Public Eye adlı İsviçre’de faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşunun yaptığı araştırmaya göre, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, her yıl yasaklar nedeniyle kullanılmayan on binlerce ton tarım ilacını ihraç ediyor.

Araştırmaya göre, sadece 2018 yılında 81 bin 615 ton böcek (pestisit) veya zararlı ot öldürücü ilaç (herbisit) çoğunluğu gelişmekte olan ülkelere olmak üzere ihraç edildi. İhraç edilenler arasında kanserojen veya başka etkileri nedeniyle AB genelinde kullanımı yasak olan 41 tür tarım ilacı vardı.

Public Eye araştırmasına göre, toplamda 85 ülkeye ihraç edilen tarım ilaçlarının yüzde 90’ından fazlası bu yıl AB’den ayrılan Büyük Britanya, İtalya, Hollanda, Almanya, Fransa, Belçika ve İspanya tarafından satıldı. Yasaklı tarım ilaçlarının önemli bir kısmı ABD, Brezilya, Japonya, Ukrayna, Meksika ile Güney Afrika Cumhuriyeti gibi ülkelere gönderildi.

Ukrayna’nın dışında diğer bazı Doğu Avrupa ülkelerine de ihraç edilen bu ilaçların Asya’da da çok sayıda ülkeye satıldığı araştırmaya dair raporda yer alan bilgiler arasında.

Kanser veya kısırlık gibi hastalıklara yol açan bu tür ilaçların AB’de kullanılmasına yönelik yasakların gerekçeleri arasında su kaynakları ile eko-sistemlere verdikleri zararlar da biliniyor.

SADECE BİR ŞİRKET ON BİNLERCE TON İHRAÇ ETTİ

Araştırmada dikkat çeken bir diğer nokta ise, merkezi İsviçre’nin Basel kantonunda olan, İngiltere ve Fransa gibi ülkelerde de üretimi olan Syngenta adlı şirketin tek başına on binlerce ton tarım ilacı ihraç etmesi. Buna göre, 2018 yılında paraquat adlı 50 kadar ülkede yasaklı olan zararlı ot ilacından 28 bin ihraç eden şirket, bunun yarısını ABD’ye sattı.

Paraquat satışının 2019 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 30 arttığı anlaşılırken, özellikle ABD ve Endonezya’dan gelen talepler nedeniyle bu artışın yaşandığı öğrenildi. Mısır, soya ve pamuk ekiminde kullanılan bu zararlı ot ilacının yutulması halinde ölümcül olabilmesinin yanı sıra Parkinson hastalığına neden olduğuna dair şüpheler söz konusu.

ÇOK SAYIDA ZARARLI İLAÇ TÜRÜ VAR

AB ülkelerinin hiçbir kaygı duymadan ihraç izni verdikleri zararlı tarım ilaçları arasında paraquatın dışında dichloropropen, cyanamid gibi kanserojen etkilerinden şüphelenilenler de bulunuyor.

BAYER, BASF, CORTEVA VE DAHA NİCESİ İHRAÇ EDİYOR

İnsan sağlığı ve ekolojiye zararlarına rağmen AB dışına ihracatın devam ettiği zararlı ilaçları satan şirketlerin birçoğu ise tanıdık. Bunlar arasında Almanya’dan Bayer ve BASF ile İtalya’dan Finchimica ve ABD’den Corteva gibi şirketler bulunuyor.

‘DOĞRU KULLANILIRSA ZARARLI DEĞİLMİŞ!’

Public Eye tarafından birçok ihracatçı şirkete gönderilen sorulara yalnızca 15 kadar şirketten cevap verildiği öğrenilirken, verilen cevaplar dikkat çekici. Konuya ilişkin Public Eye tarafından yayınlanan basın açıklamasına göre, ihracatçı şirketler ‘yürürlükteki kural ve yasalara uygun bir şekilde kullanılmaları halinde tarım ilaçlarının güvenli’ olduğunu savunuyor.

Ancak söz konusu ilaçların AB’de yasaklanmasını sağlayan yasa ve kuralların olduğu gibi başka ülkelerde de uygulandığını gösteren bir kanıt yok.

Public Eye açıklamasında, Birleşmiş Milletler’in (BM) toksik maddelerden sorumlu bir raportörünün sözlerine de yer verildi. BM raportörünün, “Eğer AB tüm kaynak ve imkanlarına rağmen bu tarım ilaçlarının kabul edilemez riskler oluşturduğunu ve çok tehlikeli olduğu sonucuna varıyorsa, yoksul ve korunma ekipmanlarından yoksun olan ülkelerde nasıl güvenli bir biçimde kullanılabilirler ki?” şeklindeki sözlerine dikkat çekildi.

BURADA YASAKLANIYOR AMA İTHAL TARIM ÜRÜNLERİYLE GERİ DÖNECEK

Araştırmada dikkat çekilen en önemli noktalardan biri ise, sağlığa ve çevreye zararları nedeniyle yasaklanan tarım ilaçlarının bir şekilde yeniden AB’ye geri dönme ihtimali. AB’nin Brezilya ve ABD başta olmak üzere birçok ülkeden tarım ürünü ithal ettiği biliniyor ve zararlı ilaçların kullanıldığı tarım alanlarında üretilenler dolaylı olarak yeniden AB’ye dönmüş oluyor.