Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (KSYÖ), Rusya-ABD arasındaki anlaşmada belirlenen sürenin sonunda Suriye'nin kimyasal silah envanterini sunduğunu açıkladı.

Dan Haag (Lahey) merkezli örgüt yaptığı açıklamada "KSYÖ Suriye hükümetinden kimyasal silah programına ilişkin beklenen listeyi aldı" dedi. Açıklamada, "Teknik Sekretarya alınan bilgiyi incelemekte" diye belirtildi.

14 Eylül günü Cenevre'de Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Amerikalı mevkidaşı John Kerry, kimyasal silahların imhasına ilişkin plan üzerinde anlaşmıştı.  Bu plan Suriye'ye silahların listesini sunması için bir haftalık süre tanınırken,  2014 ortasına kadar Suriye'den kimyasal silahları çekilmesi hedefleniyor.

Suriye'nin kimyasal silah listesini vermesi anlaşmanın birinci aşamasının hayata geçildiğini gösterse de, Suriye krizi etrafında yaşanan yoğun diplomasi trafiğinde anlaşmazlıklar henüz giderilemedi.

Pazar günü Suriye kimyasalların imha programını incelmeye başlamak ve 1993 tarihinde kabul edilen kimyasal silahların yasaklanması sözleşmesine Suriye'nin üyeliğinin kabul edilmesi için KSYÖ'nün yapmayı öngördüğü  toplantı belirsiz bir tarihe ertelendi.

Diplomatik kaynaklar Amerikalılar ile Ruslar arasında tartışma konusu olan ve toplantı sırasındaki çalışmaya temel oluşturması gereken metnin henüz hazır olmadığını belirtiyor. KSYÖ'nün toplantısı olmadan, BM Güvenlik Konseyi'nin de bir karar çıkarması beklenmiyor.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Rus mevkidaşı, Cuma günü bu konu üzerine uzun bir görüşme gerçekleştirdi.  Kerry, bu telefon görüşmesinde sadece KSYÖ'nün kurallarının kabul edilmesi değil, ama aynı zamanda BM nezdinde güçlü ve sert bir kararın alınması için işbirliğinden konuşulduğunu söyledi.

BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi, bir çok toplantı yapmalarına rağmen Suriye konusunda bir karar çıkaramıyor. ABD ve başta Fransa olmak üzere ittifakları BM'nin askeri müdahalenin yolunu açan 7. maddesinin kararda yer almasını istiyor ancak Rusya, buna karşı çıkarak, Amerikalılar ve Ruslar arasındaki anlaşmanın hemen askeri bir müdahale tehdidini içermediğini kaydediyor.  

BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi olan Çin, Cuma günü yaptığı açıklamada Suriye kimyasal silahlarının yok edilmesine ilişkin ABD-Rusya anlaşmasının hızlı bir şekilde hayata geçirilmesini isterken, krize siyasi çözüm umudunu da dile getirdi.  Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ülkesinin kim tarafından kullanılırsa kullanılsın, kimyasal silah kullanımına sert bir şekilde karşı olduğunu belirtti.

Dokuzu KSYÖ'nün üyesi olan BM'nin görevlendirdiği müfettişlerin Suriye'ye ilişkin hazırladığı raporda, 21 Ağustos'ta Şam'da gerçekleşen saldırıda sarin gazı kullanıldığına dair "açık" ve "inandırıcı" kanıtlar bulunduğu belirtilmişti. Rapor, saldırının kimin tarafından gerçekleştirildiği tespitini yapmıyor. Batılı devletler Şam yönetimini sorumlu tutuyor, Rusya ise bunun silahlı grupların bir provokasyonu olduğunu ve bu yönlü kanıtların varlığından söz ediyor.