Çin, 21'inci yüzyılın Afganistan'dan geçen "İpek Yolu"nu kurmak için bu ülkeye barış getirme arayışı içerisine girdi. Soru şu: Ruslar ve Amerikalıların başarısız kaldığı bir yerde Çin başarılı olabilecek mi?

Çin hükümeti kendi pazarını Afganistan'a taşımak için ekonomik ve stratejik çözümler geliştiriyor. Başarılı olup olmayacağı bilinmez ancak, Afganistan'a el atarak böyle bir girişimde bulunduğu kesin. Çin ilk Afganistan'da böylesine bir diplomatik atak geliştiriyor.

Genellikle kendi kalkınması üzerine yoğunlaşan Çin, en sıcak çatışmalardan da uzak duruyor. Gözlemliyor, ihtiyatlı davranıyor veya Moskova'nın izlediği çizgiyi takip ediyor. Amerikan jandarmalarının dünya işlerinde başarısız olması karşısında da memnuniyetsiz değil.

Fransız Le Monde gazetesine göre, eğer Çin yeni bir büyüme ve ticaret ekseni anlamına gelen, 21'inci yüzyılın "İpek Yolu"nu kurmak istiyorsa, bunun yolu Afganistan'dan geçiyor.

Artık sözkonusu olan bir kervanlar tarihi değil, siyasi ve ekonomik açıdan ağır yatırımlardır. Çin'in Güney Asya'yı Orta Asya'ya bağlamak gibi tutkulu projeleri var.

Afganistan'ın büyük komşusu Çin ile 100 kilometrelik bir sınırı bulunuyor. Ancak bu sınır Çin'e bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne açılıyor.

Pekin, Uygurlu grupların olası saldırılarına karşı Afganistan'ın desteğini istiyor. Çin'in stratejik çıkarları buradan kaynaklanıyor.

Çin şirketlerinin özellikle Afgan maden sektörlerindeki varlığı giderek artıyor. Ekonomik çıkarları da buradan geliyor.

Uzmanlara göre Afganistan'daki derin çatışmaların bir nedeni, Pakistan ve Hindistan arasındaki rekabetten kaynaklanıyor.

Pakistanlı askerler, Hindistan'a karşı olası yeni bir savaş karşısında Afganistan'ı kendi arka bahçesi olarak görüyorlar.

Çin ise Pakistan'a silah satan ülkelerin başında geliyor. Bu açıdan, Pakistan rejimine "Taliban'ı desteklemekten vazgeç" demek için en önemli pozisyonda bulunuyor.

Çin hükümeti, Pakistan, Afganistan ve Taliban arasında görüşmelerde arabuluculuk yapmak istiyor.

Şubat ayında bir açıklama yapan Çin Dışişleri Bakanı, Afgan hükümetinin yanında yer alarak Talibanlarla bir çözüm bulmak istediklerini belirtti. Çin çok nadiren bu tür açıklamalarda bulunuyor.

Taliban isyanı ile Kabil arasında arabuluculuğa soyunan Pekin, en önemli kartı olan Pakistan'ı öne sürüyor. Bu girişim Amerikalıların Katar'da Taliban hareketi ile görüşmeleri yeniden başlattığı bir döneme denk geldi.

9 Şubat günü de Kabil'de Çin, Pakistan ve Afganistan arasında üç taraflı stratejik diyalog görüşmelerinin ilk turu yapıldı.

Çin ayrıca Kabil'i Pakistan'a bağlayan yol inşaatı ve işbirliğini geliştirmek isterken, Pakistan'ın çok ihtiyaç duyduğu ve ekonomisini felç eden bir eksikliği gidermeyi planlıyor. Yani bir hidrolik santral kurmak istiyor.

Afganistan'ın geleceğinde sadece Amerikalıların ağırlık sahibi olmasını istemeyen Çin'in İpek Yolu projesi Afganistan'dan geçebilecek mi? Bunu zaman gösterecek...