Rusya’nın St. Petersburg kentinde gerçekleşen G20 zirvesinde, Viladimir Putin tarafından verilen çalışma yemeğinde askeri müdahale konusundaki anlaşmazlıklar kendini bir kez daha gösterdi. Washington ve Paris giderek daha fazla izole oldu. Moskova ve Washington arasındaki anlaşmazlık ise derinleşti.

Geleneksel olarak ekonomi sorunların tartışıldığı G20 zirvesinin temel gündemi bu kez Suriye krizi etrafındaki diplomatik gerilimler oldu. 20 güçlü ülkenin liderleri 5 Eylül günü St. Petersburg’da bir araya geldi. Zirvenin açılışında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, akşamki çalışma yemeğinde Suriye’nin ele alınmasını önerdi.  Akşam yemeği, liderler arasında Suriye’ye ilişkin anlaşmazlıkların bir kez daha doğrulanmasını sağladı. Zirvede ortak bir görüş çıkmadı, sadece kimyasal silah kullanımına ilişkin bir kınama ile yetinildi. 

Bu yemeğin bilançosu, müdahale yanlısı Wahington ve Paris’in giderek daha fazla izole olduğunu gösterdi.  İtalya Başbakanı Enrico Letta da Twitter üzerinde yaptığı açıklamada Suriye konulu akşam yemeği toplantısını “anlaşmazlıkların onaylanması” olarak değerlendirdi. Rusya ve Çin’in vetosu nedeniyle BM Güvenlik Konseyi’ni aşmak için savaş koalisyonu oluşturmak isteyen ABD-Fransa ikilisine, “gelişmekte olan ülkeler” kategorisinde sadece Türkiye ve Suudi Arabistan destek veriyor. Türkiye, askeri müdahalenin sadece “cezalandırma” değil, rejimin devrilmesini hedeflemesini istiyor.  Hindistan, Arjantin, Brezilya, Meksika, Güney Afrika ve Endonezya gibi ülkeler askeri müdahaleye karşı çıkıyor.

Günlerdir Suriye etrafındaki diplomatik gerilim tırmanıyor. ABD başkanı Barack Obama ile Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, 21 Ağustos’ta Şam’da gerçekleşen bombardımanda Başar El Esad rejimini kimyasal silah kullanmakla suçluyor ve askeri müdahale istiyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise veto koymaya devam ediyor.

Batılı medyaya göre muhteşem Peterhof Sarayı’nda yapılan toplantıda Putin sadece Suriye’yi gündem yapmakla kalmayıp, uluslar arası toplumun derin ayrılıklarını da gözler önüne serdi. Fransız Le Figaro gazetesi “Putin’in kurduğu tuzak Batılılar üzerine kapandı” yorumunda bulundu. 

Zirvede Avrupalıların birlikte yürüyerek verdiği pozlar gerçekte, “ortak bir tutumu” ifade etmekten çok uzak kaldı. Gerçekte Fransa’nın istediği askeri müdahaleye destek vermek bir yana çoğu karşı çıktı.

Toplantı ardından bir açıklama yapan Beyaz Saray, Rusya ile ayrılığı giderek derinleştirdi. Rusya’nın ABD’deki Suriye’ye ilişkin siyasi tartışmaya “hiçbir katkıda bulunmadığı” tepkisinde bulunan Obama’nın danışman yardımcısı Ben Rhodes, Moskova’yi BM’de “harekete geçmemekle” eleştirdi.

Rus haber ajansı Ria Novosti’ye göre Rus parlamenterler de ABD’ye ziyaretlerini iptal etti. Parlamento alt kanadı Duma Başkanı Sergey Narişkin, “Rus parlamenterler delegasyonu Suriye sorununu görüşmek üzere ABD’ye gitmeyecek” diyerek, Amerikan Kongresi temsilcilerinin Rus delegasyon ile buluşmayı reddetmesi karşısındaki “derin üzüntüsünü” ifade etti. Rus parlamenterlerin bu tavrından önce, ABD Kongresi Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner, Rus parlamenterlerin soruna diplomatik yolarla çözüm aramak için bir buluşma organize edilmesi önerisini reddetmişti.

Yaşanan bu gerilimler arasında Suriye üzerine 2. Cenevre Konferansı’nın ne zaman yapılacağı konusundaki belirsizlik de sürüyor. BM’li diplomatlara göre askeri müdahale hazırlıklarına rağmen G20’nin temel katılımcılarının 2. Cenevre Konferansı’nın hızlandırılması için çaba gösterecek. Resmi olarak henüz vazgeçmeseler de, ABD ve Rusya konferansa ilişkin görüşmelerini askıya almış durumda.