Tarihi antik kent Hasankeyf’te tarihi mekanların onarımı ve kazı çalışmasında yer alan Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Ilısu Barajı altında kalma riski bulunan tarihi eserlerin yerinden sökülmesinin mantıksız olduğunu dile getirdi.

Kuzey Kürdistan’da ‘güvenlik’ adı altında yapılması planlanan HES ve barajlar, tarih, kültür ve doğa felaketine neden oluyor. Dicle Nehri üzerinde yapılması planlanan Ilısu Barajı ile en az 12 bin yıllık olan yerleşim yerleri, antik Hasankeyf’i de sulara gömülmesi hedefleniyor. Unesco Dünya Kültür Miras Listesinin 10 kriterinden 9’unu taşıyan antik kent Hasankeyf’te kazı çalışmalarında yer alan İstanbul Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Restorasyon Ana Bilim Dalı Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, 14. yüzyılda inşa edilen Sultan Süleyman Külliyesinde kazı ve onarım çalışmasında yer aldığını ifade ederek, Külliyenin cami minaresi dışında diğer tüm tarihi mekanların sular altında yok olacağını dile getirdi.

ANF’ye konuşan Ahunbay, onarım ve kazı çalışması ile ilgili şunları söyledi: “Hasankeyf’te Ulaş Arık yönetiminde kazı kapsamında burada çalıştık. Eşim Metin Ahunbay ve öğrencilerimiz ile kazı çalışmasından sonra belgeleme çalışması yaptık. İstanbul Teknik Üniversitesi foto geometri bölümü burada çalışmıştı. Üniversitenin avlusunda yapılan kazı çalışması sonucu ortaya çıkmıştı. Üniversitenin içerisinde çok önemli kubbe bezemesi bulunuyor. Ancak kubbenin bir kısmı açıktı, kubbenin düşmesini önlemek için üstünü kapattık. Arkada tehlikeli bir duvar vardı o duvarı onararak ayakta kalmasını sağladık. Aynı şekilde türbede öyle tehlikeli bir kısım vardı, onu da kazı başkanının izni ile yıkılmasını önledik. Burada kullanılan harç malzemesi caz. Hasankeyf’teki geleneksel ustaların dökülmüş olan cazları topladılar. Bunları tekrar ısıttılar, daha sonra dövüldü ve yeniden o harç kullanıldı. Buradaki üniversitenin yıkılan duvarları geleneksel malzemelerle tekrardan onarmış olduk” dedi.

Tarihi eserlerin yerinden sökülmesi yerine barajın yapılmaması gerektiğini altını çizen Prof. Dr. Ahunbay şunları söyledi: “Eyübi Hükümdarlığı döneminde inşa edilen Sultan Süleyman Külliyesidir. 14. yüzyılda inşa edilen bu eğitim merkezinin avlusunda camisi, medresesi ve türbesi bulunuyor. Ilısu Barajı sularından kurtarmak için üniversitenin avlusunda bulunan cami minaresini taşımayı düşünüyorlar. Ancak bu tür tarihi eserlerin yerinden kopartılmayı uygun bulmuyorum. Düşünün bu büyük külliyenin parçası buraya ait, tek başına camının minaresini götürürseniz size başka bir şey söylemez. Onun için bütünün yerinde kalması ve taşınmaması gerekiyor.”

Nevşehir’den getirilen mermer taşlarla onarımı yapılan eski çift katlı tarihi köprüde inceleme yapan Ahunbay, bölgedeki taşların kullanılmamasına tepki göstererek, “Hasankeyf’te taş mı kalmadı? Dicle Nehri üzerinde inşa edilen bu tarihi köprünün restorasyonu için Nevşehir’den taş getirilmesi bana çok mantıksız geldi. Bu onarımı Karayolları yaptığını öğrenmiş olduk. Konu ile ilgili çalışma yürüten yetkililer ile görüşeceğiz” diye konuştu.