Kıyafet kimliktir, kim olduğunuzu, nereden gelip, nereye gideceğinizi, hangi amaç için yaşadığınızı, yaşamınızı nasıl idame ettirdiğinizi, hangi dine, ırka mensup olduğunuzu ve hangi dili kullandığınızı ortaya koyar.
Halk Oyunları Eğitmeni olan Nihat Govend, üç yıl önce Mezopotamya bölgesinde geçmişte giyilen kıyafetlere ilişkin bir araştırma yaparken bu kıyafetlerin dikiminde kullanmak amacı ile Hebûn Dikimevi’ni açmaya kararı vermiş. Hebûn’un kelime anlamı: Var oluş. “Bu isimle yüzyıllardır Kürtlere uygulanan asimilasyon politikalarına karşın bugün hala burada olduğumuzu göstermek istedik” diyor Nihat Govend.
‘MEZOPOTAMYA’NIN HER BÖLGESİNDE FARKLI KIYAFETLER GİYİLİRDİ’
Bugün kapitalist sistemin dayattığı tek tip ve özden kopuk kıyafetlere karşı geçmişte Mezopotamya’da hemen her bölgede farklı tarzda kumaşlar ve bu kumaşlara uygun modeller kullanıldığını öğrendik diyen Govend, “Mesela Amed bölgesinde daha çok şifon, kadife, basma ve ipek kumaşlar kullanılırken, Hakkari bölgesinde pullu ve işlemeli kumaşlar kullanılmakta. Bu kumaşlardan fistanlar, şalvarlar, yelekler, kaftanlar ve etekler dikilmekte. Kullandığımız kumaşlar daha Hindistan, Pakistan ve Uzakdoğu ülkelerinden getirilen kumaşlar. Biz her ne kadar orijinale yakın tasarlasak da eski kalitede kumaşlar bulamadığımız için -yeni kumaşlarda %70’e varan naylon bulunduğundan- istediğimiz orijinallikte kıyafeti elde edemiyoruz” şeklinde konuştu.
Geçmişte günlük olarak kullanılan kıyafetlerin bugün kına, düğün vb. özel günlere hapsolmasını üzücü olarak nitelendiren Govend şunları dile getirdi: “Amacımız bu kıyafetlerin tekrar günlük olarak kullanılmasını sağlamak. Son süreçte özellikle genç kadınların yöresel kıyafetlere ilgisi artmış durumda ancak tuhaf olan bu kıyafetleri kapitalizme hizmet eden büyük ve marka mağazalarda aramaları. Bu da dayatılan ‘marka kıyafet kalitelidir’ algısından kaynaklı galiba. Keşke mağazalardaki fabrikasyon kıyafetler yerine işin emek boyutunu da gözlemleyebilecekleri dikimevlerindeki yöresel kıyafetleri tercih etseler.”
MADDİ DEĞİL, KÜLTÜREL KAYGI TAŞIMALIYIZ!
Haftada ortalama 20 parça, kıyafet diktiklerini söyleyen Govend, “Bir parça kıyafet ortalama üç saatte giyilecek hale geliyor, kaba bir hesap ile günde üç ya da dört parçadan haftada 20-25 parça kıyafet hazır hale geliyor. Yeterli mi diye sorarsanız, maalesef ki değil. Amed’de bu tarz kıyafet diken yerlerin sayısı çok az, amacımız maddi kaygı gütmeden kültürel kaygı çerçevesinde kooperatifleşme yolu ile bu yerlerin sayısını arttırmak olmalı” dedi.
