HDP Grup Başkanvekilleri İdris Baluken ve Çağlar Demirel,  23 Haziran'da başta Lice olmak üzere Amed'in ​çeşitli ilçe ve köylerinde başlatılan operasyonlar ve bu sırada çıkan yangınlarla ilgili, Meclis'e Araştırma Komisyonu için önerge sundu.

Önergede, şu bilgilere yer verildi: "Yürütülen askeri operasyonlar Lice’nin köyleri ve çevresinde yoğunlaşmış olup, bölgede yoğun helikopter hareketliliği yaşanmakta ve sürekli olarak şiddetli patlamalar meydana gelmektedir. F-16’lar ve Skorsky’lerden atılan bombalar ve alev topları nedeniyle binlerce dönüm ormanlık alanın yandığı bilinmektedir. Bingöl ili sınırları ile Diyarbakır’ın Lice, Hani, Kulp, Kocaköy ve Hazro ilçelerindeki köylere yakın 150 ayrı noktada yangınlar çıkmış ve birçoğu hala kontrol altına alınamamıştır. Bombardıman nedeni ile çıkan yangınlar hem ormanların kaybı ve doğa katliamına yol açmakta, hem de yayılmaları halinde yerleşim yerlerini etkileme tehdidini artırmaktadır."

NELER YAŞANIYOR?

Askeri helikopterlerden atılan bombalar ve çıkan yangınların sivil halkın can ve mal güvenliğini ciddi biçimde tehdit ettiğinin ifade edildiği önergede, "Yangınların çevre köylere sıçraması ile bağ, bahçe ve ekili arazilerin tahrip olması 1990’lı yıllarda olduğu gibi köyleri boşaltmayı ve insansızlaştırmayı gündeme getirmektedir. Yangınlara müdahale etmek isteyen belediye ve Orman Bölge Müdürlüğü ekiplerine güvenlik gerekçesi ile izin verilmemesi de bu iddiaları güçlendirmektedir. Binlerce askerin katıldığı operasyonlarda sivil halk evlerini, bağ ve bahçelerini terk etmeye zorlanırken; bölge halkına uygulanan hakaret ve keyfi gözaltıların daha da yoğunlaştığı görülmektedir. Operasyonlar esnasında telefon ve diğer iletişim olanaklarının günlerce kesilmiş olduğu da bilinmektedir. Tüm bu gelişmeler bölge halkının 1990’lı yılları aşan yeni bir zorunlu göç dalgası ile karşı karşıya kalacağı endişesini artırmaktadır" diye kaydedildi.

Ayrıca, kolluk kuvvetleri tarafından Bingöl ve Amed arasında toplamda 10 adet kontrol noktası kurulduğu ve 26 Haziran'da yangının olduğu alanlara gitmek isteyen halka yasak getirildiği de önergede belirtildi. "Aralarında milletvekilleri, DTK, DBP ve HDP yönetici ve üyelerinin de bulunduğu çok sayıda yurttaşın girişine izin verilmezken, kolluk kuvvetleri 75 kişiyi gözaltına almıştır. Bu koşullar altında sivil halkın seyahat özgürlüğünün engellenmeye devam edileceğinden endişe duyulmaktadır" denilen önergede, şu ifadelere de yer verildi:

'ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERE AYKIRI'

"Bilindiği üzere çatışma süreçlerinde sivil alanların korunması, çevrenin devlet kaynaklı tahrip edilmemesi ve insancıl hukuk kurallarının her şart altında uygulanması gerekliliği Türkiye'nin taraf olduğu Birleşmiş Milletler Anlaşması'nda ve farklı tarihli Cenevre Sözleşmeleri ile ek protokollerinde güvence altına alınmıştır. Diyarbakır'a bağlı Lice ve kırsalında yapılan operasyonlar ve çıkan yangınlarda ise bahsi geçen uluslararası hukuk normlarının çiğnendiği iddiaları oldukça güçlü dayanaklarla desteklenmektedir. 

Yurttaşların can ve mal güvenliğinin sağlanması her devletin öncelikli görevi olmasına karşın; sürdürülen bu operasyonlar kapsamında devletin yetkili kurumlarının sorumluluğu birbirinin üzerine atmaları karşısında oldukça vahim bir tablo ortaya çıkmıştır. Lice ve çevresinde binlerce dönümlük alan yanmış, birçok ev kullanılamaz hale gelmiş ve sivil halkın bağ, bahçe ve hayvanları da zarar görmüştür."

TALEP

HDP'li Baluken ve Demirel, önergenin sonunda, askeri operasyonlar ve yangınların çıkış nedenlerinin araştırılması, sivil alanların insansızlaştırılması iddialarının incelenmesi, operasyonu yürüten askeri birliklerin olası görev ihmallerinin sorgulanması, kusurluların tespit edilmesi ve bundan sonraki süreçlerde alınabilecek tedbirlerin belirlenmesi için Araştırma Komisyonu kurulmasını istedi.