Ekvatorlular çok ilginç bir seçim yaptılar. Başkanlığı sağcılara, meclisi sosyal demokratlara, başkanlığı ve meclisi çalıştırma anahtarını yerli halkın eline verdiler. Bu vesileyle Ekvator halkı bu ülkede en güçlü üç kesimi dört yıl boyunca bir sınava tabi tuttuğunu ilan etti. Buna göre bu üç grubun durumunu değerlendirirsek:

Sosyal Demokratlar ya da kendilerini progresist yani ilerici olarak adlandıran, Andres Arauz’un öncülük ettiği UNES “Umut İçin Birlik” (49 vekil) ile başlayalım.

Birinci turda büyük bir fark ile birinci parti olmasına rağmen ikinci turda bu performansı gösteremeyerek başkanlık seçimlerini kaybetti. Yine ilk tur ile beraber yapılan vekil seçimlerini büyük bir fark ile kazanmasına rağmen tek başına hükümeti kuracak çoğunluğu da elde edemedi. Andres Arauz’un ikinci turda kazanamamasının en önemli nedenini, birinci turda aldığı yüzde 32 oy oranına güvenerek yapması gereken ittifaklara girmemesi olarak belirtebiliriz.

Tam tersine rakibi bankacı Guillermo Lasso mümkün olabilecek bütün ittifak arayışlarına girerek bu boşluğu doldurdu ve ikinci turu büyük bir fark ile kazandı. Arauz’un öncülük ettiği Umut için Birlik Partisi mecliste ittifaklar kursa -ki tek ittifak konumunda yerli halkın partisi olan Pachakutik bulunuyor-, hükümeti kurabilir ve gelecek dört yıl için Lasso’yu dengeleyebilir. Bir diğer alternatif de tek başına muhalefet etmek ve dört sene sonraki seçimleri kazanmayı hedeflemek. Neticede bu parti 14 yıldır hükümette. Tabii son dört yılda destekledikleri aday kendilerine sırt çevirerek muhafazakar kesimlere yanaşmış, Umut İçin Birlik partisinin kuruyucusu olan Rafael Correa’yı suçlayarak mahkemeye vermiş ve Rafael Correa ülkeyi terk etmek zorunda kalmıştı.

YERLİ HALKIN TEMSİLCİSİ KİLİT KONUMUNDA

İkinci olarak başkanlık seçimlerini kazanan sağ muhafazakar kesimleri kısa da olsa değerlendirelim.

Guillermo Lasso sağ muhafazakar kesimleri temsil ediyor, CREO (Fırsatlar Yaratma partisi) birinci turda yüzde 20 ile ikinci parti oldu ama üçüncü olan yerli halkın partisi Pachakutik ile arasında çok az bir fark vardı. Her ne kadar başkanlık seçiminde ikinci parti olarak ikinci tura hak kazanmış olsa da CREO partisi mecliste ancak 5. parti olarak yani 12 vekil sokabildi. Dolayısıyla başkanlığı kazanmış olmasına rağmen mecliste azınlık durumunda.

Lasso başkanlık seçimlerinin ikinci turunda Demokratik Sol (İzquierda Democratica - 18 vekil), Sosyal Hristiyan partisi (PSC - 18 vekil) ve dolaylı olarak yerli halkın desteğini alarak girdiği ittifaklar sayesinde başkanlığı elde edebildi. Bu ittifak durumunu mecliste de devam ederse hükümet kurabilir ancak bu hükümetin anahtarı bahsettiğimiz bu üç partinin elinde olacak. Yerli halkın temsilcisi konumundaki Pachakutik 27 vekil ile kilit konumunda olacak.

Üçüncü pozisyondaki yerli halkın partisi olan Pachakutik’in yürüteceği siyaset birçok kapının açılmasına ya da kapanmasına yol açacak. Pachakutik’in her halükarda kilit konumundaki pozisyonunu nasıl kullanacağı 1-3 Mayıs'ta yapılacak olan CONAİE Ekvator Yerli Halklar Konfederasyonu’nun kongresinde belli olacak. Asıl seçimi yürüten CONAIE’dir. Pachakutik ikincil konumdadır. Kararlar CONAIE’de verilir. Bu açıdan şu anki kavga meclis için değil “Kim CONAIE’nin başına geçecek?” kavgasıdır. Çünkü kim CONAIE’nin başkanı olarak seçilirse gelecek seçimlerde Ekvator’un başkan adayı o olacak.

HÜKÜMET 15 MAYIS'TA KURULACAK

Ekvator seçimleri sürecinde yerli halkın temsilcileri ve kurumları birbirleriyle çok çatıştılar. Hatta şu anda fiili olarak bir bölünmeyi yaşıyorlar diyebiliriz. Örneğin seçimlerde yerli halkın içerisinde üç blok ortaya çıktı. En büyük blok ‘Votta Nullo’ seçimi boykot yani boş oy kullanma kararı almasına rağmen ikinci tur seçimlerine 4 gün kala CONAIE’nin şimdiki başkanı olan Jaime Vargas, Andreas Arauz’u desteklediğini beyan etti. Dolayısıyla boş oy oranı yüzde 10’da kaldı. Halbuki Yaku Perez ilk turda yüzde 19 oy almış, meclis seçimlerinde de yüzde 21 civarında oy almışlardı.

İkinci turda dolaylı olarak büyük bir kesim de Guillermo Lasso’ya destek verdi. Bu açıdan Ekvator halkı bu üç kesime bu dört zorlu yılı beraber yürütmeleri için fırsat verdi. Bakalım bu üç kesim bu fırsatı nasıl değerlendirecekler? Hükümet 15 Mayıs'ta kurulacak.