Rusya'nın Suriye'ye ait kimyasal silahların uluslararası denetime verilmesi planını Cenevre'de görüşen ABD ve Rusya dışişleri bakanları anlaşmaya vardı. Bu anlaşma ardından ABD ve müttefikleri arasında yeni bir diplomasi trafiği başlıyor. Batı destekli muhalefet ise anlaşmayı reddetti. 

Perşembe gününden bu yana Cenevre'de toplanan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Amerikalı mevkidaşı John Kerry, kimyasal silahların imhasına ilişkin plan üzerinde anlaştı.

Anlaşmaya varılan plan Suriye'ye silahların listesini sunması için bir haftalık süre tanıyor.  Plan, Suriye'nin anlaşmaya uymaması halinde güç kullanımını içeren BM kararının kabulünü de öngörüyor.
John Kerry yaptığı açıklamada, amacın 2014 ortasına kadar Suriye'den kimyasal silahları çekmek olduğunu söyledi. 

Ortak basın toplantısında Lavrov ise, ABD Başkanı Barack Obama ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin tarafından koyulan hedefe ulaşıldığını kaydetti.

Kerry, ABD ve Rusya'nın  BM kararının güç kullanımına izin veren 7'inci maddesinin devreye girmesi konusunda anlaştığını söyledi. Lavrov ise anlaşmanın "konsensüs ve uzlaşma"nın ürünü olduğunu ve  Şam'a karşı herhangi bir güç kullanımını öngörmediğini belirtti.

Lavrov, Rusya ve ABD'nin "barışçıl bir çözüme bağlılıklarını" doğruladığını ifade etti. Bu da askeri müdahalenin gündemden çıktığı yorumuna yol açtı. 

Lavrov, Suriye'nin kimyasal silahlara ilişkin angajmanlarını ihlal etmesi halinde BM Güvenlik Konseyi'nin harekete geçeceğini söyleyerek, "Zorunluluklara uyulmaması (Kimyasal Silahların Yasaklanması Sözleşmesi çerçevesinde) veya kim tarafından olursa olsun,  kimyasal silahların kullanılması halinde, BM Güvenlik Konseyi, güce başvurmaya ilişkin BM kanununun 7'inci maddesi çerçevesinde tedbirler alacak" dedi 

Rusya'nın gelecekte güç kullanımını destekleyebileceğini ima eden Lavrov, Suriye hükümetini suçlayan raporları titizlikle inceleyeceğini kaydetti. Lavrov, "Bu, BM Güvenlik Konseyi önüne getirilecek tüm ihlal vakalarını incelemeden inanacağımız anlamına gelmiyor" dedi. 

RUSYA: BAN Kİ-MOON'UN AÇIKLAMASI MEDYANIN YALANI

Suriye dosyasına ilişkin çok sayıda yalan ve tahrifat olduğuna dikkat çeken Lavrov, dikkatli olmak gerektiğini belirtirken, özellikle bazı medya gruplarının, başta Cenevre'de Kerry ile yaptığı görüşmeler olmak üzere Suriye'deki durumu yatıştırmaya yönelik çabaları sabote etmeye çalıştığını ifade etti.

Görüşmelerin yapıldığı sırada uluslararası televizyonlarda BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon'un Başar El Esad rejimin insanlığa karşı suç işlemekle suçladığı ve kimyasala ilişkin BM müfettişlerinin raporunda, kimyasal silah kullanıldığı tartışmasız bir şekilde ortaya konacağı yönündeki sözleri aktarıldı.  Lavrov'a göre yayınlanan görüntülerin montajlandığı ortaya çıktı, zira bu iki açıklama birbiriyle bağlantılı değil.

FRANSA: ÖNEMLİ BİR İLERLEME

Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, anlaşmayı "önemli bir ilerleme" ifadesiyle selamladı.  Yazılı bir açıklama yapan Fabius, "Bu anlaşma projesi önemli bir ilerlemedir" dedi ancak, kendi Fransa'nın kendi pozisyonunu belirlemek için Pazartesi günü yayınlanması beklenen BM müfettişlerinin kimyasal silah kullanımına ilişkin raporunu hesaba katacağını söyledi. 

Sözkonusu raporda 21 Ağustos'ta Şam bölgesindeki saldırıda kimyasal silahın kim tarafından kullanıldığına dair herhangi bir tespit yer almayacak. Zira bu müfettişler bu konuda görevlendirilmemişlerdi. 

KERRY, FABIUS VE HAGUE PARİS'TE TOPLANACAK

Pazartesi günü ABD Dışişleri Bakanı Kerry ile İngiliz mevkidaşı Williham Hague ve Fransız Laurent Fabius'un Paris'te bir araya gelerek anlaşmanın içeriğini, onaylama ve hayata geçirme koşullarını görüşmesi bekleniyor. 

Salı günü de Fransız bakan Moskova'ya uçacak, ancak öncesinde Pazar günü Pekin'i ziyaret ederek Çinli mevkidaşı Wang Yi ile Suriye krizini görüşecek. 

BM II. CENEVRE İÇİN KOLLARI SIVADI

BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon Rusya ve ABD arasındaki anlaşmanın Suriyelilerin "korkunç acılarına son vermesi" gerektiğini söyledi. Ban Ki-moon anlaşmadan önce yaptığı açıklamada ise BM'nin Ekim ayı içerisinde II. Cenevre Konferansı'nın gerçekleştirilmesi için çaba göstereceğini belirtmişti. 

ÖSO KOMUTANI ANLAŞMAYI REDDETTİ

Batı destekli Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) şefi General Selim İdris, ABD-Rus anlaşmasını reddederek, "Bu Amerikan-Rus inisiyatifini kabul edemeyiz" dedi. İstanbul'da basına açıklamada bulunan İdris, "Biz, Özgür Suriye Ordusu olarak bu anlaşmayla ilgili değiliz. Bizim kimyasal silahımız yok, ben ve kardeşlerim rejim yıkılana kadar savaşacağız" diye ekledi.  İdris, uluslararası müfettişlerinin olası bir misyonunu kolaylaştırmak için ateşkes yapıp yapmayacakları konusunda ise, ÖSO'nun rejim ile hiçbir ateşkesle ilgilenmediğini söyledi. 

SURİYE'DE KİMYASAL PROGRAMA İLİŞKİN 45 TESİS VAR

ABD ve Rusya arasındaki anlaşmanın ardından Suriye'nin kimyasalları konusunda detaylar verildi. Amerikalı bir yetkili, Suriye'de kimyasal silah programına ilişkin ABD'nin tahminlerine göre 45 tesis bulunduğunu söyledi. AFP'ye göre bu yetkili bu tesislerin yarısında kullanılabilir miktarda kimyasal silah materyali olduğunu belirtirken, Rusya'nın ABD ile bin ton kimyasal madde üzerinde anlaştığını kaydetti. ABD'ye göre bu tesisler Suriye rejiminin kontrolünde bulunuyor.