Şırnak’ın Uludere ilçesinin Roboski ve Bujeh köylerinden 28'i aynı aileden 34 kişi savaş uçaklarıyla bombalanarak katledildi. Katliamın beşinci yılında hala tek bir sorumlu bulunamazken, 29 Mayıs 2016 akşamı da sınır ticaretine giden iki Roboskili genç daha bölgeye yakın karakoldan atılan obüslerle katledildi.

Aileler yakınları parçalanan cenazeleri kendi imkanları ile bir araya getirdi, battaniyelere sarılan cenazeler, traktör ve katırlar üzerinde köye taşıdı.

28 Aralık 2011’deki olayın üzerinden geçen yaklaşık beş yıla rağmen hala dava açılmadığı gibi tek bir sorumlu dahi bulunamadı.

Peki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AHİM) giden süreç nasıl işledi? Son beş yılda ne oldu?

Türk ordusuna ait savaş uçakları, Roboski köylerinin sınır bölgesini bombardımana tuttu. Akşam 23:00 civarında meydana gelen olay, ertesi sabah duyuldu.

Bombardıman öğle saatlerinde Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi internet sitesinde teyit edilene dek ana akım medya haberi veremedi.

Toplumun haber alma özgürlüğü engellenerek, katliam saklandı.

Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan olayla ilgili ilk açıklamasında, "Genelkurmay Başkanı ve komuta kademesine bu konudaki hassasiyeti nedeniyle medyaya rağmen teşekkür ediyorum" dedi.

30 Aralık’ta köye giden insan hakları heyeti şu açıklamaları yaptı:

“Hayatlarını kaybedenler mazot ve gıda maddeleri üzerinden sınır ticaretiyle uğraşıyordu. Sınır ticareti yıllardır Karakolun bilgisi dahilinde yapılıyor.”

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından olay sonrası soruşturma başlatıldı.

Şırnak Valisi Vahdettin Özkan, Gülyazı Alay Komutan Vekili Albay Hüseyin Onur Güney'in görevden alınması için İçişleri Bakanlığı'na başvurdu. 8 Ocak 2012’de Albay açığa alındı.

Soruşturma kapsamında, 17 muvazzaf askere ise “sınır ticaretine göz yumdukları” gerekçesiyle görevi ihmalden soruşturma açıldı. 

Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu'nda Uludere Alt Komisyon kuruldu.

Meclis Uludere Alt Komisyon Başkanı AKP Ordu Milletvekili İhsan Şener, 34 kişinin ölümüyle sonuçlanan olayda Genelkurmay'ın talimat vermiş olabileceğini açıkladı.

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Roboski katliamıyla ilgili soruşturma dosyası hakkında 12 Haziran 2013’te görevsizlik kararı verdi ve dosyayı Genelkurmay Askeri Savcılığı’na gönderdi.

Savcı dosya kapsamında 1,5 yıldır sadece Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ve Genelkurmay Başkanlığı başta olmak üzere kurumlara yazı yazarak belge istedi.

2. İnsansız Hava Aracı (İHA) Filo Komutanlığı’nda “uçucu” olarak görev yapan ve olay günü İHA’yı kontrol eden Yüzbaşı Duran İspir baştan itibaren görüntülerdeki kişilerin “kaçakçı olduğunu değerlendirdiğini” söyledi.

İspir, 27 Kasım 2013’te askeri savcılığa verdiği ifadede, görüntülerdeki kişilerin yol boyunca İHA alçak irtifada uçtuğundan sesini duymuş olmaları gerekirken düzenlerinde bir değişiklik olmadığını belirtti.

Roboski katliamını soruşturan Genelkurmay Askeri Savcılığı, “kovuşturmaya yer yok” kararı verdi.

Kararın açıklaması şu şekilde:

“TSK personelinin bahsi geçen TBMM ve Bakanlar Kurulu kararları çerçevesinde kanunun emrini icra kapsamında kendilerine verilen görev gereklerini yerine getirdiklerini, görevi yerine getirirken kaçınılmaz hataya düştükleri dolayısıyla eylemleri hakkında kamu davası açılmasını gerektiren sebep bulunmadığı anlaşıldığından…”

Mağdurların ailelerinin karara itirazı da reddedildi.

Roboskili aileler 18 Temmuz 2014’te Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Genelkurmay Başkanı Necdet Özel ile ilgili Roboski katliamı soruşturmasında da "kovuşturmaya yer olmadığına" karar verdi.

Özel hakkında “adli yargılamayı etkileme" ve "soruşturmanın gizliliğini ihlalden” suç duyurusu yapılmıştı.

Katliam Anayasa Mahkemesine taşındı

Yüzlerce avukat 18 Temmuz 2014’te Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuru yaptı.

Başvurucular Anayasa Mahkemesi’nden Anayasanın “Kişinin Dokunulmazlığı, Maddî ve Manevi Varlığı” başlıklı 17. maddesinin üç fıkrasının ihlal edildiğine karar verilmesini talep etti.

Ayrıca en üst düzey yetkililerin başvuruculardan resmi özür dilemesi, takipsizlik ve takipsizliğe itirazın reddi kararının kaldırılması, öldürme olayı nedeniyle sorumluluğu doğabilecek Bakanlar Kurulu’nun, tüm askeri ve mülki yetkililerin yargılanmasının sağlanması için dosyanın ilgili mahkemeye gönderilmesi talep edildi.

AYM, 53 başvurucudan 3’ünün avukatlarının vekaletnamesinin dosyada yer almadığı gerekçesiyle 15 gün içinde eksikliğin tamamlanması için tebligatta bulunduğu avukatın belgeleri 2 gün gecikmeli sunması nedeniyle ret kararı verdi. 

HDP Şırnak Milletvekili Ferhat Encü, yüzlerce belgeyle birlikte Roboski Dosyası’nı AİHM’e taşıdı.

Davaya ait yüzlerce belge ve CD’yle birlikte bizzat AİHM’e götüren Ferhat Encü, dava başvurusuna dair bu belgeleri mahkemenin Türkiye yetkilisine teslim ederek başlatılan süreç devam ediyor.