Uygurlar Türkiye-Çin anlaşmasından endişeli

Çin’deki Uygur azınlığa yönelik insan hakları ihlallerine dem vuran Türkiye’nin Çin ile yaptığı suçluların sınır dışı edilmesine yönelik anlaşma Çin tarafında yürürlüğe girdi. Anlaşmadan en çok Türkiye’nin hamiliğini yaptığı Uygurlar endişeli.

2017 yılında imzalanan Türkiye ve Çin arasında suçluların iadesini öngören anlaşma Çim Ulusal Halk Kongresi tarafından geçtiğimiz hafta sonu onaylandı. Anlaşmaya göre iki ülke arasında suçlular artık iade edilebilecek. İade anlaşması “ülke güvenliğine karşı suç işlemiş” kişileri de kapsıyor. 
Çin’den kaçan yaklaşık 50 bin Uygur’un yaşadığı Türkiye’de anlaşma ciddi endişeye neden oldu. Çin İnsan Hakları Savunucuları adlı kuruluşun sözcüsü Leo Lan yaptığı açıklamada anlaşmayla Türkiye’nin Uygur eylemcileri Çin’e geri göndermesini önünün açıldığını ifade etti. 
Çin’in henüz resmi bir iade başvurusu yapmadığı ancak anlaşmadaki geniş tanımlardan faydalanmak isteyen Pekin yönetiminin Uygur halkının hakları için çalışan eylemcilerin iadesini isteyebileceği belirtiliyor. 
Çin ile ilişkilerini iyi tutmaya çalışan Türkiye, ülkeye iltica başvurusu yapan Uygurların önemli bir bölümünü Tacikistan gibi ülkelere sınır dışı ediyor. Bu ülkeler de daha sonra mültecileri Çin’e gönderiyor. 
Anlaşma ile artık Türkiye’nin uluslararası bir anlaşmayla Uygurları direkt olarak geri gönderme yükümlülüğü doğuyor. 
Uygurların hakları konusunda kimseye pabuç bırakmayan Türkiye’nin Çin’in iade talepleri karşısında nasıl bir tutum alacağı merak konusu. 
Uygur Dünya Kongresi sözcüsü Dilhat Rahit de anlaşmanın Türkiye’de yaşayan Uygurlar arasında ciddi endişeye neden olduğunu ifade etti.  
Anlaşmanın Türkiye tarafından onaylanması durumunda binlerce Uygur’un sınır dışı edilmesinin önünün açılabileceği belirtiliyor.