Rusya’nın St. Petersbourg kentinde toplanan G20 zirvesinin temel gündemi Suriye krizi oldu. Başını Barack Obama’nın çektiği Suriye’ye askeri müdahale yanlıları destek ararken, Rusya ve Çin’in değişmeyen tutumları ile karşılaştılar. AB Başkanı Amerikan-Fransız inisiyatifiyle arasına açık mesafe koydu, Almanya hiçbir askeri eylem ortak olmayacağını bir kez daha vurguladı.

ABD Başkanı Barack Obama ile Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande,  ABD Kongresi’nde gelecek hafta yapılacak oylamadan önce Suriye’ye yönelik askeri bir müdahale için siyasi bir koalisyon oluşturmak için St. Petersburg’a geldiler. Fransa’nın savaş yanlısı aktivizmi, G20 zirvesinde karşılık bulmadı.

AB’DEN SAVAŞA YEŞİL IŞIK YOK!

Avrupa Birliği Başkanı Herman Van Rumpuy, öğle saatlerinde yaptığı bir açıklamada Amerikan-Fransız inisiyatifi ile arasına açık mesafe koydu. Rumpuy, “Suriye’de askeri çözüm yoktur” dedi ve ekledi: “Çözüm siyasi olmalı.” Suriye’de 21 Ağustos’ta kimyasal silahlarla yapıldığı belirtilen saldırı için “insanlığa karşı suç” ifadesini kullanan Rumpuy, askeri saldırıya en ufak bir siyasi ışık yakmayı reddetti. Rumpuy, “Fransa’nın bir askeri müdahalesi olursa AB’nin tepkisinin ne olacağına gelince, henüz bilmiyoruz, üzerinde çalışıyoruz” dedi.

PUTİN’DEN ÖNERİ

G20 zirvesinin resmi açılışında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, akşamki çalışma yemeğinde Suriye savaşının ele alınmasını önerdi. Genelde G20 zirvesinde ekonomik sorunlar tartışılıyor, ancak bu konunun diplomatik gerilimlerin gölgesi altında kaldığı anlaşılıyor.

Putin, bu açıklamayı ABD Başkanı Barack Obama ile tokalaştıktan birkaç dakika sonra yaptı. Öncesinde ise Japonya Başbakanı Shinzo Abe ile görüşen Obama, burada toplanan dünya liderlerinin “Suriye’de kullanılan kimyasal silahların sadece bir trajedi değil, aynı zamanda çözülmesi gereken uluslararası hukukun da bir ihlali olduğunu kabul etmesi gerektiğini” belirtti.

ABD ve ittifakları Şam yönetimin 21 Ağustos günü düzenlenen bombardımanda kimyasal silah kullanmakla suçluyor. Şam yönetimi suçlamaları reddediyor. Rusya “inandırıcı” kanıt istiyor.

FRANSA YALNIZ KALDI, MERKEL NET KONUŞTU

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, bu G20’ye hakim olan konunun Suriye krizi çerçevesinde uluslar arası düzeyde yaşananlar olduğunu söyledi. Hollande, zirve sırasında özellikle Türk Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. Her iki ülke de ateşli bir şekilde askeri müdahaleyi destekliyor.

Avrupa Birliği ülkeleri arasında Suriye’ye askeri müdahale konusunda Fransa yalnız kaldı.  Almanya Başbakanı Angela Merkel,  zirvede Suriye’nin yoğun bir şekilde konuşulacağını söylerken ülkesinin tavrını net ortaya koydu: “Bu savaş durmalı ve bu sadece siyaseten olacak (…) Almanya hiçbir askeri eyleme ortak olmayacak.”

Askeri müdahale yanlıları zirvede, Esad rejiminin yanında yer alan Rusya ve Çin’in müdahale karşıtı sert tutumuyla karşılaşıyor. Çin delegasyonu sözcüsü “Mevcut durum tek yolun siyasi çözüm olduğunu gösteriyor” dedi.

BM VE VATİKAN DEVREYE GİRDİ

Özellikle Çarşamba gününden bu yana karşılıklı olarak tehdit ve yıldırma yönlü açıklamalar arttı. Perşembe günü üç Rus savaş gemisi Suriye kıyılarına ulaşmak için Türkiye Boğaz’ından geçti. 3 Eylül günü Amerika ve İsrail tatbikatı çerçevesinde Akdeniz’de bir balistik füze denemesi yapıldı. Bu füzeler Rusya’nın yeni radar sistemi tarafından tespit edildi. Rus uzmanlar, ABD’nin sistemi test etmek için füze denemesi yaptığı görüşünde.

Gerilim tırmanırken, BM ve Arap Birliği’nin özel temsilcisi Lakhdar Brahimi de uluslar arası 2. Cenevre Konferansı için ilerleme kaydedilmesi amacıyla Rusya’ya sürpriz bir ziyarette bulundu.  BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon yazılı bir açıklama yaparak, “Suriye üzerine uluslararası bir konferans için daha güçlü itmeliyiz (...) Kan gölünden kaçınmanın tek yöntemi siyasi bir çözümdür ” dedi.

Katolik Kilisesi (Vatikan) da 2003’de Irak savaşına karşı yürüttüğü kampanyadan bu yana yeniden harekete geçti. Papa François, Suriye’de barışçıl bir çözüm için Putin’e bir mektup gönderdi.