Güney Kürdistan'da Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) başını çektiğini referandumda son düzlüğe girilirken, referandumun iptali için Bölge üzerindeki baskı arttı. Son 24 saatte yaşanan diplomatik ve karşılıklı hamleler sonrası KDP Genel Başkanı Mesûd Barzani'den geri adım sinyali geldi.

KDP'NİN BAĞDAT VE İÇ SİYASETE DÖNÜK HAMLELERİ

DAİŞ savaşında sonra gelinirken, KDP'nin Bağdat'a karşı "daha fazla taviz koparma", "DAİŞ saldırıları sırasında elde ettiği petrol bölgelerini elinde tutma" ve iç siyasette de "Bölge Başkanlığını elinde tutma", "Bölge parlamentosu seçimlerinde sıçrama tahtası yapma" ve "DAİŞ savaşında Şengal ve Maxmûr gibi yerleri bırakarak kaybettiği prestijini yeniden kazanma" argümanı olarak heybesinden çıkardığı referandum kartında son 24 saatte yaşanan gelişmeler baş döndürücü bir hızla gelişti.

McGURK'UN ZİYARET TRAFİĞİ

ABD'nin DAİŞ'le Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk, 12 Eylül günü Irak Başbakanı Haydar Ebadî ile referandumu görüştükten sonra 13 Eylül günü Süleymaniye'ye geçerek, Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) ile görüştü. Görüşmenin ardından herhangi bir açıklama yapılmazken McGurk ve beraberindeki heyet daha sonra Goran (Değişim) Hareketi ile görüştü.

ABD 'YÜZDE YÜZ KARŞI OLDUĞUNU' AÇIKLADI

McGurk'ün Goran ile yaptığı görüşmenin ardından basın açıklaması yapan Goran Hareketi Diplomasi Odası Üyesi Wişyar Omer, "McGurk'un kendilerine ABD'nin yüzde yüz referanduma karşı olduğunu aktardığını" ve referandumun ertelenmesi için üç öneri sunduğunu söyledi.

Omer, McGurk'u önerilerinin "Bağdat'ın Güney Kürdistan ile yaşanan sorunlar konusunda adım atması", "ABD, Fransa, İngiltere ve Bağdat'ın merkezi hükümet ile Kürdistan bölgesi arasındaki tüm sorunların çözümü için bir heyet oluşturması" ve "referandumun parlamento kararıyla ertelenmesi gerektiği" olduğunu söyledi.

ZİYARET SÜRERKEN BAĞDAT'TAN PEŞ PEŞE HAMLELER

McGurk, Birleşmiş Milletler (BM) Temsilcisi Jan Kubis, ABD’nin Bağdat Büyükelçisi Douglas Silliman ve İngiltere'nin Bağdat Büyükelçisi Frank Baker, dün Hewlêr'e geçerek Bölge Başkanı Nêçirvan Barzani ile görüşürken Bağdat'tan üst üste hamleler geldi. Ebadî, Kerkük üzerinden KDP'ye yüklendi ve Irak parlamentosunun daha önce almış olduğu, Kerkük Valisi Necmedîn Kerîm'in görevden alınması kararını imzaladı. Karar parlamentoya ulaşır ulaşmaz gündeme alındı ve 173 parlamenterin oyuyla onaylandı.

ABD'NİN ÖNERİLERİ

Bu karara yönelik tepkiler tartışılırken, Hewlêr'de Kürdistan Bölge Hükümeti Başkanı Nêçîrvan Barzani ile görüşmesini tamamlayan McGurk ve beraberindeki heyet, Duhok'a geçerek Mesûd Barzani ile görüştü. 3 buçuk saat süren görüşmede "Barzani'nin referandumun alternatifini istediği ve heyetin de alternatif sunduğu" açıklandı.

McGurk'u önerilerinin "Bağdat'ın Güney Kürdistan ile yaşanan sorunlar konusunda adım atması", "ABD, Fransa, İngiltere ve Bağdat'ın merkezi hükümet ile Kürdistan bölgesi arasındaki tüm sorunların çözümü için bir heyet oluşturması" ve "referandumun parlamento kararıyla ertelenmesi gerektiği" olduğu belirtiliyor.

