Suriye'de Kürtlerin ve halkların mozaik yeri olarak bilinen, Hatay'ın güneyindeki Cebel-i Ekrad (Kürt Dağı) Efrîn bölgesi, aynı zamanda Kürtlerin yaşadığı en önemli bölge olarak tanımlanıyor. İlçeleri (Cindires, Bilbil, Raco, Mabeta, Şera Şerawa, Şiye) ile beraber Kürtlerin yaşadığı en önemli merkezi yer. 7 kasaba ve 360 köyü var, toplam nüfusu 400 bin civarında. Zeytin ağacı sembolü. Tarım, tekstil, ve hayvancılık bakımından bilinen bir bölge. Efrîn ekonomisi zeytinyağı, meyve ve tahıl üretimine dayalı. Tarihte belli başlı Kürt aşiretleri var; Bilbil ve Raco nahiyesindeki Biyan (Bıyi), Hastiyan Dağ'ında (Mabeta) Hastiyan ve Cindires nahiyesindeki Cumiyan aşireti...

Kurmênç dağları ise Suriye'nin güneybatısında yer alıyor. Lêçe Ovası'nın genişlik alanı da 10-20 kilometre civarında. Kurmênc dağları Efrîn'in bütün kasabalarını kapsıyor. 2001 yılında Suriye rejiminin Efrîn'de yaptığı nüfüs sayımının sonucu; 417.254 civarıydı.

Şex berekat ise Êzidîlerin kutsal mekanı ve her yıl başında ibadetin, ziyaretin yapıldığı inanç yeri.

Efrîn doğası, kültürel ve sanatsal zenginlikleriyle de bilinir. Folklor ve yöresel halayları ön planda. Kültürel zenginliğiyle Maraş ve Elbistan bölgesine benziyor. Eski aşiret geleneklerinin etkisiyle Kürt yöresel kıyafetleri de yaygın.

Kürt kültürünü korumuş ve asimilasyon poltikalarına karşı dengbejler, şairler ve önemli edebiyatçıları da var. Kürt klasik müziğini bu günümüze taşıyan ve nesilden nesile aktaran Bavê Salih, Cemil Horu, Eli Tico ve Dersim isyanından sonra Halep'e yerleşen Nuri Dersimi'nin mezarı da Efrîn'de.

Efrîn, Ezaz ve İdlip çevresinde de Êzidîlerin, Türkmenlerin, Arapların ve Alevilerin belli bir nüfusu var. Bu saydığımız kentlerde eskiye dayalı Kürtlerin yaşadığı çok sayıda köy de bulunuyor.

6 YILDIR İŞGALE DİRENİYORLAR

Efrînliler 6 yıldır işgalcilere karşı direniyor.

Suriye'de yaşanan iç savaştan kaynaklı ve ÖSO gruplarının oluşturulmasıyla Efrîn'e yönelik saldırılar hep devam etti. Türk devleti Efrîn ve Şehba bölgesinde sürekli saldırılar planladı. 2012 yıllından bu yana Cindires ilçesi Halep ve Şêx Meqsûd'daki saldırıları sürekli devam etti. Bu çetelere ve Rejim güçlerine karşı direnen Kürt halkıydı. Kürtlerin tarihi direnişi ile bu yoğun saldırılara karşı cevap olundu. Efrîn halkı 6 yıl içinde kendi yerlerinde kalmayı tercih etti ve hiçbir baskıya taviz vermedi. Cerablus, Bab, Ezaz, İdlip ve Halep kentlerinde sürekli bir göç durumu yaşanırken, yüzlerce insan kendi evini barkını terk etme zorunda kalarak Efrîn bölgesine sığındı.

DAİŞ çeteleri ve Fırat Kalkanı adı altında beslenen bu gruplar her yere saldırmak isterken, yüzlerce sivil de katledildi.

Şehba bölgesinde bulunan göçmen kampları, Demokratik Özerklik Yönetimi tarafından belli bir yardım yapılsa da uluslararası devletler ve kurumlardan belli bir yardım görmedi. Efrîn Suriye'de yaşanan bütün savaş ve kaos ortamlarında çemberde direnen ve güvenlikli bölge olarak alan biliniyor.

DAİŞ çetelerinden ve Türkiye'ye bağlı çete gruplarından kaçan mültecilerin yaşam koşulları zor şartlarda sürüyor. Şehba ve Rubar kampında 200 bin göçmen bulunmakta. Halep, Bab ve Suriye'de, savaşın olduğu her yerde yüzlerce insan göç ettirildi.

DEVRİM ZAMANI

1998 yıllında ve Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın Suriye'deki çıkışıyla beraber Kürtlerin yeni bir direniş kapısı aralandı. Rojava Devrimi ve Suriye'nin demokratikleşmesi açısından Kürtlerin özgürlük ve direniş süreçleri de soluksuz devam etti. 2004 yıllarında Efrîn, Kobanê, Cizîre ve Halep kentlerinde Esad rejimine karşı serhildanlar oldu. Suriye'de, şovenist bir rejimin olduğu her yerde Kürtlerin hakları ihlal edildi. Zorlu ve baskıcı politikalar her yerden yürütüldü.

'Arap Baharı' olarak adlandırılan Suriye devrimi ve 19 Temmuz devriminden hemen sonra Rojava'da ve Kuzey Suriye'de Kürtlerin gösterdiği direniş halkların özgürlük umudu oldu. Kantonlar ilan edildi. Kürtlerin Suriye halklarıyla tekrardan kaderlerini tayin etme çıkışı oldu.

Cizre ve Kobanê kantonları ilan edildikten sonra 29 Ocak 2014'te arasında Efrîn demokratik özerkliğini ilan etti. Halkların kendi kendini yönetme sisteminin taşları döşendi. Efrîn kantonunda yaşayan Êzidîler, Araplar,Türkmenler Aleviler ve Kürtlerin nüfus çoğunluğuyla geliştirilen komünler, meclisler, (TEV-DEM) Demokratik Toplum Hareketi, Kongra Star ve eş başkanlık sistemiyle federal bir model ekseninde Suriye'nin inşasına örnek olunuyor.

Kürtler Efrîn'de ve öz gücüne dayalı, öz savunma sistemini geliştirerek her yerde bir örgütlenme sürecini yarattı. YPG-YPJ güçleri (HPC) öz savunma (HAT) Özel Kuvvetler ve Asayiş güçlerinden oluşmaktadır. Şehba'da ise, Cephet –El Ekrad, Ceyş-El Siwar Şehba Cephe savunmasında yer alan kadın birliklerinin oluşmasıyla Devrimci Güçlerle beraber bu askeri güçlerin ve bölgenin savunmasını yapılıyor. Efrîn halkından oluşan bu askeri güçler de bütün saldırılar karşısında kendi savunma sistemini her gün geliştiriyor. Komün örgütlenmesi ve toplumun öz savunma sistemine kadar inşa dönemi de devam ediyor. Efrîn kantonunda ve birçok yerde toplumsal çalışmaların yürütüldüğü ve kadınların öncülük yaptığı akademiler, kurumlar, kooperatifler ve eğitim alanına da büyük önem veriliyor.