Geçtiğimiz hafta sonunda başlayan Azerbaycan ile Yukarı Karabağ arasındaki savaş devam ederken, Azerbaycan’ın 26 yıl sonra kapsamlı bir saldırı başlatmasında İsrail’den aldığı silah teknolojisinin etkili olduğu görülüyor. Ermenistan medyasında konuya ilişkin bilgilere yer verilirken, birçok ülkede de benzeri yorumlar yapılıyor.

Öte yandan ABD’deki Axios internet sitesine konuşan Azerbaycan Devlet Başkanı’nın bir danışmanının, iki ülke arasındaki askeri işbirliğinin ‘uzun süreden bu yana var olduğunu’ söylemesi dikkat çekti. 

ERMENİSTAN BÜYÜKELÇİSİNİ GERİ ÇAĞIRDI

Yukarı Karabağ ile Azerbaycan arasındaki savaşta İsrail teknolojisinin yoğun bir biçimde kullanılması ardından dün Ermenistan, İsrail’deki büyükelçisini geri çekme kararı almıştı. İsrail’in ‘üzüntü ile karşıladığını’ savunduğu bu karar, son yıllarda Azerbaycan’a yoğun silah satışları ve bu silahların önemli bir kısmının Yukarı Karabağ’da kullanılması nedeniyle alınmıştı.

‘DÖNEMLİK DÜŞMANI TÜRKİYE İLE BİRLİKTE ERMENİSTAN’A KARŞI SAVAŞIYOR’

Konuya ilişkin Twitter hesabından açıklama yapan Fransız gazeteci Georges Malbrunot ise, Azerbaycan’ın İsrail’in verdiği dronlarla Yukarı Karabağ’a saldırdığını yazdı. “İsrail, Azerbaycan’a verdiği dronlarla ‘dönemsel düşmanı Türkiye’ ile yan yana Ermenistan’a karşı savaşıyor” diyen Malbrunot, bu desteğin karşılıksız olmadığını vurguladı.

İRAN’I TAKİBİN MERKEZİ, BAKÜ

İsrail’in Azerbaycan’a silah satışlarının sadece parasal veya askeri ilişkilerle bağlantılı olmadığını ima eden Malbrunot, İran’la rekabetin bundaki rolüne dikkat çekti. Malbrunot, “Ama Azerbaycan’ın başkenti Bakü, aynı zamanda Mossad’ın İran’ı takibi için de bir merkez konumunda. Karmaşık ama mantıklı da” diye yazdı.

EĞİTİM VE MODERNİZASYONDA ROL OYNADI

Tel Aviv Üniversitesi’ne bağlı Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü uzmanlarından Gallia Lindenstrauss, 1991’deki bağımsızlığını ilk tanıyan ülke olan İsrail’in desteğinin yeni olmadığını söyledi. “İsrail devleti, (Azerbaycan’ın) özel birliklerini eğitti ve saldırı tankları dahil Sovyet döneminden kalma her tür askeri ekipmanlarını iyileştirdi” diyen Lindenstrauss, özellikle 2011-2012’den itibaren İsrail’in yoğun bir biçimde dron ve uydu sistemlerini sattığı bilgisini paylaştı.

İsrail’in Azerbaycan’a sattığı silah ve askeri teknolojilerin milyarlarca doları aştığı biliniyor. 2016’da Bakü’de İsrail Başbkaanı Benyamin Netanyahu’yu ağırlayan Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, toplamda 5 milyar dolarlık silah anlaşmalarından bahsetmişti. Gallia Lindenstrauss’a göre, Azerbaycan özellikle Ermenistan ile yakın ilişkileri olan Rusya’ya bağımlı olmamak için İsrail’e yöneldi.

Merkezi İsveç’in başkenti Stockholm’de bulunan Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (Sipri) tarafından yayınlanan verilere göre, Azerbaycan’ın 2017-2019 arasındaki silah alımlarındaki ilk sırayı İsrail aldı. Sipri’ye göre sadece bu dönemde 375 milyon dolarlık silah satışı gerçekleşti.

‘ANLAŞAMAYAN’ İKİ DEVLETİN SİLAHLARIYLA ERMENİLERE KARŞI SAVAŞ

İsrail’in önde gelen gazetelerinden The Jerusalem Post’taki bir haberde de sık sık karşılıklı siyasi atışmalarla gündemde olan Türkiye ve İsrail’in aynı cephede insansız hava uçaklarıyla bulunmalarının ilginçliğine dikkat çekildi. Haberde, Türkiye’nin Bayraktar adlı insansız hava saldırı araçlarının yanında İsrail’in Orbiter 1K adlı dronlarının Azerbaycan tarafından Ermenilere karşı kullanıldığı belirtildi. Bu dronların silahlı olmadığına yer verilen haberde, İsrail’in özellikle anti-tank misilleriyle Azerbaycan’a yoğun destek verdiği kaydedildi.