Van’da 2011 yılında yaşanan iki büyük deprem, ülkede yaşanan ekonomi kriz, devletin bölgede yaptığı baskılar, özel güvenlik bölge uygulaması ve sınır ticaretinin yasaklanması sonucu son 5 yıl içerisinde binlerce iş yeri kapandı. Yaşanan kriz nedeniyle Van Mısır Çarşında bulunan 210 iş yerinden 195’i kapanmış durumda.

Van ve Erciş’te 2011 yılında yaşanan büyük depremde 640 yurttaş yaşamını yitirirken, binden fazla yurttaş da yararlanmıştı. Yaşanan 2 büyük depremde binlerce işyeri ve ev yıkılmıştı.

İş yerleri yıkılan ve hasar gören esnaf ise iş yapamaz duruma gelirken, vergi borcu nedeniyle binlerce iş yeri kapanmak zorunda kaldı ve binlerce esnaf da icralık durumuma geldi. Depremin getirdiği sıkıntılar halen dururken, bölgede yaşanan çatışmalar, devletin uyguladığı yasakçı politikalar, sınır kapılarının kapalı olması ve devletin esnafa yüklediği ağır vergiler, Van esnafını iflasın eşiğine getirdi. Uygulamalar nedeniyle son 5 yıl içerinde Van merkez 5 binden fazla esnaf kepenk kapatmak zorunda kaldı.

VAN’IN EN ESKİ ÇARŞISI KAPANMA NOKTASINA GELDİ

Van'ın en eski çarşılarından biri olan Mısır Çarşısı yaşanan ekonomik kriz nedeniyle kapalı durumda. Çarşının ön taraftaki birkaç esnaf hariç çarşıda kepenkler dizili halde kapalı. Van Mısır Çarşısı Kooperatifi Başkanı Levent Tekin, devletin bölgede esnafa bir yardımda bulunmadığı gibi, sınır kapılarını kapatması nedeniyle çarşı esnafının kepenk kapatmak zorunda kaldığını söyledi.

210 İŞYERİNDEN 195’İ KEPENK KAPATTI

Van Mısır Çarşısında daha önce 210 esnafın aktif şekilde çalıştığını dikkat çeken Tekin, “Özellikle deprem öncesi ve barış süreci döneminde işlerimiz çok iyiydi. Sınır ticareti serbest olduğu zamanlarda çarşıda her türlü eşya bulunuyordu. Zaten Mısır Çarşısının tüm malları İran ve Ermenistan gibi ülkelerden geliyordu. Aldığımız ürünler de yurttaşların alabileceği uygunluktaydı. Ama sınır kapılarının siyasi nedenler nedeniyle kapatılması, biz esnafı bitirme noktasına getirdi. Bugün çarşıda 210 esnaftan sadece 15’i açık durumda” dedi.

Devletin Van esnafına hiçbir katkısının olmadığını dile getiren Tekin “Devlet bize hiçbir katkı sağlamadığı gibi, bize birçok zararı oldu. Sınır kapılarını kapatarak, yurt dışında mal gelmesini engelledi. Özel Güvenlik Bölgeleri ilan ederek yurttaşların çiftçilik ve hayvancılık yapmasını engelledi. Depremde mağdur olmamıza rağmen vergi borçlarımızı silmedi. Bu vergi borçları birikerek arttı. Bankalar bu dönemde biz esnafa kredi vermedi. Yani kısacası biz esnafı bitirme noktasına getirdiler” şeklinde konuştu.

KİRAMIZI DAHİ ÖDEYEMİYORUZ

Van’da işsizliğin zaten çok yüksek olduğunu ve yurttaşların alışveriş yapacak imkanı olmadığını belirten Tekin, “Mısır Çarşısında kalan 15 esnaf ise bazen günlerce siftah açamıyor. Kriz bizleri o kadar çok etkiledi ki esnaf 500 liralık kirasını bile ödeyemiyor. Çünkü insanlarda para yok. Üretimin olmadığı yerde parada zaten olamaz. Bizlerden alışveriş yapan köylü insanlardı. Devlet, yayları ve kırsal bölgeleri yasaklayınca köylüde hayvancılığı ve çiftçiliği bıraktı. Buranın ekonomisi zaten hayvancılık ve çiftçilik üzerineydi. O da yasaklanınca insanlarda para kalmadı. Parası olan da harcamak istemiyor. Çünkü insanlar geleceklerinden emin olmadığından dolayı elindeki parayı da harcamaktan korkuyorlar” diye konuştu.

SADECE DBP’Lİ VAN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BİZE YARDIM ETTİ

Daha önce çarşıda yaygın çıktığını ve birçok iş yerinin yandığını ifade eden Tekin “Bu dönemde bize sadece DBP’li Van Büyükşehir Belediyesi yardım etmişti. Belediyeden başka kapımızı çalan olmadı. OHAL ile birlikte var olan tüm ekonomik faaliyetlerde engellemiş oldular. Böyle devam etmesi halinde esnaf iş yapamaz hale gelecek. İş yapamayan ve iş yerlerini kapan birçok esnaf iş için Batı illerine göç etmek zorunda kalıyor” dedi.