Geçtiğimiz gün ‘Sahel Yurttaş Koalisyonu’ adı altında toplanan 50’ye yakın sivil toplum örgütün oluşturduğu kolektif, ‘Sahel: Değişmesi Gerekenler’ başlığıyla bir rapor yayınlamışlardı. Yıllardır El Kaide ve DAİŞ başta olmak üzere birçok radikal İslamcı çete grubunun saldırılarıyla gündemde olan Batı Afrika’da sadece askeri müdahalelerle başarı sağlanamayacağı vurgulanıyordu.

Çad’dan Senegal’e, Moritanya’dan Nijer’e kadar geniş bir alandaki ülkeler, Afrika’yı ikiye bölen savanaların oluşturduğu Sahel’de yoğunlaşan çetelerin saldırılarıyla karşı karşıya. Ancak özellikle 2010’ların başından itibaren yoğunlaşan ve yıllardır devam eden saldırılarda en çok da siviller hedef konumunda.

Sahel Yurttaş Koalisyonu adlı çatı hareketinin hazırladığı raporda da son yıllarda sivil katliamlarının katlandığına dikkat çekiliyor.

Daha önce ACLED adlı sivil toplum kuruluşu tarafından yayınlanan verilere dayandırılan raporda, Batı Afrika’nın Sahel’e denk gelen bölgelerinde 2017’de 356 sivil katledilmişti. Bu sayı 2020’de 7 kata yakın artarak, 2 bin 443 olarak tespit edildi.

DEVLETLERİN HAKİMİYETİ KAYBETMESİ RADİKAL İSLAMCILARA YARADI

Sivil toplum kuruluşlarının oluşturduğu kolektifin dikkat çektiği bir diğer nokta ise, bölgedeki birçok ülkenin ekonomik ve siyasi sorunlar nedeniyle özellikle kırsal kesimlerde hakimiyet kuramaması. Bunun sonucu ise başta radikal İslamcı çeteler olmak üzere silahlı grupların etkinliği artıyor. Bu durumun özellikle 2012 yılında Mali’deki askeri darbe sonrasında ülkenin kuzeyinin El Kaide bağlantılı gruplarca kısa süreliğine işgal edilmesinden bölge geneline yayıldığı altı çizilen bir diğer gerçek.

Sahel Yurttaş Koalisyonu adlı kolektif tarafından yayınlanan raporda, Sahel ülkelerinin çatışmaları durdurması için ‘cihatçılar dahil’ tüm gruplarla diyalog yolunu tercih etmesi de öneriliyor.

DEVLETLER VE ÖZ SAVUNMA GRUPLARI DA SUÇ İŞLİYOR

Konuya ilişkin RFI radyosuna konuşan Sahel Yurttaş Koalisyonu tarafından hazırlanan raporun yazarlarından Niagalé Bagayoko, sivil katliamlarının bu yıl ise daha da arttığına dikkat çekti. Bagayoko, sadece Nijer’de bu yılın ilk 3 ayında 200’ü aşkın kişinin silahlı gruplarca katledildiğine işaret ederken, Çad ordusu askerlerinin ise kimi tecavüz olaylarına karıştığını hatırlattı. Bagayoko, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından daha önce yayınlanan bir raporda ise Fransa’nın bir hava saldırısında 19 sivilin hayatını kaybettiğine atıfta da bulundu.

Tüm vakaların tespit edilmesi halinde sivil katliamlarının boyutunun çok daha ağır olduğunun görüleceğini söyleyen Niagalé Bagayoko, devletlerin güvenlik güçlerinin silahlı diğer gruplardan çok daha sivil öldürdüğünü savundu. Bagayoko’ya göre, bölge devletleriyle birlikte cihatçı çeteler veya suç örgütlerine karşı savaşan milisler ile kimi ‘öz savunma güçlerinin’ de sivil katliamlarına karıştığı bilgisini verdi.