BARZANİ TOPU PARLAMENTOYA ATTI

Barzani, McGurk başkanlığındaki heyete “Referandumu erteleme kararı sadece bana ait değil, Kürdistan’daki diğer siyasi liderlerle alınan bir karardır. Diğer partilerle yapacağımız görüşmelerin ardından kararımızı ileteceğiz” diyerek bir yandan geri adım sinyali verdi, diğer yandan da topu açılması planlanan Güney Kürdistan parlamentosuna attı. Ancak referandum kararı alınırken kamuoyunun "Referandum tüm ulusu ilgilendiren bir meseledir. Bunun için de kararı parlamento vermelidir" eleştirilerine Barzani ve KDP, "Parlamento açılmadan da referandum kararı verilebilir" diyerek yanıt vermişti.

PARLAMENTO REFERENDUMUN İPTALİ İÇİN Mİ AÇILACAK?

Öte yandan KDP'nin 12 Ekim 2015 tarihinden beri kapısına kilit vurduğu Güney Kürdistan parlamentosunun da geçtiğimiz günlerde KDP, Goran Hareketi ve YNK arasında yapılan üçlü görüşmenin dün açılacağı belirtiliyordu. Referandum öncesi açılması planlanan istenen parlamentonun bugün saat 19.00'da açılacağı açıklandı. Eğer McGurk'un sunduğu taslak kabul edilirse "KDP'nin referandum kararı alması için bile açmadığı parlamento, referandumun ertelenmesi ya da iptali için" açılmış olacak.

McGURK: BİZ VE ULUSLARARASI TOPLUM DESTEKLEMİYOR

Barzani ile yaptığı görüşmenin ardından Hewlêr'de basın toplantısı düzenleyen McGurk ise ABD'nin referanduma karşı olduğunu açık bir şekilde dile getirdi. Basın toplantısında "Sayın Barzani ile başta referandum olmak üzere birçok konuyu ele aldık. Kendisine ABD ve uluslararası toplumun referandumu desteklemediklerini yeniledik" diyen McGurk, şunları söyledi: "Bizler de biliyoruz, kararın sadece Sayın Barzani’ye ait olmadığını. Kaos yaşanmasını istemiyoruz. DAİŞ'le savaşa öncelik vermemiz gerekiyor. Referandum uluslararası meşrulukla ilişkili bir konu ancak bu referanduma uluslararası hiçbir güç destek vermiyor ve endişeli bir durum. Başkan Barzani bizden alternatif istedi. Biz de İngiltere, Fransa ve BM işbirliğiyle Başkan Barzani’ye alternatif sunduk."

BARZANİ: ERTELEYEBİLİRİZ

Barzani ise Duhok'taki görüşmenin ardından Zaxo'da katıldığı referandum etkinliğinde yanıtını verdi. "Daha iyi bir alternatif karşılığında referandumu ertelemeyi düşünebiliriz. Kendilerine sadece daha iyi bir alternatif sunulması halinde referandumu ertelemeyi düşünebileceğimizi söyledik" diyen Barzani, "referandum kartını" elinde tutmaya devam ederek, devamında şunları söyledi: "Referandum kararı bir şahsın ya da birkaç partinin verdiği bir karar değildir. Kürdistan halkının kararı ve Kürdistan’daki siyasi taraflar 7 Haziran’da bu kararı mertçe aldı. Siz de 25 Eylül’de referanduma giderek oyunuzu kullanacaksınız."

KDP'NİN YENİ STRATEJİSİ NE OLACAK?

7 Haziran 2017 tarihinde Barzani tarafından 25 Eylül olarak açıklanan referandum tarihine sayılı günler kala peş peşe yaşanan bu gelişmeler, Güney Kürdistan'da "referandumun ertelenebileceği ya da iptal edileceği" yorumlarına neden oldu. Ancak siyasi gözlemciler, Barzani'nin partisinin zarar görmemesi için referandumum iptali ya da ertelenmesi kararını parlamentoya aldırmaya çalışacağı ve kamuoyuna "biz üzerimize düşeni yapmaya çalıştık, diğer partiler destek vermedi" gibi algı operasyonuna gireceğini belirtiyor.