Küresel ısınma, çevreye saygı duymayan politikalar, kaynakların kötü kullanımı ve bireylerin zarar verici eylemleri, İran'daki kuraklığın giderek yayılmasına neden oluyor.

Bir zamanlar ülkenin güney doğusunda istisnai bir biyosferin merkezinde bir ada vardı. Kurudu, bir köy haline geldi.

Sihsar köyü sakinlerinden 54 yaşındaki çoban Nazar Sarani, "Artık suyumuz kalmadı ve her taraf toz içinde" diyor.

AFP'ye konuşan Sarani, "Önceleri göller ve kayıklar vardı. Balıkçılık yapılıyordu. Bugün kum fırtınalarımız var ve toz içerisinde yaşıyoruz" diye ekliyor.

Bundan 15 yıl önce Hamun, dünyanın en nemli yedi alanından biriydi. İran ile Afganistan arasında 4 bin kilometrekareyi kapsıyordu. Hamun Gölü, Afganistan'dan kaynağını alan Helmand nehrinden beseleniyordu.

Hamun'un, zengin bir bir fauna ve florası çeşitliliği vardı, tıpkı ülkenin batısındaki Şadegan ve kuzeyindeki Anzali biyosferleri gibi.

Ama bu alanlar artık çöl haline geldiler. Küresel ısınma ve her yıl düzenli olarak azalan yağmurlar bu sorunun bir yanını oluştursa da, diğer yanında insan eylemleri ve hükümet tarafından kaynakların kötü idaresi yer alıyor.

Resmi rakamlara göre İran barajları kapasitelerinin sadece yüzde 40'ını dolduruyor. Aralarında başkent Tahran'ın da olduğu dokuz büyük şehir su sıkıntısı tehlikesiyle karşı karşıya.

Ülkenin en yoksul bölgesi olan Sistan-Belucistan'da durum daha da kritik. Önemli bir Sünni azınlığın yaşadığı bu bölge Pakistan ile Afganistan'a sınırında bulunuyor.

Ancak Afganistan'da kurulan barajlar, Sistan-Belucistan bölgesini kuruttu. Yağmurlar da azaldı. Yerel ekonomi çöktü. Çiftçiler ve balıkçılar yeni koşullara ayak uydurmak zorunda kaldı, gençler Sihsar'a en yakın büyük şehir olan Zabul veya başka bölgelere kitlesel bir şekilde göç ettiler. Yoksulluk ve uyuşturucu tüketimi arttı. Bununla birlikte kum fırtınalarından kaynaklı sağlık problemleri de artış gösterdi.

Sihsar köyü artık su ihtiyacın tankerlerle gelen sudan karşılıyor. İnsanlar sahip oldukları hayvanları satmak zorunda kaldı, süt satışı artık aileleri geçindirmek için yeterli olmuyor.

Çoban Muhammed Bazi, İran hükümetinin eylemsizliğine tepki göstererek, Afganistan'ı vanaları açmaya zorlamak gerektiğini söylüyor.

Afganlar sorumluluğun sadece kendilerine atılmasını kabul etmiyor. Afganistan'da 1979'dan bu yana savaş yaşanıyor. Ülkenin yeniden inşası daha çok zaman alacak. Afganistan'ın İran Büyükelçisi Nesir Ahmed Nur, "Bizim sınırlarımızda durum daha da kötü" diyerek durumu izah etmeye çalışıyor.

Bölge sakinleri kaynakların kötü idaresine işaret ediyorlar. Özellikle ziraatçıların bunda büyük payı oluğunu belirtiyorlar.

İran hükümeti sivil toplum kuruluşları ile birlikte çalışarak soruna çözüm arıyor ancak tahribat çok büyük ve yapılacak çok iş var.