Kuzey Kutbu’nda Sibirya’dan Alaska’ya kadar geniş kuşaklarda görülen ve yeraltında meydana gelen ‘uyuyan’ ya da ‘zombi yangınlar’ olarak adlandırılan yangınlar, küresel ısınma ile birlikte daha da artıyor. Bu yangınlar her yıl atmosfere yüz milyonlarca ton karbondioksit (CO2) salınımına neden oluyor.

Bu yangınlar genelde kış aylarında yeryüzünden görülmez iken, yaz aylarında yüzeye vuruyor. Bunun sonucunda Sibirya’nın belirli bölgelerinde dahi yoğun orman yangınları meydana gelebiliyor.

Nature dergisinde yayınlanan ve Alaska ile Kanada’nın kuzeybatısında 17 yıllık bir süreci içeren uydu görüntülerinin kullanıldığı bir araştırmada, yeraltındaki zombi yangınların küresel ısınmayla birlikte daha da arttığına işaret ediliyor. Araştırmaya göre, sıcaklık artışları ve orman yangınları nedeniyle yangınlar yeraltına iniyor. Yeraltındaki yoğun karbon birikimi nedeniyle de bu yangınlar kış ayları boyunca devam edebiliyor.

Araştırmada yer alan Sander Veraverbeke, Sibirya’dan Alaska’ya kadar geniş bir alanda yayılan tayga ormanlarının durumuna dikkat çekiyor. Veraverbeke, bu ormanlardaki yangınların neden olduğu karbondioksit salınımlarının yüzde 90’ından fazlasının yeraltındaki yangınlardan kaynaklı olarak gerçekleştiğinin altını çiziyor.

Nature dergisindeki araştırmaya göre, zombi yangınlar tüm orman yangınları içerisinde sadece yüzde 0,8 oranında bir karbondioksit salınımına neden oluyorlar. Bu ise 2002 ve 2018 yılları arasındaki verilere dayandırılan bir rakam. Ancak bazı yaz aylarında zombi yangınların yol açtığı karbondioksit salınımlarının payı yüzde 40’lara yaklaşıyor.

Bu ani artışların nedeni olarak da küresel ısınma gösteriliyor. Arktik’te 2020 yılı ile 1982-2020 arasındaki dönemdeki ortalama sıcaklıklar arasındaki fark da bunu gösteriyor. 2020’de geride kalan 38 yılın ortalamasına oranla sıcaklık artışı 2,2 derece olarak ölçüldü.