlet ablukası sırasında muhtarlığı bombalanan Sanay, sokağa çıkma yasağı sırasında tüm evlerin ve işyerlerin kullanılamaz hale getirildiğini anlattı. Sanay, “Sokağa çıkma yasağın uygulandığı mahallerde girilmedik, kapısı kırılmadık ev kalmadı. İş yerleri hariç, 876 tane hane var ve hemen hemen hepsi harabeye döndü” dedi. Yasak döneminde Ziya Gökalp mahallesinde oturan insanların yüzde 60’ının göç etmek zorunda kaldığını aktaran Sanay, “Söz ettiğim mahalle sakinlerinin hepsi yoksul insanlardan oluşuyordu. Boyacılık, hamallık, su, sigara satarak ailelerini doyuruyorlardı. Hepsi işçiydi. Kimisi ev sahibiydi, kimisi kiracıydı ama hepsi bu ablukadan nasibini aldı” diye konuştu. Sanay, göç etmek zorunda ev sahiplerinin, taşındıkları Amed’in çeşitli semtlerinde kiracı haline geldiğini aktardı.

BU EVDE ÖLÜRÜZ AMA ÇIKMAYIZ…

Sokağa çıkma yasağının kaldırılmasıyla göç eden mahalle sakinlerinden yüzde 55’sinin Sur’a geri döndüğünü ancak bu kez de acele kamulaştırma kararıyla sarsıldıklarını dile getiren Sanay, Sur halkının mahallelerini terk etmemeye kararlı olduğunu vurguladı. Kamulaştırma kararı çıktıktan sonra günde en az 40 mahalle sakinin yanına gelip yarına dönük endişelerini paylaştığını belirten Sanay, halkın bulunduğu genel durumu şöyle özetledi: “Halkımızın tümü kamulaştırma karşı. Yarına dönük endişeleri var. ‘Bu evde ölürüz ama çıkmayız’ diyorlar. Gerekirse çadır kuracaklarını söylüyorlar ama kesinlikle dedelerinden, babalarından kalan yerleşimleri başka birilerine peşkeş çekilmesine izin vermeyeceklerini vurguluyorlar. ‘Oğlum ben ölürsem beni Sur’a gömün’ diyen yaşlı teyzelerimiz var.” Kendisinin de muhtar olarak bu girişime izin vermeyeceğini kaydeden Sanay, “Ben Sur içinde doğdum. Gençliğim, evliliğim, çıraklığım, ustalığım, kalfalığım hepsi Sur’da geçti. Burayı terk etmem söz konusu olamaz. Geçen günlerde üç günlüğüne İstanbul’a gittim ve Sur’u öyle özledim ki sanki 50 yıldır gitmemişim gibi. İşte bizimkisi böyle bir sevda” dedi.

‘1990’LARI ARAR DURUMA GELDİK’

Sur muhtarları olarak, kamulaştırma kararıyla neyin amaçlandığını öğrenmek için defalarca yetkililerle konuşmaya çalıştıklarını, ancak kendilerine bu konuda bilinçli bir şekilde bilgi verilmediğine dikkat çeken Sanay, “Valilik zaten bizimle görüşmek istemiyor, kaymakamın da elinden bir şey gelmiyor. Ortada dolaşan söylentilerden başka Sur halkını ne beklediği konusunda hiçbir bilgi edinmiş değiliz” diye konuştu. Dönemin Başbakanı Davutoğlu’nun insanların mağdur edilmeyeceğine dönük verdiği sözlerin hiç birinin tutulmadığına da işaret eden Sanay, “Abluka aylar önce bitmesine rağmen hala yasaklı olan mahallerde insanlarımızın evleri dümdüz edildi. Bu budur insanları mağdur etmemek? Düşünün eşyalarını almak için evlerine görmeye giden mahalle sakinleri, eşyaları bırakın, evlerini bulamıyorlar. Geçen günlerde yaşlı bir amca geldi, 60 yıl çalışarak yaptırdığı üç katlı evin kepçe operatörler tarafından dümdüz edildiğini söyledi. Resmen şok geçiriyordu. Psikolojisi öyle bir bozulmuştu ki, onu hastaneye kaldırdık” diye anlattı. 1990’lı yılları arar duruma geldiklerini ifade eden Sanay, bugün hükümetin Kürt halkına yaptığı zulmün 1990’lı yıllarını da geçtiğini söyledi. Sanay, “O zaman da çok kişi öldürdü ama en azından insanlar evleri, mahalleleri topyekun hedef alınmıyordu. Sur’da yüzlerce insan öldürüldü bu insanlar uzaydan mı geldi? Yok hepsi Sur’da oturan insanlardı” şeklinde konuştu. Kamulaştırmayla amacın Sur’u boşaltmak ve insansızlaştırmak ise buna kimsenin gücü yetmeyeceğini vurgulayan Sanay, “Sur Diyarbakır’ın kalbidir ve biz bu kalbin durdurulmasına kesinlikle izin vermeyeceğiz” dedi.